Một sự thật kỳ lạ về Trái Đất mà chúng ta vừa phát hiện

[Bui Nhat Minh]

Từ trường và bầu khí quyển giàu oxy là hai yếu tố quan trọng giúp Trái Đất có sự sống, nhưng một nghiên cứu mới cho thấy chúng có thể liên hệ với nhau chặt chẽ hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ. Nhóm các nhà khoa học từ NASA, Đại học Washington và Đại học Leeds đã phát hiện ra một mối tương quan đáng kinh ngạc giữa từ trường và lượng oxy trong khí quyển của hành tinh.

Bằng cách phân tích dữ liệu kéo dài hơn 540 triệu năm, nhóm nghiên cứu đã đối chiếu hai loại bằng chứng: than củi hóa thạch chỉ dấu cho các vụ cháy rừng mạnh, liên quan trực tiếp đến mức oxy trong khí quyển và các tinh thể từ tính hình thành từ các vụ phun trào núi lửa cổ, ghi lại cường độ từ trường tại thời điểm chúng hình thành.

Kết quả khiến họ bất ngờ: cả hai đường dữ liệu đều tăng dần đều theo thời gian, và có cùng một giai đoạn tăng vọt mạnh mẽ từ khoảng 330 đến 220 triệu năm trước. Thời điểm này cũng trùng với quá trình hình thành siêu lục địa Pangea, dù hiện vẫn chưa rõ sự trùng hợp này có ý nghĩa gì.

Từ trường có thể đã giúp sự sống ổn định hơn trong hàng trăm triệu năm​

Điều gì đang diễn ra ở đây? Các nhà nghiên cứu chưa đưa ra câu trả lời cuối cùng, nhưng có vài giả thuyết. Một khả năng là từ trường mạnh giúp bảo vệ sinh quyển cụ thể là các loài thực vật sản sinh oxy khỏi bức xạ Mặt Trời, từ đó thúc đẩy lượng oxy trong khí quyển tăng lên. Ngược lại, cũng có thể oxy hóa tăng cao ảnh hưởng đến các quá trình kiến tạo sâu trong lòng Trái Đất, tác động ngược lại đến từ trường.

Ngoài ra, không thể loại trừ khả năng còn một cơ chế thứ ba chưa xác định đang tác động cùng lúc đến cả hai yếu tố. Dù là gì đi nữa, mối liên hệ này cho thấy hệ thống Trái Đất phức tạp và đan xen hơn ta tưởng rất nhiều.

“Chúng ta giống như những đứa trẻ chơi Lego, mỗi người cầm một mảnh nhỏ và cố ghép lại để xem toàn cảnh,” Ravi Kopparapu, nhà khoa học của NASA và đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ. Với những phát hiện mới như thế này, các nhà nghiên cứu đang dần làm rõ vì sao hành tinh của chúng ta lại trở thành thiên đường duy nhất có sự sống mà chúng ta biết đến và điều gì có thể đe dọa đến sự cân bằng mong manh đó trong tương lai. (popularmechanics)