Tháp rơi tự do
Intern Writer
Bộ phim điện ảnh “Chốt đơn” chính thức có buổi công chiếu đầu tiên dành cho báo giới, sau thời gian dài trì hoãn vì những lùm xùm liên quan đến diễn viên chính – Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên. Đáng chú ý, êkíp sản xuất đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để thay thế toàn bộ hình ảnh của cô bằng một nhân vật kỹ thuật số.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử điện ảnh Việt Nam, một nhân vật chính bị thay thế bằng công nghệ AI do vướng vòng lao lý. Vai diễn Hoàng Linh – ban đầu do Thùy Tiên đảm nhận – giờ đã được tái tạo hoàn toàn bằng kỹ thuật digital human. Gương mặt và vóc dáng nhân vật đều được dựng mới, trong khi phần giọng nói được diễn viên Huỳnh Bảo Ngọc lồng tiếng.
Bản hợp đồng ký trước đó với Thùy Tiên cũng trao cho nhà sản xuất toàn quyền sử dụng hoặc loại bỏ hình ảnh của cô, kèm theo điều khoản yêu cầu nghệ sĩ giữ gìn đạo đức nghề nghiệp. Phía luật sư đoàn phim cho biết, do người đẹp vi phạm điều khoản này, cô hiện không còn cơ sở pháp lý để khiếu nại.
Tuy nhiên, luật sư Hoàng Hà (Đoàn luật sư TP HCM) lại có quan điểm thận trọng hơn. Ông cho rằng dù sử dụng công nghệ tạo hình mới, nếu vẫn dựa trên nền tảng hình thể hoặc dữ liệu gốc của diễn viên thì vẫn có khả năng vi phạm quyền hình ảnh – một quyền được bảo vệ theo Bộ luật Dân sự. Bên cạnh đó, Hiến pháp 2013 quy định rõ nguyên tắc suy đoán vô tội, nên việc thay thế hình ảnh diễn viên khi chưa có bản án kết tội có hiệu lực cần được cân nhắc kỹ.
Mặc dù tạo hình nhân vật khá giống Thùy Tiên, nhưng đường nét khuôn mặt và chuyển động vẫn bị đánh giá là “giả tạo” trong các cảnh quay cận mặt. Đạo diễn Bảo Nhân chia sẻ: “Chúng tôi đã cân nhắc nhiều phương án, thậm chí có lúc muốn bỏ dự án vì khủng hoảng. Nhưng khi nhận được bản dựng AI thử nghiệm, chúng tôi thấy đó là hướng đi khả thi nhất”.
Đại diện nhà sản xuất – bà Đinh Thị Thanh Hương (CEO Galaxy Studio) – tiết lộ rằng đây là bộ phim khiến hãng gặp nhiều khó khăn nhất trong suốt ba thập kỷ hoạt động. Việc sử dụng công nghệ AI không chỉ tốn kém mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy trong khâu quảng bá, truyền thông. Công ty xử lý AI cũng đã trở thành đối tác đầu tư của dự án.
Mặc dù không công bố con số cụ thể, nhưng êkíp xác nhận chi phí cho phần dựng AI là “rất cao”. Fanpage phim từng phải tạm khóa một thời gian vì khủng hoảng truyền thông. Tuy nhiên, nhà sản xuất khẳng định việc đưa phim ra rạp là “trách nhiệm với cả đoàn phim, nghệ sĩ và cổ đông”.
Tuy vậy, từ góc độ pháp luật hiện hành, vẫn chưa có khung quy định cụ thể về việc “cấm sóng” nghệ sĩ khi vướng pháp lý. Luật sư Hoàng Anh Sơn cảnh báo rằng nếu không có quy định rõ ràng, việc loại bỏ hình ảnh nghệ sĩ vì lý do đạo đức hoặc pháp lý có thể bị lạm dụng và mang tính cảm tính.
“Chốt đơn” là tác phẩm đầu tiên trong nước khai thác đề tài bán hàng livestream. Phim xoay quanh Hoàng Linh – giám đốc một công ty kinh doanh trực tuyến, và ông An (Quyền Linh) – tài xế công nghệ. Ngoài Thùy Tiên, dàn diễn viên còn có Hồng Vân, Hồng Đào, Lê Lộc, Khương Lê, Mai Bảo Vinh, bé Mộc Trà, và Đỗ Nhật Hà. Phim dự kiến phát hành ra rạp từ ngày 8/8.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử điện ảnh Việt Nam, một nhân vật chính bị thay thế bằng công nghệ AI do vướng vòng lao lý. Vai diễn Hoàng Linh – ban đầu do Thùy Tiên đảm nhận – giờ đã được tái tạo hoàn toàn bằng kỹ thuật digital human. Gương mặt và vóc dáng nhân vật đều được dựng mới, trong khi phần giọng nói được diễn viên Huỳnh Bảo Ngọc lồng tiếng.
Ranh giới pháp lý: Có vi phạm quyền hình ảnh?
Tiến sĩ luật Nguyễn Ngọc Sơn – đại diện pháp lý của đoàn phim – khẳng định rằng quyết định sử dụng AI được thực hiện sau khi nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật. Theo ông, nếu chỉ chỉnh sửa gương mặt mà vẫn giữ lại cơ thể gốc của Thùy Tiên, thì có thể xâm phạm đến quyền nhân thân. Vì vậy, êkíp đã tạo ra một hình thể hoàn toàn mới để tránh rủi ro pháp lý.Bản hợp đồng ký trước đó với Thùy Tiên cũng trao cho nhà sản xuất toàn quyền sử dụng hoặc loại bỏ hình ảnh của cô, kèm theo điều khoản yêu cầu nghệ sĩ giữ gìn đạo đức nghề nghiệp. Phía luật sư đoàn phim cho biết, do người đẹp vi phạm điều khoản này, cô hiện không còn cơ sở pháp lý để khiếu nại.
Tạo hình nhân vật Hoàng Linh, do công nghệ AI thay thế hình ảnh của hoa hậu Thùy Tiên trong phim "Chốt đơn"
Tuy nhiên, luật sư Hoàng Hà (Đoàn luật sư TP HCM) lại có quan điểm thận trọng hơn. Ông cho rằng dù sử dụng công nghệ tạo hình mới, nếu vẫn dựa trên nền tảng hình thể hoặc dữ liệu gốc của diễn viên thì vẫn có khả năng vi phạm quyền hình ảnh – một quyền được bảo vệ theo Bộ luật Dân sự. Bên cạnh đó, Hiến pháp 2013 quy định rõ nguyên tắc suy đoán vô tội, nên việc thay thế hình ảnh diễn viên khi chưa có bản án kết tội có hiệu lực cần được cân nhắc kỹ.
AI và cảm xúc: Khi công nghệ chưa thay được con người
Ngoài những tranh luận về pháp lý, “Chốt đơn” cũng vấp phải ý kiến trái chiều từ phía khán giả sau buổi chiếu thử. Một số người xem cho rằng nhân vật được dựng bằng AI thể hiện biểu cảm gượng gạo, thiếu chiều sâu cảm xúc – đặc biệt trong những cảnh đòi hỏi sự căng thẳng về tâm lý như tranh cãi vợ chồng.Mặc dù tạo hình nhân vật khá giống Thùy Tiên, nhưng đường nét khuôn mặt và chuyển động vẫn bị đánh giá là “giả tạo” trong các cảnh quay cận mặt. Đạo diễn Bảo Nhân chia sẻ: “Chúng tôi đã cân nhắc nhiều phương án, thậm chí có lúc muốn bỏ dự án vì khủng hoảng. Nhưng khi nhận được bản dựng AI thử nghiệm, chúng tôi thấy đó là hướng đi khả thi nhất”.
Đại diện nhà sản xuất – bà Đinh Thị Thanh Hương (CEO Galaxy Studio) – tiết lộ rằng đây là bộ phim khiến hãng gặp nhiều khó khăn nhất trong suốt ba thập kỷ hoạt động. Việc sử dụng công nghệ AI không chỉ tốn kém mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy trong khâu quảng bá, truyền thông. Công ty xử lý AI cũng đã trở thành đối tác đầu tư của dự án.
Mặc dù không công bố con số cụ thể, nhưng êkíp xác nhận chi phí cho phần dựng AI là “rất cao”. Fanpage phim từng phải tạm khóa một thời gian vì khủng hoảng truyền thông. Tuy nhiên, nhà sản xuất khẳng định việc đưa phim ra rạp là “trách nhiệm với cả đoàn phim, nghệ sĩ và cổ đông”.
Cơ quan chức năng nói gì?
Cục Điện ảnh cho biết đã cấp phép cho bản dựng mới sau khi tham vấn nhiều chuyên gia pháp lý. Cục trưởng Đặng Trần Cường nhấn mạnh việc sử dụng AI trong điện ảnh là một phần của xu hướng toàn cầu, và việc phê duyệt phim “Chốt đơn” cũng phù hợp với định hướng chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết 57 của Trung ương.Tuy vậy, từ góc độ pháp luật hiện hành, vẫn chưa có khung quy định cụ thể về việc “cấm sóng” nghệ sĩ khi vướng pháp lý. Luật sư Hoàng Anh Sơn cảnh báo rằng nếu không có quy định rõ ràng, việc loại bỏ hình ảnh nghệ sĩ vì lý do đạo đức hoặc pháp lý có thể bị lạm dụng và mang tính cảm tính.
“Chốt đơn” là tác phẩm đầu tiên trong nước khai thác đề tài bán hàng livestream. Phim xoay quanh Hoàng Linh – giám đốc một công ty kinh doanh trực tuyến, và ông An (Quyền Linh) – tài xế công nghệ. Ngoài Thùy Tiên, dàn diễn viên còn có Hồng Vân, Hồng Đào, Lê Lộc, Khương Lê, Mai Bảo Vinh, bé Mộc Trà, và Đỗ Nhật Hà. Phim dự kiến phát hành ra rạp từ ngày 8/8.
