Phát hiện chấn động: Hành tinh 'bản sao Trái Đất' đang che giấu dấu hiệu sự sống?

[Nhung Phan]

Cách Trái Đất 124 năm ánh sáng, một hành tinh bí ẩn mang tên K2-18b đang khiến các nhà thiên văn toàn cầu "đứng ngồi không yên". Lần đầu tiên trong lịch sử, họ phát hiện dimethyl sulfide (DMS) – phân tử chỉ sinh ra từ sự sống trên Trái Đất – trong khí quyển của một thế giới ngoài Hệ Mặt Trời. Liệu đây là bằng chứng đầu tiên về người ngoài hành tinh, hay chỉ là trò đùa của vũ trụ?

Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra dấu hiệu quan trọng của sự sống trên một ngoại hành tinh xa xôi có tên là K2-18b. Đại học Cambridge/AFP qua Getty Images​

​

K2-18b: "Trái Đất khổng lồ" với manh mối sống còn gây tranh cãi​

Phân tử "độc nhất vô nhị" chỉ sự sống
Tháng 9/2023, Kính viễn vọng James Webb (JWST) xác nhận K2-18b chứa DMS – hợp chất hữu cơ gồm lưu huỳnh, carbon và hydro. Trên Trái Đất, DMS được tảo biển và vi khuẩn sản xuất, tạo mùi "biển cả" đặc trưng. Điều gây sốc: nồng độ DMS ở đây cao gấp 1.000 lần so với đại dương của chúng ta.

Tiến sĩ Nikku Madhusudhan, một nhà thiên văn học tại Đại học Cambridge và là tác giả của nghiên cứu, đã mô tả khám phá này là một “khoảnh khắc mang tính cách mạng”. Đại học Cambridge​

"Đây là khoảnh khắc cách mạng" – Tiến sĩ Nikku Madhusudhan (Đại học Cambridge), trưởng nhóm nghiên cứu, tuyên bố. "Chúng tôi đã dành hàng tháng để kiểm tra lại dữ liệu, nhưng tín hiệu DMS quá mạnh. Đây có thể là dấu hiệu đầu tiên về một thế giới có sinh vật sống ngoài vũ trụ."

Bí ẩn "thế giới Hycean" – nơi đại dương bao phủ toàn cầu
Năm 2021, Madhusudhan đề xuất khái niệm hành tinh Hycean – dạng "tiểu Hải Vương tinh" với đại dương lỏng khổng lồ và khí quyển giàu hydro. K2-18b hoàn toàn khớp với mô hình này:

• Kích thước gấp 8 lần Trái Đất, quỹ đạo 33 ngày quanh sao chủ.
• Nằm trong "vùng Goldilocks" – khoảng cách lý tưởng để nước tồn tại dạng lỏng, được Kepler phát hiện từ năm 2015.
• Khí quyển chứa hơi nước, methane, carbon dioxide và giờ là DMS.

3
Biểu đồ cho thấy quang phổ truyền quan sát được của ngoại hành tinh vùng có thể sinh sống K2-18 b bằng thiết bị quang phổ MIRI của Kính viễn vọng không gian James Webb.qua REUTERS​

"Hycean là môi trường hoàn hảo cho sự sống vi sinh phát triển" – Madhusudhan giải thích. "Nếu trên Trái Đất, DMS đến từ sinh vật sống, tại sao K2-18b lại khác?"

Tranh cãi nảy lửa: Bằng chứng hay ảo giác của vũ trụ?​

Công nghệ "đọc" khí quyển từ 124 năm ánh sáng
Để phát hiện DMS, JWST đã phân tích ánh sáng sao chủ xuyên qua khí quyển K2-18b khi hành tinh này đi ngang qua. Mỗi nguyên tố hấp thụ ánh sáng ở bước sóng đặc trưng, tạo thành "vân tay quang phổ". DMS để lại vệt hấp thụ ở 3,3 micromet – dấu hiệu không thể nhầm lẫn.

Tuy nhiên, một số nhà khoa học hoài nghi:

• "DMS có thể được tạo ra từ núi lửa hoặc phản ứng hóa học phi sinh học" – Tiến sĩ Stephen Schmidt (Đại học Johns Hopkins) cảnh báo.
• "Chúng ta cần loại trừ mọi khả năng trước khi kết luận" – Mans Holmberg (Viện Kính viễn vọng Không gian) nhấn mạnh.

Cuộc đua xác minh sự thật
Cộng đồng thiên văn đang gấp rút phân tích độc lập dữ liệu từ JWST. Nếu xác nhận, đây sẽ là phát hiện vĩ đại nhất thế kỷ 21. Christopher Glein (Viện Nghiên cứu Tây Nam) ví von: "Trừ khi thấy người ngoài hành tinh vẫy tay, bằng chứng phải đủ mạnh để 'hạ gục' mọi nghi ngờ."

Kết luận: Liệu chúng ta đã chạm ngưỡng "bước ngoặt lịch sử"?​

Dù chưa thể khẳng định sự sống tồn tại, phát hiện về DMS trên K2-18b mở ra kỷ nguyên mới trong hành trình tìm kiếm sinh vật ngoài hành tinh. Các nhà khoa học dự kiến:

• 2025-2026: JWST tiếp tục quan sát K2-18b để tìm thêm phân tử hữu cơ.
• 2030: Kính thiên văn cực đại (ELT) đi vào hoạt động, nâng độ chính xác phân tích khí quyển ngoại hành tinh lên 10 lần.

"Dù kết quả thế nào, K2-18b đã dạy chúng ta cách 'đọc' vũ trụ tinh vi hơn" – Madhusudhan chia sẻ. Câu trả lời cuối cùng có thể nằm ở những hành tinh Hycean khác đang chờ được khám phá.

Nguồn NYPost: https://nypost.com/2025/04/17/scien...-on-planet-k2-18b-in-constellation-leo-study/