Nhai kỹ sống chậm
Moderator
CLT, viết tắt của Cross Laminated Timber (tạm dịch gỗ ép chéo/ gỗ dán chéo), là dạng gỗ kỹ thuật được tạo ra bằng cách áp các thanh gỗ song song vào nhau, sau đó lại đặt chúng thành từng lớp (layer) theo kiểu lớp trên vuông góc với lớp dưới theo thớ gỗ và cuối cùng là dùng một loại keo đặc biệt có tính kháng cháy để dán chúng lại với nhau thành một tấm gỗ.
Một tấm gỗ CLT thường có số lớp là lẻ (3, 5 hoặc 7) và thường dày 10-50cm. Cần phân biệt CLT với plywood (ván ép) và glulam (gỗ ghép thanh bằng keo). Ván ép được ghép từ những miếng ván rất mỏng, còn glulam tuy cũng dùng các phiến gỗ to nhưng chúng được xếp song song với nhau, lớp này chồng lên lớp kia chứ không xen kẽ vuông góc như CLT.
“Việc xếp các thanh gỗ song song sẽ làm dàn trải lực của vật nặng đặt lên chúng đều theo các hướng, và xếp lớp vuông góc với nhau sẽ ngăn các phiến gỗ bị co rút hay biến dạng”, trang Architect and Design của Úc giải thích.
Cấu tạo của CLT cũng giúp mang lại “sức mạnh sắt thép” cho gỗ, theo Popular Science. “Loại vật liệu xây dựng này có nhiều điểm chung với bêtông đúc sẵn hơn là các khung gỗ truyền thống” - PopScie dẫn lời kiến trúc sư người Anh Anthony Thistleton.
Đây là loại vật liệu bền vững bởi vì gỗ là một nguồn tài nguyên tái tạo (thường là do trồng rừng) và không yêu cầu đốt các nhiên liệu hoá thạch trong quá trình sản xuất. Nó đã được sử dụng cho cơ sở hạ tầng và hỗ trợ trong các công trường xây dựng lớn, như là các hình thức để bê tông hoá các cây cầu, hay thậm chí làm nền cho các máy kéo ở địa hình không ổn định trong quá trình xây dựng đập. Tiềm năng của nó cho các công trình nhỏ đã được ghi nhận vì sự xuất hiện thú vị và sức mạnh kết cấu của nó. Hiện tại, đang có các công trình cao tầng được xây dựng với những phần từ gỗ CLT.
Các tấm này có thể làm chức năng như tường, sàn, nội thất, trần và mái nhà. Độ dày và chiều dài của CLT có thể đáp ứng các yêu cầu của từng dự án. Nhìn chung, các tấm gỗ được làm từ CLT được lắp ráp và cắt trong quá trình sản xuất. Các bộ phận sau đó được chuyển đến công trường và quá trình lắp ráp diễn ra sau đó.
Trong các dự án với gỗ CLT, việc xây dựng trên công trường không kéo dài hơn một vài ngày. Nó là một quá trình nhanh chóng và khô ráo, với rất ít chất thải phát sinh. Dĩ nhiên, các dự án cũng nên thận trọng. "Càng dành nhiều thời gian trong thiết kế dẫn đến càng ít thời gian làm việc trên công trường. Và đây nên là lí do cho mọi loại vật liệu", Silvio nói thêm.
Mặc dù chi phí của vật liệu cao, các yếu tố như thời gian xây dựng ngắn hơn, kiểm soát chất lượng tốt hơn và làm sạch có thể được tính đến khi bạn lựa chọn. Một vấn đề khác đó là văn hoá. Những ngôi nhà gỗ vẫn bị kì thị là vật liệu kém cao quí hơn. Tuy nhiên, hãy cân nhắc rằng ngành công nghiệp xây dựng vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn tài nguyên không tái tạo, CLT có thể là một lựa chọn vật liệu tuyệt vời.
Vì gỗ được dùng đã sấy khô nên CLT không được co lại hoặc cong vênh khi đến công trường. Tuy nhiên, cũng giống với các đặc tính của gỗ, CLT cần có khả năng chống ẩm và được bảo vệ bề mặt bên ngoài.
Xây dựng với CLT làm giảm trọng lượng tổng thể của kết cấu so với bê tông và giảm thiểu tối đa chi phí xây dựng. Quá trình xây dựng này cũng “sạch” hơn phương pháp truyền thống khi hạn chế ô nhiễm bụi và tiếng ồn, đặc biệt với các công trình trong khu đô thị.
Mặc dù gỗ CLT có nhiều lợi ích, song người ta vẫn lo lắng khi sống và làm việc trong các tòa nhà bằng gỗ. Một số còn cho rằng các cấu trúc gỗ có nguy cơ gây hỏa hoạn, đặc biệt nguy hiểm ở các tầng 10, 20 hoặc cao hơn.
Tuy ở nhiệt độ cao nhưng gỗ CLT vẫn có tính ổn định về cấu trúc. Khi tiếp xúc với lửa, bề mặt tiếp xúc bị cháy, tạo thành một lớp bao quanh bảo vệ lõi gỗ. Lớp này có khả năng cách nhiệt, làm trì hoãn sự bùng phát nhiệt.
Khả năng chống cháy của CLT tuân theo các cấp độ chống cháy trong khoảng từ 30 đến 120 phút tùy thuộc vào kỹ thuật và hình thức của nó.
Với những ưu điểm đó thì CLT là 1 loại nguyên liệu rất được các kiến trúc sư đưa vào các công trình xây dựng xanh để thực hiện những cấu kiện gỗ độc đáo.
Một tấm gỗ CLT thường có số lớp là lẻ (3, 5 hoặc 7) và thường dày 10-50cm. Cần phân biệt CLT với plywood (ván ép) và glulam (gỗ ghép thanh bằng keo). Ván ép được ghép từ những miếng ván rất mỏng, còn glulam tuy cũng dùng các phiến gỗ to nhưng chúng được xếp song song với nhau, lớp này chồng lên lớp kia chứ không xen kẽ vuông góc như CLT.
“Việc xếp các thanh gỗ song song sẽ làm dàn trải lực của vật nặng đặt lên chúng đều theo các hướng, và xếp lớp vuông góc với nhau sẽ ngăn các phiến gỗ bị co rút hay biến dạng”, trang Architect and Design của Úc giải thích.
Cấu tạo của CLT cũng giúp mang lại “sức mạnh sắt thép” cho gỗ, theo Popular Science. “Loại vật liệu xây dựng này có nhiều điểm chung với bêtông đúc sẵn hơn là các khung gỗ truyền thống” - PopScie dẫn lời kiến trúc sư người Anh Anthony Thistleton.
Đây là loại vật liệu bền vững bởi vì gỗ là một nguồn tài nguyên tái tạo (thường là do trồng rừng) và không yêu cầu đốt các nhiên liệu hoá thạch trong quá trình sản xuất. Nó đã được sử dụng cho cơ sở hạ tầng và hỗ trợ trong các công trường xây dựng lớn, như là các hình thức để bê tông hoá các cây cầu, hay thậm chí làm nền cho các máy kéo ở địa hình không ổn định trong quá trình xây dựng đập. Tiềm năng của nó cho các công trình nhỏ đã được ghi nhận vì sự xuất hiện thú vị và sức mạnh kết cấu của nó. Hiện tại, đang có các công trình cao tầng được xây dựng với những phần từ gỗ CLT.
Các tấm này có thể làm chức năng như tường, sàn, nội thất, trần và mái nhà. Độ dày và chiều dài của CLT có thể đáp ứng các yêu cầu của từng dự án. Nhìn chung, các tấm gỗ được làm từ CLT được lắp ráp và cắt trong quá trình sản xuất. Các bộ phận sau đó được chuyển đến công trường và quá trình lắp ráp diễn ra sau đó.
Trong các dự án với gỗ CLT, việc xây dựng trên công trường không kéo dài hơn một vài ngày. Nó là một quá trình nhanh chóng và khô ráo, với rất ít chất thải phát sinh. Dĩ nhiên, các dự án cũng nên thận trọng. "Càng dành nhiều thời gian trong thiết kế dẫn đến càng ít thời gian làm việc trên công trường. Và đây nên là lí do cho mọi loại vật liệu", Silvio nói thêm.
Mặc dù chi phí của vật liệu cao, các yếu tố như thời gian xây dựng ngắn hơn, kiểm soát chất lượng tốt hơn và làm sạch có thể được tính đến khi bạn lựa chọn. Một vấn đề khác đó là văn hoá. Những ngôi nhà gỗ vẫn bị kì thị là vật liệu kém cao quí hơn. Tuy nhiên, hãy cân nhắc rằng ngành công nghiệp xây dựng vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn tài nguyên không tái tạo, CLT có thể là một lựa chọn vật liệu tuyệt vời.
Vì gỗ được dùng đã sấy khô nên CLT không được co lại hoặc cong vênh khi đến công trường. Tuy nhiên, cũng giống với các đặc tính của gỗ, CLT cần có khả năng chống ẩm và được bảo vệ bề mặt bên ngoài.
Xây dựng với CLT làm giảm trọng lượng tổng thể của kết cấu so với bê tông và giảm thiểu tối đa chi phí xây dựng. Quá trình xây dựng này cũng “sạch” hơn phương pháp truyền thống khi hạn chế ô nhiễm bụi và tiếng ồn, đặc biệt với các công trình trong khu đô thị.
Mặc dù gỗ CLT có nhiều lợi ích, song người ta vẫn lo lắng khi sống và làm việc trong các tòa nhà bằng gỗ. Một số còn cho rằng các cấu trúc gỗ có nguy cơ gây hỏa hoạn, đặc biệt nguy hiểm ở các tầng 10, 20 hoặc cao hơn.
Tuy ở nhiệt độ cao nhưng gỗ CLT vẫn có tính ổn định về cấu trúc. Khi tiếp xúc với lửa, bề mặt tiếp xúc bị cháy, tạo thành một lớp bao quanh bảo vệ lõi gỗ. Lớp này có khả năng cách nhiệt, làm trì hoãn sự bùng phát nhiệt.
Khả năng chống cháy của CLT tuân theo các cấp độ chống cháy trong khoảng từ 30 đến 120 phút tùy thuộc vào kỹ thuật và hình thức của nó.
Với những ưu điểm đó thì CLT là 1 loại nguyên liệu rất được các kiến trúc sư đưa vào các công trình xây dựng xanh để thực hiện những cấu kiện gỗ độc đáo.
10 vật liệu sáng tạo đang thay đổi ngành xây dựng dân dụng trên toàn thế giới
Sự đổi mới trong vật liệu xây dựng là một thực tế không ngừng của ngành xây dựng – phần lớn được chi phối bởi công nghệ và kiến thức vô cùng tận. Sự thoải mái và mong muốn đạt được những tầm cao mới liên tục thúc đẩy các kỹ sư, kiến trúc sư khám phá sâu hơn và xa hơn – mới hoặc hiện có. Sự đổi...vnreview.vn
