Tại sao mèo ghét nước?

[VNR Content]

Cơn ác mộng kinh hoàng nhất của mọi người nuôi mèo là đưa “hoàng thượng” đi tắm. Không như những người họ hàng lớn hơn (hổ, sư tử), những loài vốn thích vẫy vùng trong làn nước giữa thiên nhiên hoang dã, mèo nhà dường như tìm cách tránh bất kỳ nơi nào gần nước. Khá thú vị là đôi lúc chúng ta vẫn thấy một vài chú mèo giương vuốt ra chơi đùa với vòi nước đang chảy.
Vậy mối quan hệ giữa mèo và nước chính xác là thế nào? Mèo có mắc chứng sợ gần nước, hay chúng đơn giản là ghét đi tắm như hầu hết chúng ta trong những ngày mưa?
Trên thực tế, có một số nguyên nhân khoa học giải thích cho sự thù ghét của loài mèo đối với nước.

Tổ tiên của mèo​

Tổ tiên và quá trình tiến hoá của mèo đóng vai trò quan trọng trong hành vi của chúng đối với nước. Ông tổ của mèo nhà xuất hiện từ thời đồ đá mới (10.000 năm trước).
Trong thời kỳ này, tại một khu vực được gọi là “Lưỡi liềm màu mỡ” ở Trung Đông, những tổ tiên loài người của chúng ta bắt đầu thử nghiệm làm nông nghiệp và trồng trọt. Khi họ bắt đầu thu thập và dự trữ hoa màu, chuột và các loài gặm nhấm khác tìm đến “xin đểu”. Đó là lúc ông tổ của loài mèo, Felis silvestris lybica (mèo hoang châu Phi), xuất hiện. Những sinh vật hoang dã này ngày càng tiếp cận gần con người hơn để săn chuột.

Mèo hoang châu Phi - tổ tiên của mèo nhà
Nhờ khả năng diệt lũ gặm nhấm, mèo hoang chứng tỏ được sự hữu ích và giá trị đối với loài người. Do đó, khi những người nông dân cổ đại bắt đầu di cư từ Trung Đông đến các phần khác của thế giới, họ đã mang theo người bạn lông lá của mình. Cuộc chinh phạt địa cầu của loài mèo bắt đầu!
Nói ngắn gọn, tổ tiên của mèo xuất hiện ở Trung Đông và Ai Cập, những nơi nóng, cằn, và khô. Những chú mèo nhà đầu tiên là những động vật đến từ sa mạc, vốn rất ít khi tiếp xúc với nước. Do đó, lẽ tự nhiên, cơ thể chúng không thích ứng với việc đắm mình trong nước. Đó là lý do chính tại sao mèo không thích nước.

Yếu tố thể chất​

Mèo sở hữu một số yếu tố về mặt thể chất khiến chúng luôn tìm cách tránh tiếp xúc với nước.
1. Nhiệt độ cơ thể cao

Nghiên cứu cho thấy nhiệt độ cơ thể bình thường của một chú mèo là khoảng 36,72 độ C đến 38,94 độ C, tức cao hơn nhiệt độ cơ thể người. Bởi mèo có nhiệt độ cơ thể cao hơn, khả năng chịu nhiệt của chúng cũng khá cao, do đó chúng có xu hướng thích hơi ấm.
Kể cả khi đã được thuần hoá, mèo vẫn mang bản chất là thú săn mồi. Chúng có cơ chế trao đổi chất chủ động và thích đi săn. Tất cả những hoạt động đó đều đòi hỏi năng lượng, vốn được hấp thụ bằng cách duy trì nhiệt độ cơ thể hoặc dựa vào các nguồn nhiệt bên ngoài. Đó là lý do tại sao mèo thường thích phơi nắng hay cuộn tròn thành một trái banh lông lá nhỏ nhắn đáng yêu… chúng rõ ràng biết cách tối ưu nhiệt độ cơ thể của mình.
Tuy nhiên, ngâm nước sẽ khiến nhiệt độ cơ thể của chúng giảm xuống, không hề tốt cho sức khoẻ của mèo. Do đó, mèo thích tránh xa khỏi nước.
2. Lông
Bạn có lẽ đã thấy chó chơi đùa với nước và rũ lông để làm khô nước một cách dễ dàng, nhưng mèo không thể làm điều đó. Nguyên nhân là do bộ lông của mèo khác so với chó. Lông chó có đặc tính như một chiếc áo mưa, có thể dễ dàng rũ bỏ nước bên trên, trong khi lông mèo giống như vải len vậy, tức nó sẽ trở nên ướt sũng và nặng nề khi dính nước.
Lông mèo có từ 2 - 3 lớp, tuỳ thuộc giống mèo.
-Lớp đáy: lớp bên trong với lông ngắn, mịn, giúp giữ ấm và cách nhiệt.
-Lớp lông bảo vệ: lớp bên ngoài với lông dài hơn để bảo vệ lớp đáy
-Lông cứng: lớp lông thứ hai giữa lớp đáy và lớp lông bảo vệ.

Lông bảo vệ và lớp đáy, lông dài hơn là lông bảo vệ và lông ngắn hơn là lớp đáy
Bộ lông mèo không kháng nước, do đó khi mèo ngâm mình trong nước, những lớp lông này sẽ bị ướt sũng, làm giảm nhiệt độ cơ thể của chú ta.
Nếu một chú mèo có bộ lông dài, nước sẽ khiến nó trở nên nặng hơn, làm mèo rất khó để nổi trên mặt nước (và có thể chết đuối). Điều đó cũng sẽ ảnh hưởng đến “những phản xạ mèo” của chúng và khiến chúng không thoải mái. Nếu lông ngắn, tiếp xúc với nước sẽ khiến mèo bị lạnh, cũng không tốt chút nào khi mà nhiệt độ tối ưu của chúng là khá cao.

Vấn đề mùi hương​

Mèo có khướu giác ưu việt so với loài người. Một người bình thường có khoảng 5 triệu tế bào thụ cảm trong mũi, còn mèo có khoảng… 200 triệu.
Mèo sử dụng mùi hương để giao tiếp, săn mồi, và phát hiện kẻ thù. Chúng thậm chí còn dùng mùi hương nước tiểu của bản thân để đánh dấu lãnh thổ trước những con mèo khác. Theo nhiều nghiên cứu, ngửi là phương thức chính được mèo sử dụng để phân tích môi trường xung quanh. Một mùi hương lạ có thể khiến mèo cảm thấy căng thẳng hoặc an toàn trong một môi trường nhất định.

Bạn đã từng thấy một chú mèo nhe răng cười một cách kỳ lạ trong khi đang đánh hơi hay chưa? Đó là bởi, bên cạnh mũi, mèo còn có một cơ quan khác gọi là vomeronasal, nằm ở trên vòm miệng. Cơ quan này được sử dụng khi mèo cần phân tích kỹ hơn một mùi hương nào đó.
Rõ ràng, mèo khá nhạy cảm với mùi, nhưng mùi thì liên quan gì đến nước? Có, rất nhiều đấy.
Nước có nhiều hoá chất và chất hoà tan bên trong. Và với khướu giác nhạy gấp 14 lần loài người, mèo có thể phát hiện ra hầu hết số vật chất đó. Đây là một trong những lý do tại sao mèo không muốn nước dính lên cơ thể. Chúng không muốn mùi hương lạ bám trên mình. Cứ nghĩ chú mèo nhà bạn sẽ khó chịu thế nào khi phải ngửi mùi chlorine trong nước là biết!
Ngoài ra, mèo thường chà xát người vào chủ hoặc đồ nội thất trong nhà, hoặc những thứ khác, để phát tán mùi hương. Do đó, nước dính trên lông có thể làm trôi mất mùi hương đặc trưng mà mèo dùng để thể hiện danh tính khỏi cơ thể chúng.

Không dùng nước thì dùng gì?​

Mèo không cần nước để làm sạch cơ thể. Chúng dùng lưỡi. Mèo dành hàng giờ để tự liếm láp và chải lông. Bạn cứ nghĩ chúng làm vậy vì quá chán, nhưng thực ra đó là cách mèo duy trì mùi hương của chúng. Lưỡi mèo giống như một chiếc bàn chải nhỏ. Nó có những cấu trúc nhọn, sắc, gọi là gai thịt, có chức năng chải lông và loại bỏ bụi bặm. Ngoài ra, nước bọt mèo tiết ra trong khi liếm lông cũng giúp tạo ra mùi hương cơ thể cho chúng.
Dù hầu hết các chủng mèo đều “sợ nước”, có một vài ngoại lệ. Một số chủng mèo thích ngâm mình vào nước, có lẽ do quá trình tiến hoá và cấu trúc cơ thể của chúng. Những chủng mèo như Turkish Van, Abyssinian, và một số chủng mèo lai hay được huấn luyện đều không gặp vấn đề gì với nước - chúng có thể bơi khá tốt nữa.

Mèo Bengal, một chủng mèo lai, thích đi săn ở vùng hồ nước

Kết luận​

Bây giờ bạn đã biết tại sao mèo lại không thích nước rồi đấy. Tất cả đều được giải thích hợp lý dựa trên quá trình tiến hoá, hành vi, và khoa học. Cơ thể mèo, bộ lông, và khướu giác của chúng không “hợp” với nước cho lắm. Sự tò mò của chúng khi thấy nước chảy đơn giản là do bản tính săn mồi. Chuyển động của nước thu hút chúng tìm hiểu xem thứ chất lỏng sáng bóng đang chảy kia là gì. Mèo không sợ nước; chúng chỉ là không quen với nước mà thôi. Do đó, lần tới khi chú mèo của bạn từ chối đi tắm, hãy nhớ rằng tổ tiên của chúng đến từ sa mạc, và người bạn lông lá của bạn hoàn toàn có khả năng, và có lẽ muốn tự mình chăm sóc vệ sinh bản thân thì hơn.
Tham khảo: ScienceABC