Sương Nguyệt Anh là ai?

[Mr. Macho]

Sương Nguyệt Anh là con gái thứ tư của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu, sinh ngày 8/3/1864 tại xã An Đức, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Cha bà cũng là thầy dạy bà đọc và viết bằng cả chữ Hán và chữ Nôm.
Mẹ là bà Lê Thị Điền, người làng Thanh Ba thuộc huyện Cần Giuộc. Bà Sương Nguyệt Anh qua đời năm 1921. Ngoài bút hiệu Sương Nguyệt Anh, bà còn ký nhiều tên khác như: Xuân Khuê, Nguyệt Nga, Nguyệt Anh.

Sương Nguyệt Anh từ nhỏ đã nổi tiếng thông minh. Vì gia đình đông người, cha lại bị mù nên bà vừa phải chăm lo việc gia đình, vừa giúp đỡ cha làm thuốc. Ban ngày, bà thường xem cha dạy học và chữa bệnh, ban đêm bà đọc sách, tập làm thơ.
Người chị của bà là Nguyễn Thị Kim Xuyến cũng học giỏi, hay chữ và có tài làm thơ từ nhỏ. Hai chị em thường được cha bày cho cách đọc sách và thơ phú. Cả hai nổi tiếng tài sắc, được người quanh vùng ca tụng gọi là Nhị Kiều.
Mấy chục năm tiếp theo là quãng thời gian bi thảm đối với Nguyệt Anh. Cha qua đời khi Sương Nguyệt Anh ở tuổi 24. Bà và anh trai tiếp quản trường học của cha để dạy cho người dân địa phương. Tri phủ Ba Tường - ông Phủ Xuyên đến hỏi bà làm vợ không được nên mang lòng oán hận, tìm cách hãm hại. Để tránh tai họa, bà cùng gia đình người anh (Nguyễn Đình Chúc) chuyển sang Cái Nứa (Mỹ Tho) rồi dời về Rạch Miễu.
Tại đây, bà kết hôn và sinh một cô con gái. Hai năm sau, chồng bà qua đời. Bà thủ tiết nuôi con, thờ chồng và mở trường dạy chữ Nho cho học trò trong vùng để sinh sống. Cũng từ đó, bà thêm trước bút hiệu Nguyệt Anh một chữ "sương" (孀), thành "Sương Nguyệt Anh", có nghĩa là "Nguyệt Anh goá chồng".
Những năm 1906-1908, hưởng ứng phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, bà từng bán một phần điền sản và vận động quyên góp để giúp học sinh xuất dương sang Nhật du học.
Bà trở thành nữ tổng biên tập đầu tiên của Việt Nam khi bắt đầu viết cho báo Nữ Giới Chung ở Sài Gòn với bút danh Sương Nguyệt Anh, nghĩa là “Nguyệt Anh góa bụa”. Nhiều số báo nói về vai trò của phụ nữ trong văn hóa và xã hội Việt Nam.
Sương Nguyệt Anh được nhớ đến với trí tuệ và nhân cách trong sáng, cũng như sự kiên cường vượt qua nghịch cảnh. Bà là người tiên phong cho các nhà văn và biên tập viên nữ ở Việt Nam và mở đường cho các thế hệ sau.
Hôm nay, Google Doodle để hình ảnh vinh danh nữ sĩ tài hoa Sương Nguyệt Anh - chủ bút tờ Nữ giới chung - tờ báo đầu tiên của phụ nữ Việt Nam.
Vào ngày này năm 1918, Nữ giới chung ra số đầu tiên và bà Sương Nguyệt Anh trở thành nữ chủ bút đầu tiên trong lịch sử báo chí Việt Nam.
Nữ giới chung là tờ tuần báo, xuất bản ngày thứ sáu, số đầu tiên vào thứ sáu, ngày 1/2/1918, số cuối ra ngày 19/7/1918. Tờ báo tồn tại được 5 tháng 19 ngày, ra được 22 số.