VNR Content
Pearl
Vào giữa tháng 9/2016 ở Tampa, Florida, phóng viên Steve Andrews của kênh News Channel 8 nhận được một cuộc gọi khẩn cấp. Một hố sụt bất ngờ xuất hiện ở Mulberry, một thành phố nhỏ thuộc Hạt Polk, khoảng 30 dặm về phía đông.
“Tôi đến bàn phân công và đề nghị họ gửi một chiếc trực thăng đến đó” - Andrew, đã nghỉ hưu vào năm 2020, nhớ lại. “Gã trên máy bay gọi lại và nói, ‘ông bạn, thứ này trông như từ trên mặt trăng vậy’”. Sau đó anh ấy nói thêm: “Nó giống như một cái miệng núi lửa ấy, như thể anh có thể nhảy vào đó rồi rớt xuống địa ngục luôn”
Hố sụt này, điểm rộng nhất là hơn 46 mét và sâu hơn 67 mét (đo vào tháng 10 năm đó), xuất hiện bên dưới một bể ủ phosphogypsum rộng hơn 283 hecta, một cấu trúc hình kim tự tháp tạo nên bởi chất thải phóng xạ từ quá trình sản xuất phân bón. Hố sụt khiến 977.409 mét khối nước axit đổ vào tầng ngậm nước của Florida, vốn là nguồn nước uống chính của cả bang.
Theo báo cáo vào năm 2019 của Viện Phân bón, ước tính 734 triệu tấn phosphogypsum đã và đang tích tụ trên toàn nước Mỹ - và con số này sẽ tiếp tục tăng đều mỗi năm. Thứ chất thải này hiện diện trong hơn 70 bể ủ lộ thiên khác, cao hàng trăm feet và rộng hàng trăm acre, sừng sững nơi đường chân trời với màu tro xám xịt.
Phân bón là một ngành kinh doanh siêu lợi nhuận, nhưng mỗi tấn acid phosphoric được sản xuất ra lại đi kèm với xấp xỉ 5 tấn chất thải phosphogypsum. Thứ này có thể chứa nhiều hóa chất nguy hiểm cho sức khỏe con người, bao gồm thạch tín, cadmium, và chromium. Ngoài ra còn có uranium, thorium, và radium, đồng thời phát ra khí radon nữa. Radon đặc biệt đáng quan ngại, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư phổi ở những người không hút thuốc.
Khoảng 1/3 những bể ủ phosphogypsum của Mỹ tập trung ở Florida. Bể ủ ở Mulberry được quản lý bởi Mosaic, một công ty thuộc nhóm Fortune 500, có ảnh hưởng đáng kể về mặt chính trị tại bang này, và là nhà sản xuất phân phosphate hàng đầu nước Mỹ. Năm 2015, EPA và Bộ Tư pháp đạt được một thỏa thuận với Mosaic nhằm giải quyết cáo buộc vi phạm Đạo luật Phục hồi và Bảo tồn Tài nguyên Liên bang, xoay quanh vấn đề lưu trữ và tiêu hủy chất thải độc hại tại các nhà máy ở Florida và Louisiana. Trong một email, Jackie Barron, người phát ngôn của Mosaic, viết: “Công ty đã đưa ra quyết định giải quyết vấn đề và tiếp tục hoạt động kinh doanh”
“Cần lưu ý rằng vụ việc liên quan đến phương thức xử lý chất thải độc hại tại nhà máy. Ngoài ra chưa bao giờ có bất kỳ hành động hay quan ngại nào liên quan bất kỳ tác động lên môi trường xung quanh” - bà nói thêm.
Dù Mosaic đã ngay lập tức báo cáo hố sụt năm 2016 - hay thứ mà công ty gọi là một “biến cố mất nước” - cho EPA, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Florida, và Hạt Polk, không hề có một cảnh báo nào dành cho người dân địa phương trong suốt 3 tuần liền.
“Mọi người vô cùng giận dữ khi chính quyền không công khai thông tin này” - Andrews nói. “Họ cảm thấy đang bị đặt vào nguy hiểm, và chính quyền bang dường như quá dễ dãi với ngành công nghiệp này”.
Mosaic báo cáo rằng “không có ảnh hưởng nào ngoài khu vực do biến cố gây ra” dựa trên dữ liệu giám sát mở rộng, và vào tháng 5/2018, công ty này đã lấp hố sụt bằng 15.291 mét khối vữa lỏng. Công ty cho biết đã cập nhật các hệ thống nhằm giám sát khu vực hiệu quả hơn.
Từ lâu, các quy định liên quan phosphogypsum đã được đề ra, nhưng việc quản lý chất thải lại bị giới hạn ở cấp độ liên bang. Kể từ năm 1989, EPA đã yêu cầu - với một vài ngoại lệ - rằng các nhà sản xuất phosphate phải tiêu hủy phosphogypsum trong bể ủ bởi nguy cơ phát xạ radon.
Một báo cáo của Viện Phân bón vào năm 2019 cho biết 85% số phosphogypsum trên toàn thế giới được loại bỏ hoặc lưu trữ mỗi năm. Số còn lại được sử dụng như một để cải tạo đất, làm phân bón nông nghiệp, hoặc trộn vào vật liệu xây dựng. Nhưng những bể ủ gypsum và nước thải từ quá trình sản xuất acid phosphoric lại nằm ngoài danh mục chất thải độc hại của EPA, vốn được lập ra dựa trên những tiêu chí quản lý chất thải của liên bang. Thay vào đó, các bang chịu trách nhiệm quản lý những chất này.
Các quan chức trong ngành công nghiệp vẫn khăng khăng rằng các tiêu chuẩn về môi trường hiện tại đã đủ nghiêm khắc. Nhưng phía các nhà bảo vệ môi trường thì không tán đồng với điều đó: vào tháng 2/2021, Trung tâm Đa dạng Sinh học và Con người Bảo vệ Hòa bình Dòng song đã nộp một đơn kiến nghị lên EPA thay mặt hơn một chục nhóm bảo vệ môi trường, đề nghị cơ quan này thay đổi tiêu chí quản lý việc tiêu hủy phosphygypsum và xử lý nước thải.
Cho đến lúc này, EPA đã từ chối một phần trong đơn kiến nghị của các nhà bảo vệ môi trường - đó là yêu cầu bắt buộc phải thử nghiệm phosphogypsum và xử lý nước thải. EPA cho biết họ vẫn đang đánh giá phần còn lại của đơn kiến nghị, nhưng không nêu rõ khi nào sẽ đưa ra phản hồi đầy đủ. Và trong khi các bên kiến nghị đang chờ đợi câu trả lời từ EPA, họ nói rằng hi vọng chính quyền Biden sẽ cân nhắc yêu cầu của mình.
Trong vài tháng tiếp đó, hàng trăm người dân quan ngại về dự án nói trên đã tham gia các phiên điều trần công khai để phản đối kế hoạch. Gary Lyman, một bác sỹ chuyên khoa ung thư kiêm giáo sư dược tại Đại học Nam Florida vào thời điểm đó đã công bố một báo cáo cho thấy phosphogypsum phóng xạ có thể tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe. Tuy nhiên, các quan chức của hạt cuối cùng vẫn chấp thuận cho xây hồ ủ mới vào tháng 8/1984.
Vài tháng sau, Federal Register đưa tin rằng quá trình đánh giá rủi ro ban đầu của EPA đối với hồ ủ phosphogypsum đã phát hiện ra “nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe suốt đời đối với người bị phơi nhiễm khí thải từ những hồ ủ lên đến 80%”. Và cộng đồng quanh đó có thể đứng trước nguy cơ mắc ung thư nghiêm trọng mỗi năm.
Năm 1985, Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ đã đăng tải một báo cáo độc lập bởi Lyman và các đồng nghiệp, trong đó phát hiện ra mối tương quan giữa nồng độ chất độc phóng xạ cao trong nước ngầm gần các bể chứa quặng phosphate và tần suất mắc bệnh bạch cầu ngày càng cao.
Cũng trong năm đó, các nhà nghiên cứu đã đánh giá tuổi thọ của các công nhân sản xuất phân bón phosphate làm việc tại một nhà máy ở Florida từ 1951 - 1976, trước khi chính quyền liên bang đưa ra những thay đổi trong luật an toàn khai mỏ. Trong bản cập nhật kết quả vào năm 2015, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy tỉ lệ ung thư phổi và bệnh bạch cầu tăng cao trong số các công nhân trên toàn nước Mỹ nói chung và Florida nói riêng.
Năm 1988, Lyman và các nhà nghiên cứu nhận thấy nguy cơ ung thư phổi tăng cao đối với những nam giới không hút thuốc sống ở khu khai thác phosphate ở trung tâm Florida. Hầu như không có nghiên cứu dịch tễ toàn diện nào khác đánh giá liệu khai thác phosphate hay phosphogypsum gây ra những mối đe dọa đến sức khỏe con người. Carl Cranor, giáo sư pháp luật và triết học đạo đức tại Đại học California ở Riverside, đã viết rất nhiều về những nguy cơ của chất thải độc hại đối với sức khỏe cộng đồng, và cho biết để làm được việc này, ông phải vượt qua rất nhiều rào cản, bao gồm tìm kiếm nguồn tài trợ.
“Họ phải tìm những nguồn tài nguyên để xử lý kết quả” - ông nói, nhấn ạnh rằng họ còn phải tìm những người đã bị phơi nhiễm và xác định được mức độ phơi nhiễm. “Tất cả những điều đó cần thời gian và kinh nghiệm cũng như nỗ lực. Đó là rào cản”
Mosaic sở hữu hơn 317.000 acres đất ở trung tâm Florida. Công ty này đã bỏ ra hàng triệu USD vận động hành lang và quyên góp cho các chính trị gia ở địa phương, bang, và liên bang.
Khi còn là thống đốc Florida vào năm 2013, Nghị sỹ Rick Scott đã nắm giữ số cổ phần Mosaic trị giá 14.000 USD. Nhiều tên tuổi trên trường chính trị lúc bấy giờ đóng vai trò khá lớn trong các chiến dịch quảng bá cho ngành công nghiệp này. Các nhà khoa học của EPA đã bày tỏ quan ngại về nồng độ phóng xạ quanh các khu mỏ ở Lakeland, Florida, kể từ ít nhất là thập niên 1970. Nhưng vào năm 2014, cơ quan này buộc phải hủy bỏ kế hoạch dọn sạch một khu vực nhiễm độc sau khi các quan chức bang đặc cử can thiệp.
Mosaic tìm cách thiết lập mối quan hệ với EPA dưới thời Trump. Tháng 6/2017, Katie Walsh, một viên chức Đảng Cộng hòa đã gửi email cho giám đốc chính sách của EPA, đề nghị tổ chức một buổi gặp mặt giữa CEO kiêm chủ tịch Mosaic là Joc O’Rourke, và Scott Pruitt, giám đốc EPA lúc bấy giờ. Trong email, Walsh nói rằng Mosaic đang gặp nhiều khó khăn do bị quản lý quá chặt chẽ dưới thời chính quyền Obama, khiến công ty phải gánh chịu những khoản chi phí đắt đỏ không đáng có.
Các email của EPA cho thấy vào tháng 8/2017, các quan chức cơ quan này đã đặt lịch ăn trưa với Eileen Stuart, phó chủ tịch phụ trách quan hệ với chính quyền lúc bấy giờ của Mosaic, chịu trách nhiệm cho những nỗ lực vận động hành lang của công ty. Email nói rằng Stuart khá thân thiết với Scott và cựu tổng chưởng lý Florida là Pam Bondi. Stuart, hiện không còn liên quan đến Mosaic nữa, cho biết cuộc gặp nói trên chưa bao giờ diễn ra bởi xung đột lịch trình, ngoài ra không tiết lộ gì thêm.
Khi được hỏi liệu Mosaic đã từng gặp các quan chức EPA hay chưa, Barron đáp rằng công ty thường xuyên gặp gỡ tất cả các cơ quan chính phủ quản lý ngành công nghiệp này, bao gồm các cơ quan cấp hạt, bang, và liên bang.
Vào tháng 10/2020, EPA lúc này dưới thời Trump đã lật ngược quy định rằng phosphogypsum không được phép sử dụng trong xây dựng đường bộ. Quyết định này được đưa ra gần 30 năm sau khi EPA xếp phosphogypsum vào nhóm vật liệu không an toàn để sử dụng trong các công trình cầu đường. Các công ty trong ngành công nghiệp từ lâu đã ra sức thuyết phục EPA cho phép sử dụng phosphogypsum vào các mục đích khác, nhưng đây là lần đầu tiên cơ quan này có một quyết định dứt khoát đến vậy.
Tuy nhiên, năm 2021, chính quyền Joe Biden đã thu hồi quyết định nêu trên sau một vụ kiện do Trung tâm Đa dạng Sinh học và các tổ chức khác khởi xướng.
Tháng 4/2021, thị trưởng Florida Ron DeSantis tuyên bố tình trạng khẩn cấp tại các hạt Manatee, Hillsborough, và Pinellas, yêu cầu di tản hơn 300 hộ gia đình. Đường ống nhựa của hồ ủ phosphogypsum rộng 77-acre tại Piney Point đã bị rò rỉ, đe dọa các cộng đồng quanh đó với 460 triệu gallons nước acid.
Để tránh một đợt ngập lớn, cơ quan môi trường của bang đã ra lệnh xả hơn 200 triệu gallons nước trong bể ủ phosphogypsum ra cảng Manatee để các nhóm thực địa sửa lỗ rò rỉ. Vụ việc buộc các nhà làm luật Florida phải dành ra 100 triệu USD để dọn sạch Piney Point, và thị trưởng DeSantis yêu cầu DEP phải đóng cửa cơ sở. Đến giữa tháng 4, lỗ rò rỉ đã tạm thời được khắc phục. Tuy nhiên, vào đầu tháng 1/2022, bang lại công bố đã phát hiện thêm 3 khu vực rò rỉ nữa và đang tìm cách giải quyết chúng.
Các chuyên gia môi trường nói rằng những vấn đề đang hiện hữu tại khu vực cho thấy tại sao cần thiết phải tăng cường quản lý, và đã nộp đơn kiện Sở Bảo vệ Môi trường Florida cũng một số cơ quan khác. Trong khi đó, trong một tài liệu 100 trang nói về đơn kiến nghị đang chờ giải quyết từ Trung tâm Đa dạng Sinh học và các tổ chức môi trường khác, Viện Phân bón nói rằng các biện pháp quản lý của liên bang và trên toàn quốc là đã đủ và toàn diện. Phó chủ tịch Ed Thomas của Viện này còn nhấn mạnh rằng cơ sở Piney Point không còn hoạt động bởi dây chuyền sản xuất acid phosphoric đã bị ngừng vào năm 1999.
Câu hỏi được đặt ra lúc này là: ai sẽ xử lý số phosphogypsum khi các công ty ngừng hoạt động?
Tham khảo: Popsci
“Tôi đến bàn phân công và đề nghị họ gửi một chiếc trực thăng đến đó” - Andrew, đã nghỉ hưu vào năm 2020, nhớ lại. “Gã trên máy bay gọi lại và nói, ‘ông bạn, thứ này trông như từ trên mặt trăng vậy’”. Sau đó anh ấy nói thêm: “Nó giống như một cái miệng núi lửa ấy, như thể anh có thể nhảy vào đó rồi rớt xuống địa ngục luôn”
Hố sụt này, điểm rộng nhất là hơn 46 mét và sâu hơn 67 mét (đo vào tháng 10 năm đó), xuất hiện bên dưới một bể ủ phosphogypsum rộng hơn 283 hecta, một cấu trúc hình kim tự tháp tạo nên bởi chất thải phóng xạ từ quá trình sản xuất phân bón. Hố sụt khiến 977.409 mét khối nước axit đổ vào tầng ngậm nước của Florida, vốn là nguồn nước uống chính của cả bang.
Theo báo cáo vào năm 2019 của Viện Phân bón, ước tính 734 triệu tấn phosphogypsum đã và đang tích tụ trên toàn nước Mỹ - và con số này sẽ tiếp tục tăng đều mỗi năm. Thứ chất thải này hiện diện trong hơn 70 bể ủ lộ thiên khác, cao hàng trăm feet và rộng hàng trăm acre, sừng sững nơi đường chân trời với màu tro xám xịt.
Phân bón là một ngành kinh doanh siêu lợi nhuận, nhưng mỗi tấn acid phosphoric được sản xuất ra lại đi kèm với xấp xỉ 5 tấn chất thải phosphogypsum. Thứ này có thể chứa nhiều hóa chất nguy hiểm cho sức khỏe con người, bao gồm thạch tín, cadmium, và chromium. Ngoài ra còn có uranium, thorium, và radium, đồng thời phát ra khí radon nữa. Radon đặc biệt đáng quan ngại, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư phổi ở những người không hút thuốc.
“Cần lưu ý rằng vụ việc liên quan đến phương thức xử lý chất thải độc hại tại nhà máy. Ngoài ra chưa bao giờ có bất kỳ hành động hay quan ngại nào liên quan bất kỳ tác động lên môi trường xung quanh” - bà nói thêm.
Dù Mosaic đã ngay lập tức báo cáo hố sụt năm 2016 - hay thứ mà công ty gọi là một “biến cố mất nước” - cho EPA, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Florida, và Hạt Polk, không hề có một cảnh báo nào dành cho người dân địa phương trong suốt 3 tuần liền.
“Mọi người vô cùng giận dữ khi chính quyền không công khai thông tin này” - Andrews nói. “Họ cảm thấy đang bị đặt vào nguy hiểm, và chính quyền bang dường như quá dễ dãi với ngành công nghiệp này”.
Mosaic báo cáo rằng “không có ảnh hưởng nào ngoài khu vực do biến cố gây ra” dựa trên dữ liệu giám sát mở rộng, và vào tháng 5/2018, công ty này đã lấp hố sụt bằng 15.291 mét khối vữa lỏng. Công ty cho biết đã cập nhật các hệ thống nhằm giám sát khu vực hiệu quả hơn.
Từ lâu, các quy định liên quan phosphogypsum đã được đề ra, nhưng việc quản lý chất thải lại bị giới hạn ở cấp độ liên bang. Kể từ năm 1989, EPA đã yêu cầu - với một vài ngoại lệ - rằng các nhà sản xuất phosphate phải tiêu hủy phosphogypsum trong bể ủ bởi nguy cơ phát xạ radon.
Một báo cáo của Viện Phân bón vào năm 2019 cho biết 85% số phosphogypsum trên toàn thế giới được loại bỏ hoặc lưu trữ mỗi năm. Số còn lại được sử dụng như một để cải tạo đất, làm phân bón nông nghiệp, hoặc trộn vào vật liệu xây dựng. Nhưng những bể ủ gypsum và nước thải từ quá trình sản xuất acid phosphoric lại nằm ngoài danh mục chất thải độc hại của EPA, vốn được lập ra dựa trên những tiêu chí quản lý chất thải của liên bang. Thay vào đó, các bang chịu trách nhiệm quản lý những chất này.
Các quan chức trong ngành công nghiệp vẫn khăng khăng rằng các tiêu chuẩn về môi trường hiện tại đã đủ nghiêm khắc. Nhưng phía các nhà bảo vệ môi trường thì không tán đồng với điều đó: vào tháng 2/2021, Trung tâm Đa dạng Sinh học và Con người Bảo vệ Hòa bình Dòng song đã nộp một đơn kiến nghị lên EPA thay mặt hơn một chục nhóm bảo vệ môi trường, đề nghị cơ quan này thay đổi tiêu chí quản lý việc tiêu hủy phosphygypsum và xử lý nước thải.
Cho đến lúc này, EPA đã từ chối một phần trong đơn kiến nghị của các nhà bảo vệ môi trường - đó là yêu cầu bắt buộc phải thử nghiệm phosphogypsum và xử lý nước thải. EPA cho biết họ vẫn đang đánh giá phần còn lại của đơn kiến nghị, nhưng không nêu rõ khi nào sẽ đưa ra phản hồi đầy đủ. Và trong khi các bên kiến nghị đang chờ đợi câu trả lời từ EPA, họ nói rằng hi vọng chính quyền Biden sẽ cân nhắc yêu cầu của mình.
Các hồ ủ phosphogypsum có một lịch sử lâu đời ở Florida
Vào ngày 12/12/1983, ở phía tây hạt Polk, Hội đồng Ủy viên hạt Hillsborough đã tổ chức một phiên điều trần công khai để cân nhắc một yêu cầu của công ty hóa chất Gardinier nhằm mở một hồ ủ phosphogypsum mới. (Gardinier sau này bị thâu tóm bởi Cargill, công ty mà về sau trở thành Mosaic thông qua thương vụ hợp nhất một số bộ phận với công ty IMC Global vào năm 2014. Cargill tách khỏi Mosaic vào năm 2011). Hồ ủ này dự kiến được xây dựng gần làng Progress, một cộng đồng da màu thu nhập trung bình, gần Tampa, cũng như một trường tiểu học. Tối hôm đó, căn phòng chật kín người đến nỗi cuộc họp phải dời sang một ngày khác, ở một nơi rộng rãi hơn.Trong vài tháng tiếp đó, hàng trăm người dân quan ngại về dự án nói trên đã tham gia các phiên điều trần công khai để phản đối kế hoạch. Gary Lyman, một bác sỹ chuyên khoa ung thư kiêm giáo sư dược tại Đại học Nam Florida vào thời điểm đó đã công bố một báo cáo cho thấy phosphogypsum phóng xạ có thể tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe. Tuy nhiên, các quan chức của hạt cuối cùng vẫn chấp thuận cho xây hồ ủ mới vào tháng 8/1984.
Vài tháng sau, Federal Register đưa tin rằng quá trình đánh giá rủi ro ban đầu của EPA đối với hồ ủ phosphogypsum đã phát hiện ra “nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe suốt đời đối với người bị phơi nhiễm khí thải từ những hồ ủ lên đến 80%”. Và cộng đồng quanh đó có thể đứng trước nguy cơ mắc ung thư nghiêm trọng mỗi năm.
Năm 1985, Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ đã đăng tải một báo cáo độc lập bởi Lyman và các đồng nghiệp, trong đó phát hiện ra mối tương quan giữa nồng độ chất độc phóng xạ cao trong nước ngầm gần các bể chứa quặng phosphate và tần suất mắc bệnh bạch cầu ngày càng cao.
Cũng trong năm đó, các nhà nghiên cứu đã đánh giá tuổi thọ của các công nhân sản xuất phân bón phosphate làm việc tại một nhà máy ở Florida từ 1951 - 1976, trước khi chính quyền liên bang đưa ra những thay đổi trong luật an toàn khai mỏ. Trong bản cập nhật kết quả vào năm 2015, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy tỉ lệ ung thư phổi và bệnh bạch cầu tăng cao trong số các công nhân trên toàn nước Mỹ nói chung và Florida nói riêng.
Năm 1988, Lyman và các nhà nghiên cứu nhận thấy nguy cơ ung thư phổi tăng cao đối với những nam giới không hút thuốc sống ở khu khai thác phosphate ở trung tâm Florida. Hầu như không có nghiên cứu dịch tễ toàn diện nào khác đánh giá liệu khai thác phosphate hay phosphogypsum gây ra những mối đe dọa đến sức khỏe con người. Carl Cranor, giáo sư pháp luật và triết học đạo đức tại Đại học California ở Riverside, đã viết rất nhiều về những nguy cơ của chất thải độc hại đối với sức khỏe cộng đồng, và cho biết để làm được việc này, ông phải vượt qua rất nhiều rào cản, bao gồm tìm kiếm nguồn tài trợ.
“Họ phải tìm những nguồn tài nguyên để xử lý kết quả” - ông nói, nhấn ạnh rằng họ còn phải tìm những người đã bị phơi nhiễm và xác định được mức độ phơi nhiễm. “Tất cả những điều đó cần thời gian và kinh nghiệm cũng như nỗ lực. Đó là rào cản”
Khai thác phosphate: cuộc chơi của các thế lực kinh tế và chính trị đáng gờm tại Florida
Một nghiên cứu tác động kinh tế năm 2016 phát hiện ra rằng ngành công nghiệp phân bón phosphat tạo ra tổng giá trị kinh tế lên đến 12,2 tỷ USD chỉ riêng tại khu vực Vịnh Port Tampa.Mosaic sở hữu hơn 317.000 acres đất ở trung tâm Florida. Công ty này đã bỏ ra hàng triệu USD vận động hành lang và quyên góp cho các chính trị gia ở địa phương, bang, và liên bang.
Khi còn là thống đốc Florida vào năm 2013, Nghị sỹ Rick Scott đã nắm giữ số cổ phần Mosaic trị giá 14.000 USD. Nhiều tên tuổi trên trường chính trị lúc bấy giờ đóng vai trò khá lớn trong các chiến dịch quảng bá cho ngành công nghiệp này. Các nhà khoa học của EPA đã bày tỏ quan ngại về nồng độ phóng xạ quanh các khu mỏ ở Lakeland, Florida, kể từ ít nhất là thập niên 1970. Nhưng vào năm 2014, cơ quan này buộc phải hủy bỏ kế hoạch dọn sạch một khu vực nhiễm độc sau khi các quan chức bang đặc cử can thiệp.
Các email của EPA cho thấy vào tháng 8/2017, các quan chức cơ quan này đã đặt lịch ăn trưa với Eileen Stuart, phó chủ tịch phụ trách quan hệ với chính quyền lúc bấy giờ của Mosaic, chịu trách nhiệm cho những nỗ lực vận động hành lang của công ty. Email nói rằng Stuart khá thân thiết với Scott và cựu tổng chưởng lý Florida là Pam Bondi. Stuart, hiện không còn liên quan đến Mosaic nữa, cho biết cuộc gặp nói trên chưa bao giờ diễn ra bởi xung đột lịch trình, ngoài ra không tiết lộ gì thêm.
Khi được hỏi liệu Mosaic đã từng gặp các quan chức EPA hay chưa, Barron đáp rằng công ty thường xuyên gặp gỡ tất cả các cơ quan chính phủ quản lý ngành công nghiệp này, bao gồm các cơ quan cấp hạt, bang, và liên bang.
Vào tháng 10/2020, EPA lúc này dưới thời Trump đã lật ngược quy định rằng phosphogypsum không được phép sử dụng trong xây dựng đường bộ. Quyết định này được đưa ra gần 30 năm sau khi EPA xếp phosphogypsum vào nhóm vật liệu không an toàn để sử dụng trong các công trình cầu đường. Các công ty trong ngành công nghiệp từ lâu đã ra sức thuyết phục EPA cho phép sử dụng phosphogypsum vào các mục đích khác, nhưng đây là lần đầu tiên cơ quan này có một quyết định dứt khoát đến vậy.
Tuy nhiên, năm 2021, chính quyền Joe Biden đã thu hồi quyết định nêu trên sau một vụ kiện do Trung tâm Đa dạng Sinh học và các tổ chức khác khởi xướng.
Tháng 4/2021, thị trưởng Florida Ron DeSantis tuyên bố tình trạng khẩn cấp tại các hạt Manatee, Hillsborough, và Pinellas, yêu cầu di tản hơn 300 hộ gia đình. Đường ống nhựa của hồ ủ phosphogypsum rộng 77-acre tại Piney Point đã bị rò rỉ, đe dọa các cộng đồng quanh đó với 460 triệu gallons nước acid.
Để tránh một đợt ngập lớn, cơ quan môi trường của bang đã ra lệnh xả hơn 200 triệu gallons nước trong bể ủ phosphogypsum ra cảng Manatee để các nhóm thực địa sửa lỗ rò rỉ. Vụ việc buộc các nhà làm luật Florida phải dành ra 100 triệu USD để dọn sạch Piney Point, và thị trưởng DeSantis yêu cầu DEP phải đóng cửa cơ sở. Đến giữa tháng 4, lỗ rò rỉ đã tạm thời được khắc phục. Tuy nhiên, vào đầu tháng 1/2022, bang lại công bố đã phát hiện thêm 3 khu vực rò rỉ nữa và đang tìm cách giải quyết chúng.
Các chuyên gia môi trường nói rằng những vấn đề đang hiện hữu tại khu vực cho thấy tại sao cần thiết phải tăng cường quản lý, và đã nộp đơn kiện Sở Bảo vệ Môi trường Florida cũng một số cơ quan khác. Trong khi đó, trong một tài liệu 100 trang nói về đơn kiến nghị đang chờ giải quyết từ Trung tâm Đa dạng Sinh học và các tổ chức môi trường khác, Viện Phân bón nói rằng các biện pháp quản lý của liên bang và trên toàn quốc là đã đủ và toàn diện. Phó chủ tịch Ed Thomas của Viện này còn nhấn mạnh rằng cơ sở Piney Point không còn hoạt động bởi dây chuyền sản xuất acid phosphoric đã bị ngừng vào năm 1999.
Câu hỏi được đặt ra lúc này là: ai sẽ xử lý số phosphogypsum khi các công ty ngừng hoạt động?
Tham khảo: Popsci
