Mai Nhung
Writer
Đúng 0h00 ngày 10/12 (giờ địa phương), Úc đã chính thức ghi tên mình vào lịch sử pháp lý toàn cầu khi trở thành quốc gia đầu tiên triển khai đạo luật cấm trẻ em dưới 16 tuổi tiếp cận các nền tảng mạng xã hội. Động thái quyết liệt này không chỉ thay đổi cục diện kỹ thuật số tại quốc gia Nam bán cầu mà còn được xem là một "phép thử" quan trọng đối với các nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới.
Chế tài nghiêm khắc đối với các nền tảng công nghệ
Theo quy định của đạo luật mới, 10 nền tảng mạng xã hội lớn nhất đang hoạt động tại Úc, bao gồm những cái tên phổ biến như TikTok, YouTube, Facebook, Instagram, X, Threads buộc phải thiết lập các rào cản kỹ thuật để chặn quyền truy cập của người dùng dưới 16 tuổi. Chính phủ Úc đã đưa ra khung hình phạt rất nặng nhằm đảm bảo tính thực thi của pháp luật. Cụ thể, nếu không tuân thủ các quy định về giới hạn độ tuổi, các tập đoàn công nghệ này sẽ phải đối mặt với mức phạt lên tới 49,5 triệu đô la Úc (tương đương khoảng 33 triệu USD ~ khoảng 870 tỷ VND).
Quyết định này của Úc được xây dựng dựa trên hàng loạt nghiên cứu khoa học và xã hội học chỉ ra những tác động tiêu cực của việc lạm dụng mạng xã hội đối với sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên. Các vấn đề nổi cộm như tin giả, bắt nạt trực tuyến (cyberbullying) và những nội dung độc hại gây lệch lạc về hình ảnh cơ thể được xem là động lực chính thúc đẩy sự ra đời của đạo luật này.
Thông điệp từ Chính phủ Úc: "Giành lại quyền kiểm soát"
Phát biểu trên truyền hình quốc gia vào thời khắc đạo luật có hiệu lực, Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã gọi đây là một "ngày đáng tự hào" đối với các gia đình Úc. Ông khẳng định đạo luật là minh chứng cho thấy các nhà hoạch định chính sách hoàn toàn có năng lực kiểm soát những tác hại trên không gian mạng, vốn dĩ đang phát triển với tốc độ vượt xa các biện pháp bảo vệ truyền thống trước đây.
Thủ tướng Albanese nhấn mạnh rằng mục tiêu cốt lõi của đạo luật là giúp các gia đình giành lại quyền kiểm soát từ tay những gã khổng lồ công nghệ. Ông cho rằng dù công nghệ mang lại nhiều điều tuyệt vời, nhưng xã hội cần đảm bảo con người phải làm chủ vận mệnh của chính mình. Trong thông điệp gửi tới thế hệ trẻ, Thủ tướng khuyến khích các em tận dụng kỳ nghỉ hè sắp tới để tham gia các hoạt động thực tế như tập luyện một môn thể thao mới, học chơi nhạc cụ hoặc đọc những cuốn sách đã bị lãng quên, thay vì đắm chìm trong thế giới ảo.
Phản ứng trái chiều và tác động tới ngành công nghiệp số
Việc thực thi đạo luật đã tạo ra những phản ứng trái chiều rõ rệt trong xã hội Úc. Trong khi nhiều phụ huynh và các tổ chức bảo vệ trẻ em nhiệt liệt hoan nghênh động thái này, thì các tập đoàn công nghệ lớn và những người ủng hộ tự do ngôn luận lại bày tỏ sự phản đối. Trước thời điểm lệnh cấm có hiệu lực, không gian mạng tại Úc đã chứng kiến một cuộc "chia tay tập thể" của khoảng 1 triệu trẻ em sắp mất quyền truy cập. Nhiều thanh thiếu niên đã đăng tải những dòng trạng thái tạm biệt bạn bè trực tuyến, với những thông điệp như "Hẹn gặp lại ở tuổi 16" hay bày tỏ sự hụt hẫng khi mất liên lạc với thế giới số.
Đối với các doanh nghiệp mạng xã hội, đạo luật này đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên đầy thách thức. Mặc dù doanh thu quảng cáo từ nhóm đối tượng trẻ em dưới 16 tuổi được cho là không đáng kể, nhưng lệnh cấm này có nguy cơ làm gián đoạn nguồn người dùng tương lai, khiến tốc độ tăng trưởng người dùng chững lại và thời gian sử dụng nền tảng sụt giảm. Theo số liệu thống kê, ngay trước khi lệnh cấm được áp dụng, có tới 86% trẻ em Úc trong độ tuổi từ 8 đến 15 đang sử dụng mạng xã hội, cho thấy mức độ ảnh hưởng sâu rộng của quy định mới.
Hiện tại, mô hình quản lý của Úc đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng quốc tế. Nhiều quốc gia như Đan Mạch, New Zealand và Malaysia đã phát đi tín hiệu sẽ nghiên cứu hoặc học hỏi kinh nghiệm từ Canberra. Úc giờ đây trở thành một trường hợp điển hình để thế giới đánh giá giới hạn và hiệu quả của việc kiểm soát độ tuổi người dùng trên không gian mạng, trong bối cảnh các chính phủ toàn cầu đang ngày càng bức xúc trước sự chậm trễ của các nền tảng trong việc giảm thiểu tác hại xã hội.
Chế tài nghiêm khắc đối với các nền tảng công nghệ
Theo quy định của đạo luật mới, 10 nền tảng mạng xã hội lớn nhất đang hoạt động tại Úc, bao gồm những cái tên phổ biến như TikTok, YouTube, Facebook, Instagram, X, Threads buộc phải thiết lập các rào cản kỹ thuật để chặn quyền truy cập của người dùng dưới 16 tuổi. Chính phủ Úc đã đưa ra khung hình phạt rất nặng nhằm đảm bảo tính thực thi của pháp luật. Cụ thể, nếu không tuân thủ các quy định về giới hạn độ tuổi, các tập đoàn công nghệ này sẽ phải đối mặt với mức phạt lên tới 49,5 triệu đô la Úc (tương đương khoảng 33 triệu USD ~ khoảng 870 tỷ VND).
Quyết định này của Úc được xây dựng dựa trên hàng loạt nghiên cứu khoa học và xã hội học chỉ ra những tác động tiêu cực của việc lạm dụng mạng xã hội đối với sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên. Các vấn đề nổi cộm như tin giả, bắt nạt trực tuyến (cyberbullying) và những nội dung độc hại gây lệch lạc về hình ảnh cơ thể được xem là động lực chính thúc đẩy sự ra đời của đạo luật này.
Thông điệp từ Chính phủ Úc: "Giành lại quyền kiểm soát"
Phát biểu trên truyền hình quốc gia vào thời khắc đạo luật có hiệu lực, Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã gọi đây là một "ngày đáng tự hào" đối với các gia đình Úc. Ông khẳng định đạo luật là minh chứng cho thấy các nhà hoạch định chính sách hoàn toàn có năng lực kiểm soát những tác hại trên không gian mạng, vốn dĩ đang phát triển với tốc độ vượt xa các biện pháp bảo vệ truyền thống trước đây.
Thủ tướng Albanese nhấn mạnh rằng mục tiêu cốt lõi của đạo luật là giúp các gia đình giành lại quyền kiểm soát từ tay những gã khổng lồ công nghệ. Ông cho rằng dù công nghệ mang lại nhiều điều tuyệt vời, nhưng xã hội cần đảm bảo con người phải làm chủ vận mệnh của chính mình. Trong thông điệp gửi tới thế hệ trẻ, Thủ tướng khuyến khích các em tận dụng kỳ nghỉ hè sắp tới để tham gia các hoạt động thực tế như tập luyện một môn thể thao mới, học chơi nhạc cụ hoặc đọc những cuốn sách đã bị lãng quên, thay vì đắm chìm trong thế giới ảo.
Phản ứng trái chiều và tác động tới ngành công nghiệp số
Việc thực thi đạo luật đã tạo ra những phản ứng trái chiều rõ rệt trong xã hội Úc. Trong khi nhiều phụ huynh và các tổ chức bảo vệ trẻ em nhiệt liệt hoan nghênh động thái này, thì các tập đoàn công nghệ lớn và những người ủng hộ tự do ngôn luận lại bày tỏ sự phản đối. Trước thời điểm lệnh cấm có hiệu lực, không gian mạng tại Úc đã chứng kiến một cuộc "chia tay tập thể" của khoảng 1 triệu trẻ em sắp mất quyền truy cập. Nhiều thanh thiếu niên đã đăng tải những dòng trạng thái tạm biệt bạn bè trực tuyến, với những thông điệp như "Hẹn gặp lại ở tuổi 16" hay bày tỏ sự hụt hẫng khi mất liên lạc với thế giới số.
Đối với các doanh nghiệp mạng xã hội, đạo luật này đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên đầy thách thức. Mặc dù doanh thu quảng cáo từ nhóm đối tượng trẻ em dưới 16 tuổi được cho là không đáng kể, nhưng lệnh cấm này có nguy cơ làm gián đoạn nguồn người dùng tương lai, khiến tốc độ tăng trưởng người dùng chững lại và thời gian sử dụng nền tảng sụt giảm. Theo số liệu thống kê, ngay trước khi lệnh cấm được áp dụng, có tới 86% trẻ em Úc trong độ tuổi từ 8 đến 15 đang sử dụng mạng xã hội, cho thấy mức độ ảnh hưởng sâu rộng của quy định mới.
Hiện tại, mô hình quản lý của Úc đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng quốc tế. Nhiều quốc gia như Đan Mạch, New Zealand và Malaysia đã phát đi tín hiệu sẽ nghiên cứu hoặc học hỏi kinh nghiệm từ Canberra. Úc giờ đây trở thành một trường hợp điển hình để thế giới đánh giá giới hạn và hiệu quả của việc kiểm soát độ tuổi người dùng trên không gian mạng, trong bối cảnh các chính phủ toàn cầu đang ngày càng bức xúc trước sự chậm trễ của các nền tảng trong việc giảm thiểu tác hại xã hội.
