Điệp viên siêu hạng James Bond mang bên mình chiếc Nokia 8.3 5G trong những khung cảnh hoành tráng trong phần phim mới nhất. Tại sao anh lại không sử dụng các sản phẩm của Apple?
Phần phim tiếp theo về điệp viên 007 No Time To Die sắp được công chiếu và rất nhiều fan của James Bond háo hức muốn biết rằng vị điệp viên đã sử dụng các món “đồ chơi công nghệ” gì để giải cứu thế giới. Nhưng liệu anh ấy luôn chọn những công nghệ tối tân nhất để hoàn thành công việc? Câu trả lời là không. Trước khi chúng ta tìm hiểu xem các điệp viên ngoài đời thực sử dụng các thiết bị tối tân nào, chúng tôi xin liệt kê những chiếc điện thoại Bond sử dụng trong No Time To Die: Nokia 3310 ra mắt vào năm 2000, Nokia 7.2 vào tháng 9/2018 và Nokia 8.3 5G ra mắt năm ngoái. James Hadley, nhà sáng lập nền tảng đào tạo về an ninh mạng Immersive Labs, đánh giá các smartphone đời đầu không thể giúp bạn hoàn thành công việc vì các lỗ hổng về bảo mật do phần mềm đã khá cũ. “Nếu James Bonds được cấp 1 chiếc máy đời cũ chạy Android, anh ấy nên khuyên đặc vụ Q phải nâng cấp phiên bản hệ điều hành mới nhất không thì sẽ bị hack mất”, Hadley vui vẻ chia sẻ. Hadley nhận thấy nhiều người tin rằng vì các smartphone đời đầu ít cần phải cài thêm phần mềm bên thứ ba nên chúng cũng khó bị hack hơn, nhưng việc chuộng “cục gạch” khiến cho họ gặp khó khăn ngay cả với việc kết nối Internet vì công nghệ không tương thích. Jake Moore, chuyên gia an ninh mạng tại công ty bảo mật Eset giải thích: “Mặc dù các thiết bị cũ thường gặp phải nhiều mối đe dọa bảo mật hơn, nhưng nếu một thiết bị được thiết lập đúng cách, kiểm soát chặt về việc cấp quyền cho các phần mềm bên thứ 3 và các chỉnh sửa riêng biệt, thì khả năng chống bị theo dõi và giám sát vượt xa các smartphone hiện tại". Vậy chuyện gì sẽ xảy ra nếu điệp viên 007 sử dụng hệ sinh thái Apple? Đạo diễn phim Knives Out, ông Rian Johnson cho biết chỉ cần được cho phép thì điệp viên James Bond sẽ sử dụng các sản phẩm của Apple, ông cũng bật mí thêm trong buổi phỏng vấn với Vanity Fair rằng Apple không cho phép các nhân vật phản diện trong phim Hollywood sử dụng các thiết bị thuộc hệ sinh thái của họ. Tuy nhiên, iPhone sẽ không phải là một lựa chọn tốt cho 007. “Điện thoại không thể bị định vị bằng GPS, có chức năng chống theo dõi và không thể bị hack là điều bắt buộc đối với một điệp viên”. Chuyên gia bảo mật Moore nhận định: “Đối với người dùng phổ thông thì iPhone hoàn toàn là lựa chọn hoàn hảo nhưng đối với các điệp viên thì sản phẩm của Apple không đủ độ an toàn và đôi khi chỉ cần một phần mềm gián điệp như Pegasus là có thể làm lộ thông tin quan trọng. Vì thế rất khó để các điệp viên ngoài đời thực sử dụng một cách an toàn". Pegasus là một phần mềm gián điệp của Israel có thể sao chép tin nhắn, ghi âm cuộc gọi và truy cập camera. Apple sau đó đã nhanh chóng phát hành các bản vá để sửa lỗi. Hadley nói: “Mặc dù iPhone có thể giúp bạn lưu giữ những khoảnh khắc bằng bộ 3 camera sắc nét nhưng các tác vụ như chia sẻ bản thiết kế tòa nhà đại sứ quán hoặc lưu trữ các kế hoạch tấn công bí mật nên được thực hiện trên một thiết bị do một nhóm chuyên gia quản lý và sử dụng một hệ thống mạng nội bộ chứ không dùng Internet”. Ngoài ra các chuyên gia bảo mật cho rằng việc Apple luôn khép kín hệ sinh thái của mình đối với công chúng làm hạn chế khả năng hỗ trợ từ các công cụ giám sát, từ đó khiến cho cộng đồng công nghệ bị chậm chân trong việc phát hiện ra các lỗ hổng. Chuyên gia bảo mật Hadley nhận xét rằng cách duy nhất để loại bỏ hoàn toàn rủi ro là không sử dụng thiết bị công nghệ trong khi làm nhiệm vụ. Những người khó bị theo dõi nhất là những người sống theo trường phái cổ điển như viết thư và tự đạp xe đến chỗ người nhận. Vì lý do này, tôi chắc chắn rằng nhân vật James Bond có chút hoài nghi đối với công nghệ nói chung vì mọi thiết bị điện tử đều có thể bị tấn công hoặc bị lần theo dấu vết và giám sát. Việc kết nối với Internet khiến cho một thiết bị được đặc vụ công nghệ Q phê duyệt cũng có thể gặp các rủi ro về bảo mật. Hadley nói thêm: “Không khó để kẻ địch thiết lập một server lưu trữ dữ liệu giả để từ đó lấy cắp tất cả dữ liệu đang được truyền tải nhầm thông qua server đấy. Việc lựa chọn trang bị công nghệ khi ra chiến trường giống như bất cứ vấn đề nào trong lĩnh vực an ninh mạng, khi đi tìm giải pháp điệp vụ Bond sẽ phải cân nhắc giữa rủi ro và cơ hội. Dùng hoặc không dùng”. Để tránh những hiểm họa trên, Hadley cho rằng có hai cách chính để tự bảo vệ mình khỏi những lỗ hổng bảo mật: Luôn cập nhật phiên bản phần mềm mới nhất và thường xuyên theo dõi các trao đổi trong cộng đồng công nghệ. “Hãy luôn đặt câu hỏi với các chuyên gia nếu bạn không biết phải hành động như thế nào”, Hadley bổ sung.
Việc hạn chế lưu trữ những dữ liệu quan trọng trên smartphone là rất quan trọng. Moore nói: “Hành động trên sẽ giúp giảm thiểu bị lộ thông tin khi chúng ta lỡ cài đặt các phần mềm độc hại hoặc ứng dụng dọn tin nhắn rác". Hadley cho biết: “Có 1 số thiết bị loại bỏ các bộ phận kết nối mạng và phần cứng được tinh chỉnh riêng trên nhằm bảo đảm an toàn, nhưng các thiết bị này vẫn có thể bị tấn công". Moore cho rằng đối với những cá nhân thường xuyên phải làm việc với các dữ liệu quan trọng thì vẫn có khá nhiều lựa chọn đáp ứng các yêu cầu về độ bảo mật. Các sản phẩm tốt thường là điện thoại chạy hệ điều hành Android "do người dùng có thể kiểm soát và tự điều chỉnh hệ điều hành và các chức năng", Moore chia sẻ. Theo The Guardian, các nhà lãnh đạo cũng đồng tình với chia sẻ của các chuyên gia bảo mật khi họ thường sử dụng dòng điện thoại của hãng Blackberry nhưng các phần mềm được mã hóa đặc biệt cho họ, riêng lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un chọn HTC. Ngược lại, tổng thống Nga Vladimir Putin tối giản hơn khi ông không sử dụng điện thoại di động. Cựu tổng thống Pháp François Hollande và Nicolas Sarkozy được cung cấp dòng điện thoại bảo mật chuyên dụng của Teorem. Còn thủ tướng Đức Angela Merkel đã để lộ chiếc Nokia 6260 Slide trong một sự kiện. Các dòng máy chạy Android mà các nhà lãnh đạo và điệp viên sử dụng thường là dòng máy NitroPhone do hãng NitroKey - nhà sản xuất USB mã hóa dữ liệu cung cấp. NitroPhone 1 là một phiên bản đặc biệt của Pixel 4a được cấu hình chạy trên một hệ điều hành khác có tên GrapheneOS. NitroPhone 1 không có các dịch vụ của Google nhưng nó có chức năng mã hóa dữ liệu, tự động trộn mã PIN, nếu bạn bỏ thêm 250 Euro thì nhà sản xuất sẽ hỗ trợ loại bỏ micrô và cảm biến của điện thoại. GrapheneOS đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật cao do hệ điều hành này sử dụng chức năng sandbox để hạn chế việc truy cập vào các thông tin cá nhân từ các ứng dụng thứ 3 nhưng không ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng. Theo Hadley, dù lời khuyên hay thiết bị và phần mềm có kỹ lưỡng đến đâu cũng sẽ vô ích nếu người dùng - trong trường hợp này là điệp viên Bond không tuân thủ và áp dụng những kỹ thuật được huấn luyện. “Bạn có thể có các biện pháp đối phó điện tử, mã hóa và máy tính lượng tử tiên tiến nhất dựa trên trí tuệ nhân tạo, nhưng nếu không có kiến thức, kỹ năng và thực hiện tốt thì tất cả đều vô nghĩa. Đó là lý do tại sao các cơ quan tình báo tốt nhất luôn cần những người có năng lực tốt nhất”. Nguồn: WIRED
