Bui Nhat Minh
Intern Writer
Trong một căn phòng tối tại Đại học Oxford, một nhà khoa học đang theo dõi một tế bào thần kinh phát sáng màu xanh lá qua kính hiển vi. Đó không phải là cảnh trong phim khoa học viễn tưởng mà là một phần của một nghiên cứu tiên phong có thể thay đổi cách chúng ta điều trị cơn đau mãn tính.
Dưới sự giám sát của Tiến sĩ David Bennett Trưởng khoa Thần kinh lâm sàng tại Đại học Oxford các nhà nghiên cứu đang thử nghiệm cách biến đổi gen các tế bào thần kinh để có thể "bật" và "tắt" tín hiệu đau theo ý muốn. Họ sử dụng một loại thuốc không độc hại để kích hoạt kênh ion clorua mới được chỉnh sửa gen. Khi kênh này mở ra, tín hiệu điện từ các dây thần kinh cảm giác bị rò rỉ, không bao giờ đến được não tức là, cơn đau bị dập tắt ngay từ gốc.
“Các phương pháp điều trị hiện tại không đủ tốt,” Tiến sĩ Bennett chia sẻ. “Chúng tôi đang tìm cách làm im lặng các tế bào thần kinh gây đau mà không làm mất đi cảm giác bình thường.”
Hiện tại, phương pháp này mới chỉ được thử nghiệm trong môi trường phòng thí nghiệm trên tế bào người, nhưng kết quả ban đầu cho thấy tiềm năng rất lớn đặc biệt là trong điều trị đau thần kinh mãn tính như đau do tiểu đường, thường gây ra cảm giác nhói, chuột rút hay đau rát ở chân.
Thiết bị này được thiết kế để bám quanh bàng quang và hoạt động giống như một "công tắc ánh sáng" cho cơn đau. Khi bàng quang co giãn một tín hiệu báo đau do viêm thiết bị sẽ phát ra xung ánh sáng nhằm kích hoạt một loại protein đặc biệt gọi là opsin ức chế, làm tắt hoạt động của các dây thần kinh cảm giác. Kết quả: cơn đau biến mất trong tích tắc.
Dù hiện tại mới chỉ thử nghiệm thành công trên chuột, nhưng ý tưởng về một thiết bị điều khiển bằng ứng dụng điện thoại để bật tắt cơn đau theo yêu cầu không còn xa vời.
Công nghệ này đặc biệt hữu ích với các cơn đau cục bộ như đau bàng quang mãn tính, hoặc đau sau phẫu thuật. Nhưng với những tình trạng phức tạp hơn như lạc nội mạc tử cung lan rộng đến nhiều cơ quan việc xác định nguồn gốc cơn đau vẫn là một thách thức. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ cơ chế gây đau và phát triển phương pháp điều trị cá nhân hóa.
Với hơn một phần tư người lớn ở Mỹ đang sống chung với đau mãn tính, những công nghệ này có thể thay đổi cuộc sống của hàng triệu người trong tương lai gần. (popularmechanics)
Dưới sự giám sát của Tiến sĩ David Bennett Trưởng khoa Thần kinh lâm sàng tại Đại học Oxford các nhà nghiên cứu đang thử nghiệm cách biến đổi gen các tế bào thần kinh để có thể "bật" và "tắt" tín hiệu đau theo ý muốn. Họ sử dụng một loại thuốc không độc hại để kích hoạt kênh ion clorua mới được chỉnh sửa gen. Khi kênh này mở ra, tín hiệu điện từ các dây thần kinh cảm giác bị rò rỉ, không bao giờ đến được não tức là, cơn đau bị dập tắt ngay từ gốc.
“Các phương pháp điều trị hiện tại không đủ tốt,” Tiến sĩ Bennett chia sẻ. “Chúng tôi đang tìm cách làm im lặng các tế bào thần kinh gây đau mà không làm mất đi cảm giác bình thường.”
Hiện tại, phương pháp này mới chỉ được thử nghiệm trong môi trường phòng thí nghiệm trên tế bào người, nhưng kết quả ban đầu cho thấy tiềm năng rất lớn đặc biệt là trong điều trị đau thần kinh mãn tính như đau do tiểu đường, thường gây ra cảm giác nhói, chuột rút hay đau rát ở chân.
Điều khiển cơn đau bằng ánh sáng: Giấc mơ sắp thành hiện thực?
Một công nghệ khác đang mở ra hướng đi đầy hứa hẹn là optogenetics sự kết hợp giữa công nghệ gen và ánh sáng. Tiến sĩ Robert Gereau, Giám đốc Trung tâm Điều trị Đau tại Đại học Washington (Mỹ), đang phát triển một thiết bị không dây có thể cấy vào cơ thể và điều khiển cơn đau bằng ánh sáng.Thiết bị này được thiết kế để bám quanh bàng quang và hoạt động giống như một "công tắc ánh sáng" cho cơn đau. Khi bàng quang co giãn một tín hiệu báo đau do viêm thiết bị sẽ phát ra xung ánh sáng nhằm kích hoạt một loại protein đặc biệt gọi là opsin ức chế, làm tắt hoạt động của các dây thần kinh cảm giác. Kết quả: cơn đau biến mất trong tích tắc.
Dù hiện tại mới chỉ thử nghiệm thành công trên chuột, nhưng ý tưởng về một thiết bị điều khiển bằng ứng dụng điện thoại để bật tắt cơn đau theo yêu cầu không còn xa vời.
Công nghệ này đặc biệt hữu ích với các cơn đau cục bộ như đau bàng quang mãn tính, hoặc đau sau phẫu thuật. Nhưng với những tình trạng phức tạp hơn như lạc nội mạc tử cung lan rộng đến nhiều cơ quan việc xác định nguồn gốc cơn đau vẫn là một thách thức. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ cơ chế gây đau và phát triển phương pháp điều trị cá nhân hóa.
Tương lai của điều trị đau: Càng thông minh, càng chính xác
Từ chỉnh sửa gen đến ánh sáng điều khiển thần kinh, các nhà khoa học đang từng bước biến viễn cảnh điều trị đau không thuốc trở thành hiện thực. Không còn là những viên thuốc giảm đau tạm thời, mà là những thiết bị thông minh nhắm trúng mục tiêu, có thể kiểm soát cơn đau một cách chính xác và thậm chí chỉ bằng… một cú chạm trên điện thoại.Với hơn một phần tư người lớn ở Mỹ đang sống chung với đau mãn tính, những công nghệ này có thể thay đổi cuộc sống của hàng triệu người trong tương lai gần. (popularmechanics)
