myle.vnreview
Writer
Nước uống trong chai nhựa chứa vô số hạt nhỏ li ti không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Nghiên cứu mới cho thấy những người uống nước từ chai nhựa hàng ngày hấp thụ lượng vi nhựa nhiều hơn rất nhiều so với những người không uống.
Sarah Sajedi đang tham quan đảo Phi Phi, Thái Lan thì bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của biển Andaman. Tuy nhiên, khi nhìn xuống chân mình, cô thấy bãi biển cát trắng bị bao phủ bởi rác thải nhựa, phần lớn là từ chai nhựa.
Sau nhiều năm làm việc trong lĩnh vực kinh doanh với tư cách là người đồng sáng lập công ty phần mềm môi trường, kinh nghiệm đó đã truyền cảm hứng cho Sarah Sajedi trở thành một nhà nghiên cứu. Cô luôn có niềm đam mê giảm thiểu rác thải, nhưng cô nhận ra rằng vấn đề nằm ở chính sự tiêu thụ.
Vì vậy, khi là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Concordia ở Canada, Sarah Sajedi đã xem xét hơn 140 bài báo khoa học để xác định tác động của chai nhựa đối với cơ thể con người. Sarah Sajedi phát hiện ra rằng trung bình mỗi người hấp thụ từ 39.000 đến 52.000 hạt vi nhựa mỗi năm từ thực phẩm và nước uống, và những người sử dụng nước đóng chai hàng ngày hấp thụ thêm gần 90.000 hạt vi nhựa vào cơ thể.
“Uống nước từ chai nhựa thì ổn trong trường hợp khẩn cấp, nhưng đó không phải là thứ nên dùng trong cuộc sống hàng ngày”, Sarah Sajedi giải thích. “Ngay cả khi không có tác động tức thời nào đến cơ thể con người, chúng ta vẫn cần hiểu rõ tiềm năng gây hại lâu dài.”
Tác động lâu dài vẫn còn là một bí ẩn
Vi nhựa là các hạt nhựa có kích thước từ 1 micromet (1/1.000 milimet) đến 5 mm. Nano nhựa thậm chí còn nhỏ hơn, dưới 1 micromet. Những hạt này không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng liên tục được tạo ra trong quá trình sản xuất, lưu trữ, vận chuyển và phân hủy chai.
Đặc biệt, nhựa chất lượng thấp dễ giải phóng các mảnh vụn siêu nhỏ do ánh sáng mặt trời, thay đổi nhiệt độ và tác động vật lý. Không giống như các hạt nhựa khác xâm nhập vào cơ thể qua chuỗi thức ăn, những hạt nhựa có nguồn gốc từ chai nhựa gây lo ngại vì chúng được đưa trực tiếp vào cơ thể cùng với nước uống.
Một khi vào cơ thể, các hạt nhựa siêu nhỏ có thể đi vào máu và đến các cơ quan quan trọng. Điều này gây ra phản ứng viêm mãn tính và khiến các tế bào bị căng thẳng oxy hóa, có thể dẫn đến rối loạn hệ thống hormone, suy giảm chức năng sinh sản và tổn thương hệ thần kinh. Nó cũng có liên quan đến nhiều loại ung thư. Mặt khác, tác động lâu dài đến sức khỏe vẫn chưa rõ ràng, do thiếu các thử nghiệm rộng rãi và các phương pháp đo lường tiêu chuẩn hóa.
Có một số phương pháp phân tích để phát hiện vi nhựa và nano nhựa, nhưng mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Một số phương pháp có thể phát hiện các hạt cực nhỏ nhưng không thể xác định thành phần hóa học của chúng, trong khi những phương pháp khác có thể phân tích thành phần nhưng lại bỏ sót các hạt nhỏ nhất.
Hơn nữa, các thiết bị chính xác và đáng tin cậy nhất lại cực kỳ đắt tiền và không phải tất cả các tổ chức đều có sẵn. Sarah Sajedi và nhóm của mình chỉ ra rằng hạn chế kỹ thuật này là một trở ngại cho nghiên cứu thống nhất trên quy mô toàn cầu.
Chai nhựa chưa được quản lý
Các chính phủ trên toàn thế giới đang nỗ lực ban hành luật để hạn chế rác thải nhựa. Tuy nhiên, các quy định hiện nay chủ yếu chỉ giới hạn ở các mặt hàng như túi nhựa, ống hút và vật liệu đóng gói.
Ngược lại, có rất ít quy định đối với chai nhựa, vốn được lo ngại có tác động trực tiếp đến sức khỏe. Mặc dù một số khu vực ở Mỹ và Canada đã bắt đầu có những bước tiến tích cực, nhưng khung pháp lý toàn cầu vẫn còn đang trong giai đoạn sơ khai.
Ô nhiễm nhựa không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là thách thức đối với sức khỏe cộng đồng. Quyền được tiếp cận nước uống an toàn cho mọi người là một trong những quyền cơ bản của con người, nhưng về lâu dài, cần có nguồn cung cấp nước bền vững không phụ thuộc vào chai nhựa.
Nghiên cứu của Sarah Sajedi, bắt đầu từ một cảnh tượng mà cô nhìn thấy trên những bãi biển đầy cát của đảo Phi Phi, có thể là một bước tiến hướng tới việc hình dung thực trạng ô nhiễm vô hình - và đồng thời, là một bước tiến hướng tới việc thay đổi nhận thức của toàn xã hội.
Sarah Sajedi đang tham quan đảo Phi Phi, Thái Lan thì bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của biển Andaman. Tuy nhiên, khi nhìn xuống chân mình, cô thấy bãi biển cát trắng bị bao phủ bởi rác thải nhựa, phần lớn là từ chai nhựa.
Sau nhiều năm làm việc trong lĩnh vực kinh doanh với tư cách là người đồng sáng lập công ty phần mềm môi trường, kinh nghiệm đó đã truyền cảm hứng cho Sarah Sajedi trở thành một nhà nghiên cứu. Cô luôn có niềm đam mê giảm thiểu rác thải, nhưng cô nhận ra rằng vấn đề nằm ở chính sự tiêu thụ.
Vì vậy, khi là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Concordia ở Canada, Sarah Sajedi đã xem xét hơn 140 bài báo khoa học để xác định tác động của chai nhựa đối với cơ thể con người. Sarah Sajedi phát hiện ra rằng trung bình mỗi người hấp thụ từ 39.000 đến 52.000 hạt vi nhựa mỗi năm từ thực phẩm và nước uống, và những người sử dụng nước đóng chai hàng ngày hấp thụ thêm gần 90.000 hạt vi nhựa vào cơ thể.
“Uống nước từ chai nhựa thì ổn trong trường hợp khẩn cấp, nhưng đó không phải là thứ nên dùng trong cuộc sống hàng ngày”, Sarah Sajedi giải thích. “Ngay cả khi không có tác động tức thời nào đến cơ thể con người, chúng ta vẫn cần hiểu rõ tiềm năng gây hại lâu dài.”
Tác động lâu dài vẫn còn là một bí ẩn
Vi nhựa là các hạt nhựa có kích thước từ 1 micromet (1/1.000 milimet) đến 5 mm. Nano nhựa thậm chí còn nhỏ hơn, dưới 1 micromet. Những hạt này không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng liên tục được tạo ra trong quá trình sản xuất, lưu trữ, vận chuyển và phân hủy chai.
Đặc biệt, nhựa chất lượng thấp dễ giải phóng các mảnh vụn siêu nhỏ do ánh sáng mặt trời, thay đổi nhiệt độ và tác động vật lý. Không giống như các hạt nhựa khác xâm nhập vào cơ thể qua chuỗi thức ăn, những hạt nhựa có nguồn gốc từ chai nhựa gây lo ngại vì chúng được đưa trực tiếp vào cơ thể cùng với nước uống.
Một khi vào cơ thể, các hạt nhựa siêu nhỏ có thể đi vào máu và đến các cơ quan quan trọng. Điều này gây ra phản ứng viêm mãn tính và khiến các tế bào bị căng thẳng oxy hóa, có thể dẫn đến rối loạn hệ thống hormone, suy giảm chức năng sinh sản và tổn thương hệ thần kinh. Nó cũng có liên quan đến nhiều loại ung thư. Mặt khác, tác động lâu dài đến sức khỏe vẫn chưa rõ ràng, do thiếu các thử nghiệm rộng rãi và các phương pháp đo lường tiêu chuẩn hóa.
Có một số phương pháp phân tích để phát hiện vi nhựa và nano nhựa, nhưng mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Một số phương pháp có thể phát hiện các hạt cực nhỏ nhưng không thể xác định thành phần hóa học của chúng, trong khi những phương pháp khác có thể phân tích thành phần nhưng lại bỏ sót các hạt nhỏ nhất.
Hơn nữa, các thiết bị chính xác và đáng tin cậy nhất lại cực kỳ đắt tiền và không phải tất cả các tổ chức đều có sẵn. Sarah Sajedi và nhóm của mình chỉ ra rằng hạn chế kỹ thuật này là một trở ngại cho nghiên cứu thống nhất trên quy mô toàn cầu.
Chai nhựa chưa được quản lý
Các chính phủ trên toàn thế giới đang nỗ lực ban hành luật để hạn chế rác thải nhựa. Tuy nhiên, các quy định hiện nay chủ yếu chỉ giới hạn ở các mặt hàng như túi nhựa, ống hút và vật liệu đóng gói.
Ngược lại, có rất ít quy định đối với chai nhựa, vốn được lo ngại có tác động trực tiếp đến sức khỏe. Mặc dù một số khu vực ở Mỹ và Canada đã bắt đầu có những bước tiến tích cực, nhưng khung pháp lý toàn cầu vẫn còn đang trong giai đoạn sơ khai.
Ô nhiễm nhựa không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là thách thức đối với sức khỏe cộng đồng. Quyền được tiếp cận nước uống an toàn cho mọi người là một trong những quyền cơ bản của con người, nhưng về lâu dài, cần có nguồn cung cấp nước bền vững không phụ thuộc vào chai nhựa.
Nghiên cứu của Sarah Sajedi, bắt đầu từ một cảnh tượng mà cô nhìn thấy trên những bãi biển đầy cát của đảo Phi Phi, có thể là một bước tiến hướng tới việc hình dung thực trạng ô nhiễm vô hình - và đồng thời, là một bước tiến hướng tới việc thay đổi nhận thức của toàn xã hội.
Nguồn: Wired
