Mr Bens
Intern Writer
Radar chống pháo, hay còn gọi là radar phản pháo, là “con mắt” của pháo binh hiện đại. Khi đối phương bắn pháo, radar sẽ nhanh chóng phát hiện đường bay của đạn, tính toán ngược để xác định vị trí nòng pháo, từ đó cung cấp tọa độ cho hỏa lực của mình bắn trả. Trong một chiến trường mà pháo binh vẫn đóng vai trò chủ lực, ai phát hiện và phản công nhanh hơn sẽ chiếm ưu thế.
Nga nổi bật với hệ thống “Penicillin”. Thay vì phát sóng radar như cách truyền thống, nó dùng cảm biến âm thanh và hình ảnh nhiệt để bắt tín hiệu khi đạn vừa khai hỏa. Nhờ cách tiếp cận này, hệ thống chỉ mất khoảng 5 giây để xác định vị trí pháo địch, lại khó bị phát hiện bởi thiết bị trinh sát điện tử. Tuy vậy, nó cũng có điểm yếu: khi thời tiết xấu, sương mù hay mưa lớn, độ chính xác giảm đáng kể. Nga từng triển khai hệ thống này tại Syria và sau đó là ở Ukraine, coi đây là lợi thế để phản pháo nhanh.
Mỹ lại đi theo hướng khác. Hệ thống AN/TPQ-53 của họ mất khoảng 10 giây để xác định vị trí bắn, tức chậm hơn Nga, nhưng bù lại có tầm quét rộng tới 60 km, bao phủ 360 độ và xử lý nhiều mục tiêu cùng lúc. Mỹ chú trọng tính ổn định, tích hợp radar với máy bay không người lái, vệ tinh và mạng chỉ huy để tạo thành “chuỗi tiêu diệt” đồng bộ, thay vì chỉ dựa vào tốc độ. Đây là hướng tiếp cận phù hợp với khả năng triển khai toàn cầu và nguồn lực dồi dào của quân đội Mỹ.
Trung Quốc bước vào lĩnh vực này muộn hơn, nhưng tuyên bố đã đạt thành quả nhanh chóng. Một số hệ thống như BL-904 hay SLC-2 được quảng cáo có thời gian phản hồi chỉ 5 giây, tương đương Nga, trong khi phạm vi phát hiện có thể lên tới 50 km, không thua kém Mỹ. Các bản tin trong nước nhấn mạnh rằng radar Trung Quốc còn kết hợp nhiều công nghệ như mảng pha chủ động, cảm biến âm thanh, hình ảnh nhiệt, thậm chí cả quang điện tử để tăng độ chính xác. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những số liệu này chủ yếu xuất phát từ truyền thông Trung Quốc và chưa có bằng chứng độc lập từ chiến trường thực tế.
So sánh tổng thể, Nga đi theo hướng sáng tạo và phản ứng cực nhanh, Mỹ chú trọng độ tin cậy và hệ thống hóa, còn Trung Quốc khẳng định đã rút ngắn khoảng cách bằng cách kết hợp nhiều công nghệ. Nhưng ở góc độ thực chiến, khả năng của Trung Quốc vẫn cần thời gian và bằng chứng để kiểm chứng, bởi khác với Nga và Mỹ, họ chưa có nhiều kinh nghiệm triển khai radar phản pháo trong chiến tranh cường độ cao.
Nga nổi bật với hệ thống “Penicillin”. Thay vì phát sóng radar như cách truyền thống, nó dùng cảm biến âm thanh và hình ảnh nhiệt để bắt tín hiệu khi đạn vừa khai hỏa. Nhờ cách tiếp cận này, hệ thống chỉ mất khoảng 5 giây để xác định vị trí pháo địch, lại khó bị phát hiện bởi thiết bị trinh sát điện tử. Tuy vậy, nó cũng có điểm yếu: khi thời tiết xấu, sương mù hay mưa lớn, độ chính xác giảm đáng kể. Nga từng triển khai hệ thống này tại Syria và sau đó là ở Ukraine, coi đây là lợi thế để phản pháo nhanh.
Mỹ lại đi theo hướng khác. Hệ thống AN/TPQ-53 của họ mất khoảng 10 giây để xác định vị trí bắn, tức chậm hơn Nga, nhưng bù lại có tầm quét rộng tới 60 km, bao phủ 360 độ và xử lý nhiều mục tiêu cùng lúc. Mỹ chú trọng tính ổn định, tích hợp radar với máy bay không người lái, vệ tinh và mạng chỉ huy để tạo thành “chuỗi tiêu diệt” đồng bộ, thay vì chỉ dựa vào tốc độ. Đây là hướng tiếp cận phù hợp với khả năng triển khai toàn cầu và nguồn lực dồi dào của quân đội Mỹ.
Trung Quốc bước vào lĩnh vực này muộn hơn, nhưng tuyên bố đã đạt thành quả nhanh chóng. Một số hệ thống như BL-904 hay SLC-2 được quảng cáo có thời gian phản hồi chỉ 5 giây, tương đương Nga, trong khi phạm vi phát hiện có thể lên tới 50 km, không thua kém Mỹ. Các bản tin trong nước nhấn mạnh rằng radar Trung Quốc còn kết hợp nhiều công nghệ như mảng pha chủ động, cảm biến âm thanh, hình ảnh nhiệt, thậm chí cả quang điện tử để tăng độ chính xác. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những số liệu này chủ yếu xuất phát từ truyền thông Trung Quốc và chưa có bằng chứng độc lập từ chiến trường thực tế.
So sánh tổng thể, Nga đi theo hướng sáng tạo và phản ứng cực nhanh, Mỹ chú trọng độ tin cậy và hệ thống hóa, còn Trung Quốc khẳng định đã rút ngắn khoảng cách bằng cách kết hợp nhiều công nghệ. Nhưng ở góc độ thực chiến, khả năng của Trung Quốc vẫn cần thời gian và bằng chứng để kiểm chứng, bởi khác với Nga và Mỹ, họ chưa có nhiều kinh nghiệm triển khai radar phản pháo trong chiến tranh cường độ cao.
