Bui Nhat Minh
Intern Writer
Trong thế giới động vật, tuổi thọ là một cuộc đua âm thầm mà ít loài có thể vượt qua được “lão tướng” của vùng Bắc Cực cá voi đầu cong. Loài khổng lồ này không chỉ là động vật có vú sống lâu nhất trên Trái Đất mà còn nằm trong top 3 loài sống dai nhất hành tinh, chỉ xếp sau cá mập Greenland và loài trai khổng lồ biển sâu. Một số cá thể cá voi đầu cong thậm chí được xác định có tuổi đời lên tới hơn 200 năm nghĩa là có thể chúng đã bơi trong biển từ thời chiến tranh năm 1812.
Cư dân Inupiat ở Alaska từng kể lại những câu chuyện truyền đời về loài cá voi khổng lồ này. Thậm chí, các thợ săn bản địa còn phát hiện những mũi giáo thời Victoria cắm sâu trong lớp mỡ của chúng bằng chứng sống cho thấy chúng đã tồn tại qua hàng thế kỷ. Với cơ thể dài tới 18 mét và nặng hơn 100 tấn, việc sinh tồn giữa môi trường lạnh giá như vậy thật sự là một kỳ tích sinh học.
Thú vị hơn, khi nhiệt độ môi trường hạ thấp, cơ thể cá voi đầu cong lại càng sản sinh nhiều CIRBP hơn. Chính điều này có thể giúp chúng duy trì khả năng sửa chữa DNA mạnh mẽ trong môi trường băng giá, nơi đa số sinh vật khác khó mà sống nổi.
Nhóm nghiên cứu đã thử bổ sung protein CIRBP vào tế bào người và ruồi giấm trong phòng thí nghiệm kết quả thật đáng ngạc nhiên: tuổi thọ tế bào tăng lên rõ rệt.
Giáo sư Vera Gorbunova, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết:
“Bằng cách nghiên cứu loài động vật có vú máu nóng duy nhất sống lâu hơn con người, chúng tôi có thể hiểu rõ hơn về cơ chế duy trì bộ gen và mở ra hướng đi mới cho việc kéo dài tuổi thọ ở người.”
Dù vậy, phát hiện về protein CIRBP mở ra một hướng tiếp cận mới: thay vì cố gắng “chống lão hóa” sau khi DNA đã hư hại, con người có thể học cách ngăn chặn tổn thương gen ngay từ đầu giống như cách mà cá voi đầu cong đã làm suốt hàng trăm năm qua. (popsci)
Cư dân Inupiat ở Alaska từng kể lại những câu chuyện truyền đời về loài cá voi khổng lồ này. Thậm chí, các thợ săn bản địa còn phát hiện những mũi giáo thời Victoria cắm sâu trong lớp mỡ của chúng bằng chứng sống cho thấy chúng đã tồn tại qua hàng thế kỷ. Với cơ thể dài tới 18 mét và nặng hơn 100 tấn, việc sinh tồn giữa môi trường lạnh giá như vậy thật sự là một kỳ tích sinh học.
Protein bí ẩn giúp “vá lỗi gen” và kéo dài tuổi thọ
Các nhà khoa học từ Đại học Rochester (Mỹ) vừa công bố một nghiên cứu mới trên tạp chí Nature, hé lộ phần nào bí quyết trường thọ của cá voi đầu cong. Họ phát hiện loài này sở hữu nồng độ protein CIRBP cao gấp 100 lần so với các loài động vật có vú khác. Protein này đóng vai trò như “thợ sửa gen”, giúp phục hồi những đứt gãy trong cấu trúc DNA nguyên nhân chính gây ra lão hóa và nhiều bệnh tật, bao gồm cả ung thư.
Thú vị hơn, khi nhiệt độ môi trường hạ thấp, cơ thể cá voi đầu cong lại càng sản sinh nhiều CIRBP hơn. Chính điều này có thể giúp chúng duy trì khả năng sửa chữa DNA mạnh mẽ trong môi trường băng giá, nơi đa số sinh vật khác khó mà sống nổi.
Nhóm nghiên cứu đã thử bổ sung protein CIRBP vào tế bào người và ruồi giấm trong phòng thí nghiệm kết quả thật đáng ngạc nhiên: tuổi thọ tế bào tăng lên rõ rệt.
Giáo sư Vera Gorbunova, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết:
“Bằng cách nghiên cứu loài động vật có vú máu nóng duy nhất sống lâu hơn con người, chúng tôi có thể hiểu rõ hơn về cơ chế duy trì bộ gen và mở ra hướng đi mới cho việc kéo dài tuổi thọ ở người.”
Từ biển băng đến phòng thí nghiệm: Liệu con người có thể học được bí quyết này?
Tất nhiên, việc nghiên cứu một loài khổng lồ sống ở Bắc Cực không hề dễ dàng. Bạn không thể đưa một con cá voi 18 mét vào phòng thí nghiệm, và nhiều cá thể trong số chúng hiện nằm trong danh sách bị đe dọa của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN).Dù vậy, phát hiện về protein CIRBP mở ra một hướng tiếp cận mới: thay vì cố gắng “chống lão hóa” sau khi DNA đã hư hại, con người có thể học cách ngăn chặn tổn thương gen ngay từ đầu giống như cách mà cá voi đầu cong đã làm suốt hàng trăm năm qua. (popsci)
