The Storm Riders
Writer
Apple, một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, đang rơi vào tình thế khó khăn sau khi Tổng thống Donald Trump công bố áp dụng “thuế đối ứng” vào ngày 2/4/2025. Chính sách thuế này nhắm vào các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, bao gồm cả những địa điểm sản xuất phụ mà Apple đã chuyển đến trong những năm gần đây như Ấn Độ, Việt Nam và Malaysia. Điều này không chỉ làm sụt giảm mạnh giá cổ phiếu của Apple mà còn đặt ra thách thức lớn cho chiến lược chuỗi cung ứng của công ty.
Trong vài năm qua, Apple đã nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc bằng cách mở rộng sản xuất sang các quốc gia khác. Cụ thể, Apple bắt đầu sản xuất iPhone tại Ấn Độ, AirPods tại Việt Nam và máy tính để bàn Mac tại Malaysia. Động thái này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố: thuế quan từ chính quyền Trump đầu tiên (2017-2021), gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch COVID-19, tình trạng thiếu hụt chip toàn cầu, vốn đã phơi bày rủi ro khi tập trung sản xuất tại một khu vực duy nhất. Theo báo cáo của The Times of India, đến năm 2025, Ấn Độ đã sản xuất 10-15% iPhone của Apple, kế hoạch tăng lên 15-20% vào cuối năm. Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất 90% thiết bị đeo như Apple Watch và 20% iPad. Trong khi Malaysia đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc lắp ráp Mac, theo CNBC.
Chiến lược này ban đầu được đánh giá là hợp lý, giúp Apple giảm thiểu rủi ro từ căng thẳng địa chính trị và các chính sách thương mại nhắm vào Trung Quốc. Tuy nhiên, thuế đối ứng mới của Trump đã làm đảo lộn kế hoạch này. Chính sách thuế áp dụng mức thuế cao lên các quốc gia mà Apple đã chuyển sản xuất đến: Trung Quốc chịu mức thuế 54% (tăng 34% từ mức 20% trước đó), Việt Nam 46%, Ấn Độ 26%, Malaysia 24%, Nhật Bản 24%, Hàn Quốc 25%, và Đài Loan 32%, theo thông tin từ CNBC và 9to5Mac. Các mức thuế này được tính dựa trên công thức chia thâm hụt thương mại của Mỹ với từng quốc gia cho giá trị nhập khẩu, sau đó lấy một nửa kết quả, như nhà báo James Surowiecki đã phân tích trên X và được Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) xác nhận.
Thông báo về thuế đối ứng vào ngày 2/4/2025 đã gây ra một cú sốc lớn cho thị trường tài chính, Apple là một trong những công ty chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Vào ngày 3/4/2025, giá cổ phiếu của Apple (mã AAPL) giảm hơn 9%, đóng cửa ở mức 203,309 USD theo dữ liệu tài chính thời gian thực. Đây là mức giảm trong một ngày tồi tệ nhất của cổ phiếu Apple kể từ tháng 3/2020, khiến giá trị vốn hóa thị trường của công ty bốc hơi hơn 310 tỷ USD xuống còn 3,068 nghìn tỷ USD. Mức giảm này vượt xa mức giảm 6% của chỉ số Nasdaq cùng ngày, cho thấy Apple đặc biệt dễ bị tổn thương trước chính sách thuế mới.
Sự sụt giảm mạnh này phản ánh lo ngại của nhà đầu tư về tác động thuế quan lên chi phí sản xuất và lợi nhuận Apple. Nhà phân tích Erik Woodring từ Morgan Stanley trong chương trình Closing Bell của CNBC nhận định, chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng đã trở nên vô hiệu: “Khi nhìn vào thuế đối ứng áp lên các quốc gia như Việt Nam, Ấn Độ và Thái Lan – nơi Apple đã chuyển chuỗi cung ứng đến – thì không còn nơi nào để trốn thoát.” Woodring ước tính Apple có thể phải tăng giá sản phẩm tại Mỹ từ 17% đến 18% để bù đắp chi phí thuế quan, động thái có thể làm giảm nhu cầu đối với sản phẩm giá cao như iPhone vốn đang đối mặt với cạnh tranh từ Trung Quốc như Huawei, theo Supply Chain World Magazine.
Apple từ lâu đã cảnh báo về rủi ro từ thuế quan trong các báo cáo tài chính của mình, nhấn mạnh rằng “gần như toàn bộ” hoạt động sản xuất của hãng diễn ra tại các quốc gia hiện bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế của Trump, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Việt Nam, theo NBC New York. Danh sách nhà cung cấp chính thức của Apple, chiếm 98% chi tiêu cho nguyên vật liệu, sản xuất và lắp ráp, cũng tập trung chủ yếu ở các khu vực này. Thuế quan mới đe dọa làm tăng chi phí sản xuất đáng kể, buộc Apple phải lựa chọn giữa việc tăng giá bán (có thể làm giảm nhu cầu) hoặc tự chịu chi phí (làm giảm biên lợi nhuận).
Các nhà phân tích đã bắt đầu điều chỉnh dự báo lợi nhuận của Apple. Đầu năm 2025, một số chuyên gia dự đoán mức giảm nhẹ trong lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS), với giả định rằng Apple có thể sử dụng các địa điểm sản xuất phụ để tránh thuế quan từ Trung Quốc. Tuy nhiên, với việc Việt Nam, Ấn Độ và Malaysia cũng bị áp thuế cao, giả định này không còn khả thi. Nhà phân tích Angelo Zino của CFRA Research nhận định vào ngày 3/4/2025 rằng nếu thuế quan được duy trì, chúng sẽ có tác động tiêu cực đến các chỉ số tài chính cơ bản của Apple, gây áp lực lên biên lợi nhuận và kỳ vọng lợi nhuận.
Apple hiếm khi tăng giá ngoài các đợt ra mắt sản phẩm mới, hãng dự kiến sẽ giới thiệu iPhone mới vào tháng 9/2025. Việc tăng giá trước thời điểm đó có thể khiến người tiêu dùng bất mãn, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát tại Mỹ đang là mối lo, theo CBS News. Ngược lại, nếu tự chịu chi phí, Apple sẽ phải đối mặt với áp lực lớn lên biên lợi nhuận vốn là yếu tố quan trọng giúp hãng duy trì lợi nhuận cao. Để so sánh, Apple ghi nhận tăng trưởng doanh thu 4% trong quý tháng 12/2024, đạt 124 tỷ USD, nhưng doanh số tại Trung Quốc, Đài Loan và Hồng Kông giảm 11%, theo CNBC. Thuế quan mới có thể làm trầm trọng thêm những thách thức này, đặc biệt tại Mỹ – thị trường lớn nhất của Apple.
Trước tình hình này, Apple phải đối mặt với một loạt lựa chọn chiến lược để giảm thiểu tác động của thuế quan. Một hướng đi khả thi là tìm cách xin miễn trừ thuế như đã làm thành công trong nhiệm kỳ đầu của Trump. Vào thời điểm đó, Apple đã xin miễn trừ cho một số sản phẩm như Apple Watch với lý do chúng không liên quan đến các chương trình công nghiệp chiến lược của Trung Quốc như “Made in China 2025,” theo Telesto Strategy. CEO Tim Cook được cho là đã gặp Trump trong năm 2025, nhưng nội dung các cuộc gặp này chưa được công bố. Apple có thể tận dụng khoản đầu tư 500 tỷ USD tại Mỹ để đàm phán miễn trừ. Khoản đầu tư này bao gồm kế hoạch xây dựng nhà máy server AI tại Texas và mua linh kiện từ các nhà cung cấp Mỹ, theo CNN Business. Tuy nhiên, với mục tiêu đưa sản xuất về Mỹ, việc xin miễn trừ lần này có thể khó khăn hơn.
Một lựa chọn khác là tăng giá sản phẩm để bù đắp chi phí thuế quan, như Woodring đề xuất. Tuy nhiên, việc tăng giá 17-18% có thể làm giảm nhu cầu, đặc biệt với các sản phẩm cao cấp như iPhone vốn đang cạnh tranh với các thương hiệu giá rẻ hơn. Apple cũng có thể tự chịu chi phí để giữ giá ổn định nhưng điều này sẽ làm giảm biên lợi nhuận. Nhà phân tích Ming Chi Kuo ước tính mức giảm biên lợi nhuận có thể lên đến 8,5-9% nếu Apple không tăng giá, một con số đáng lo ngại đối với nhà đầu tư.
Một hướng đi khác là đẩy nhanh việc sản xuất tại Mỹ. Trump đã công khai kêu gọi Apple xây dựng nhà máy tại Mỹ, tuyên bố vào ngày 2/4/2025 rằng “họ sẽ xây dựng nhà máy ở đây,” theo NBC New York. Apple hiện đã sản xuất máy tính Mac Pro cao cấp tại Texas, nhưng việc mở rộng sản xuất các sản phẩm có sản lượng lớn như iPhone tại Mỹ là không khả thi trong ngắn hạn. Nhà phân tích Dan Ives của Wedbush ước tính vào ngày 3/4/2025 rằng việc chuyển chỉ 10% chuỗi cung ứng từ châu Á sang Mỹ sẽ mất 3 năm và tốn 30 tỷ USD, đồng thời gây gián đoạn lớn. Điều này cũng phù hợp với nhận định của Steve Jobs vào năm 2011, khi ông nói với Tổng thống Barack Obama rằng “những công việc đó sẽ không quay lại,” theo Business Insider, do chi phí lao động và cơ sở hạ tầng tại Mỹ không thể cạnh tranh với châu Á.
Cuối cùng, Apple có thể tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng sang các quốc gia ít bị ảnh hưởng bởi thuế quan, như Singapore hoặc Pakistan, theo gợi ý của Vietnam Insider. Tuy nhiên, các quốc gia này thiếu quy mô và chuyên môn so với Trung Quốc, Việt Nam hay Ấn Độ, việc xây dựng chuỗi cung ứng mới sẽ mất nhiều năm. Việc chuyển sản xuất sang Mexico hoặc Canada theo hiệp định USMCA cũng là một lựa chọn nhưng thuế quan mới áp lên các quốc gia này (25% đối với hàng hóa không tuân thủ USMCA) đã làm phức tạp kế hoạch, theo Grant Thornton.
#mỹápthuếviệtnam
Trong vài năm qua, Apple đã nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc bằng cách mở rộng sản xuất sang các quốc gia khác. Cụ thể, Apple bắt đầu sản xuất iPhone tại Ấn Độ, AirPods tại Việt Nam và máy tính để bàn Mac tại Malaysia. Động thái này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố: thuế quan từ chính quyền Trump đầu tiên (2017-2021), gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch COVID-19, tình trạng thiếu hụt chip toàn cầu, vốn đã phơi bày rủi ro khi tập trung sản xuất tại một khu vực duy nhất. Theo báo cáo của The Times of India, đến năm 2025, Ấn Độ đã sản xuất 10-15% iPhone của Apple, kế hoạch tăng lên 15-20% vào cuối năm. Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất 90% thiết bị đeo như Apple Watch và 20% iPad. Trong khi Malaysia đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc lắp ráp Mac, theo CNBC.
Chiến lược này ban đầu được đánh giá là hợp lý, giúp Apple giảm thiểu rủi ro từ căng thẳng địa chính trị và các chính sách thương mại nhắm vào Trung Quốc. Tuy nhiên, thuế đối ứng mới của Trump đã làm đảo lộn kế hoạch này. Chính sách thuế áp dụng mức thuế cao lên các quốc gia mà Apple đã chuyển sản xuất đến: Trung Quốc chịu mức thuế 54% (tăng 34% từ mức 20% trước đó), Việt Nam 46%, Ấn Độ 26%, Malaysia 24%, Nhật Bản 24%, Hàn Quốc 25%, và Đài Loan 32%, theo thông tin từ CNBC và 9to5Mac. Các mức thuế này được tính dựa trên công thức chia thâm hụt thương mại của Mỹ với từng quốc gia cho giá trị nhập khẩu, sau đó lấy một nửa kết quả, như nhà báo James Surowiecki đã phân tích trên X và được Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) xác nhận.
Ông Trump tính kiểu gì mà ra được 46% áp thuế lên Việt Nam? Ý nghĩa kinh tế của thuế đối ứng
Chính quyền Tổng thống Donald Trump vào ngày 4/4/2025 đã công bố một loạt thuế quan mới áp dụng lên hàng nhập khẩu vào Mỹ, gây chấn động thị trường tài chính toàn cầu và làm dấy lên nhiều lo ngại về tác động kinh tế. Để hiểu rõ cách Mỹ tính toán các mức thuế này, Văn phòng Đại diện Thương mại...vnreview.vn
Thông báo về thuế đối ứng vào ngày 2/4/2025 đã gây ra một cú sốc lớn cho thị trường tài chính, Apple là một trong những công ty chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Vào ngày 3/4/2025, giá cổ phiếu của Apple (mã AAPL) giảm hơn 9%, đóng cửa ở mức 203,309 USD theo dữ liệu tài chính thời gian thực. Đây là mức giảm trong một ngày tồi tệ nhất của cổ phiếu Apple kể từ tháng 3/2020, khiến giá trị vốn hóa thị trường của công ty bốc hơi hơn 310 tỷ USD xuống còn 3,068 nghìn tỷ USD. Mức giảm này vượt xa mức giảm 6% của chỉ số Nasdaq cùng ngày, cho thấy Apple đặc biệt dễ bị tổn thương trước chính sách thuế mới.
Sự sụt giảm mạnh này phản ánh lo ngại của nhà đầu tư về tác động thuế quan lên chi phí sản xuất và lợi nhuận Apple. Nhà phân tích Erik Woodring từ Morgan Stanley trong chương trình Closing Bell của CNBC nhận định, chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng đã trở nên vô hiệu: “Khi nhìn vào thuế đối ứng áp lên các quốc gia như Việt Nam, Ấn Độ và Thái Lan – nơi Apple đã chuyển chuỗi cung ứng đến – thì không còn nơi nào để trốn thoát.” Woodring ước tính Apple có thể phải tăng giá sản phẩm tại Mỹ từ 17% đến 18% để bù đắp chi phí thuế quan, động thái có thể làm giảm nhu cầu đối với sản phẩm giá cao như iPhone vốn đang đối mặt với cạnh tranh từ Trung Quốc như Huawei, theo Supply Chain World Magazine.
Apple từ lâu đã cảnh báo về rủi ro từ thuế quan trong các báo cáo tài chính của mình, nhấn mạnh rằng “gần như toàn bộ” hoạt động sản xuất của hãng diễn ra tại các quốc gia hiện bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế của Trump, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Việt Nam, theo NBC New York. Danh sách nhà cung cấp chính thức của Apple, chiếm 98% chi tiêu cho nguyên vật liệu, sản xuất và lắp ráp, cũng tập trung chủ yếu ở các khu vực này. Thuế quan mới đe dọa làm tăng chi phí sản xuất đáng kể, buộc Apple phải lựa chọn giữa việc tăng giá bán (có thể làm giảm nhu cầu) hoặc tự chịu chi phí (làm giảm biên lợi nhuận).
Các nhà phân tích đã bắt đầu điều chỉnh dự báo lợi nhuận của Apple. Đầu năm 2025, một số chuyên gia dự đoán mức giảm nhẹ trong lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS), với giả định rằng Apple có thể sử dụng các địa điểm sản xuất phụ để tránh thuế quan từ Trung Quốc. Tuy nhiên, với việc Việt Nam, Ấn Độ và Malaysia cũng bị áp thuế cao, giả định này không còn khả thi. Nhà phân tích Angelo Zino của CFRA Research nhận định vào ngày 3/4/2025 rằng nếu thuế quan được duy trì, chúng sẽ có tác động tiêu cực đến các chỉ số tài chính cơ bản của Apple, gây áp lực lên biên lợi nhuận và kỳ vọng lợi nhuận.
Apple hiếm khi tăng giá ngoài các đợt ra mắt sản phẩm mới, hãng dự kiến sẽ giới thiệu iPhone mới vào tháng 9/2025. Việc tăng giá trước thời điểm đó có thể khiến người tiêu dùng bất mãn, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát tại Mỹ đang là mối lo, theo CBS News. Ngược lại, nếu tự chịu chi phí, Apple sẽ phải đối mặt với áp lực lớn lên biên lợi nhuận vốn là yếu tố quan trọng giúp hãng duy trì lợi nhuận cao. Để so sánh, Apple ghi nhận tăng trưởng doanh thu 4% trong quý tháng 12/2024, đạt 124 tỷ USD, nhưng doanh số tại Trung Quốc, Đài Loan và Hồng Kông giảm 11%, theo CNBC. Thuế quan mới có thể làm trầm trọng thêm những thách thức này, đặc biệt tại Mỹ – thị trường lớn nhất của Apple.
Trước tình hình này, Apple phải đối mặt với một loạt lựa chọn chiến lược để giảm thiểu tác động của thuế quan. Một hướng đi khả thi là tìm cách xin miễn trừ thuế như đã làm thành công trong nhiệm kỳ đầu của Trump. Vào thời điểm đó, Apple đã xin miễn trừ cho một số sản phẩm như Apple Watch với lý do chúng không liên quan đến các chương trình công nghiệp chiến lược của Trung Quốc như “Made in China 2025,” theo Telesto Strategy. CEO Tim Cook được cho là đã gặp Trump trong năm 2025, nhưng nội dung các cuộc gặp này chưa được công bố. Apple có thể tận dụng khoản đầu tư 500 tỷ USD tại Mỹ để đàm phán miễn trừ. Khoản đầu tư này bao gồm kế hoạch xây dựng nhà máy server AI tại Texas và mua linh kiện từ các nhà cung cấp Mỹ, theo CNN Business. Tuy nhiên, với mục tiêu đưa sản xuất về Mỹ, việc xin miễn trừ lần này có thể khó khăn hơn.
Một lựa chọn khác là tăng giá sản phẩm để bù đắp chi phí thuế quan, như Woodring đề xuất. Tuy nhiên, việc tăng giá 17-18% có thể làm giảm nhu cầu, đặc biệt với các sản phẩm cao cấp như iPhone vốn đang cạnh tranh với các thương hiệu giá rẻ hơn. Apple cũng có thể tự chịu chi phí để giữ giá ổn định nhưng điều này sẽ làm giảm biên lợi nhuận. Nhà phân tích Ming Chi Kuo ước tính mức giảm biên lợi nhuận có thể lên đến 8,5-9% nếu Apple không tăng giá, một con số đáng lo ngại đối với nhà đầu tư.
Một hướng đi khác là đẩy nhanh việc sản xuất tại Mỹ. Trump đã công khai kêu gọi Apple xây dựng nhà máy tại Mỹ, tuyên bố vào ngày 2/4/2025 rằng “họ sẽ xây dựng nhà máy ở đây,” theo NBC New York. Apple hiện đã sản xuất máy tính Mac Pro cao cấp tại Texas, nhưng việc mở rộng sản xuất các sản phẩm có sản lượng lớn như iPhone tại Mỹ là không khả thi trong ngắn hạn. Nhà phân tích Dan Ives của Wedbush ước tính vào ngày 3/4/2025 rằng việc chuyển chỉ 10% chuỗi cung ứng từ châu Á sang Mỹ sẽ mất 3 năm và tốn 30 tỷ USD, đồng thời gây gián đoạn lớn. Điều này cũng phù hợp với nhận định của Steve Jobs vào năm 2011, khi ông nói với Tổng thống Barack Obama rằng “những công việc đó sẽ không quay lại,” theo Business Insider, do chi phí lao động và cơ sở hạ tầng tại Mỹ không thể cạnh tranh với châu Á.
Cuối cùng, Apple có thể tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng sang các quốc gia ít bị ảnh hưởng bởi thuế quan, như Singapore hoặc Pakistan, theo gợi ý của Vietnam Insider. Tuy nhiên, các quốc gia này thiếu quy mô và chuyên môn so với Trung Quốc, Việt Nam hay Ấn Độ, việc xây dựng chuỗi cung ứng mới sẽ mất nhiều năm. Việc chuyển sản xuất sang Mexico hoặc Canada theo hiệp định USMCA cũng là một lựa chọn nhưng thuế quan mới áp lên các quốc gia này (25% đối với hàng hóa không tuân thủ USMCA) đã làm phức tạp kế hoạch, theo Grant Thornton.
#mỹápthuếviệtnam
