Sasha
Writer
Người ta nói rằng có hơn 200 loại xoài được trồng ở Thái Lan. Nhưng khi nói đến việc tạo ra một trong những món tráng miệng được yêu thích nhất của đất nước này, khao nieow mamuang (xôi xoài), những người sành ăn cho biết chỉ có một số ít loại xoài có thể làm được.
Được biết đến nhiều hơn trên thế giới với tên gọi xôi xoài, đây là một món ăn đơn giản. Những lát xoài chín ngọt được đặt cạnh nắm xôi nếp phủ sốt kem dừa và rắc một ít đậu xanh vàng.
Nếu làm đúng cách, thành quả sẽ là sự cân bằng hoàn hảo giữa hương vị và kết cấu.
Và ít ai có thể hoàn thiện sự cân bằng đó tốt như Varee Jeensuwan, 63 tuổi, nữ hoàng không thể phủ nhận của món xôi xoài ở Bangkok.
Cửa hàng xôi xoài Mae Varee của bà ở khu Thonglor đông đúc tại trung tâm Bangkok đã hoạt động từ năm 1981.
“Món tráng miệng ngon nhất vào mùa hè ở Thái Lan là xoài và xôi”, bà chia sẻ với hãng tin CNN.
“Từ tháng 3 đến tháng 5 là thời điểm tốt nhất trong năm để thưởng thức món này — xoài sẽ ngọt tự nhiên và nhiều, giá lại thấp. Xôi thơm do độ tươi của nó”.
Xoài “Nam Dok Mai” của Thái Lan là giống xoài phổ biến nhất cho món ăn này, vì chúng có hương vị ngọt và kết cấu mịn. Bà Varee Jeensuwan cho biết một số loại xoài “Nam Dok Mai” ngon nhất được tìm thấy ở huyện Bangkhla của tỉnh Chacheonseo.
Một giống xoài phổ biến khác được sử dụng trong xôi xoài là Oak Rong, bà cho biết phải đến từ huyện Damnoen Saduak ở tỉnh Ratchaburi.
“Rất khó tìm và chỉ có một ít vào tháng 1 và nhiều hơn vào tháng 3 và tháng 4”, bà nói.
“Oak Rong chỉ nổi tiếng với người Thái, hầu hết người nước ngoài không quen với loại này. Họ biết đến xoài Nam Dok Mai nhiều hơn.”
Mặc dù xoài đóng vai trò chính trong món khao nieow mamuang, nhưng các thành phần khác cũng quan trọng không kém, bà Varee Jeensuwan nói.
Trong cửa hàng g xôi xoài Mae Varee, bà Varee Jeensuwan sử dụng hạt gạo nếp được chọn lọc đặc biệt từ tỉnh cực bắc của Thái Lan, Chiang Rai. Dừa đến từ tỉnh Suratthani, ở phía nam, vì chúng phải có hương vị đậm đà bổ sung cho gạo nếp. Đậu xanh vàng được nướng, không chiên, để món ăn có độ giòn nhẹ.
“Ngay cả muối dùng trong kem, chúng tôi cũng đặt mua từ Samut Sakorn”, bà Varee Jeensuwan nói, ám chỉ một tỉnh ven biển phía nam Bangkok.
Mọi người xếp hàng bên ngoài cửa hàng Mae Varee ở Bangkok vào năm 2022.
Về cơ sở khách hàng, bà Varee Jeensuwan cho biết họ phục vụ cả người Thái và khách du lịch nước ngoài.
“Tôi cho rằng hầu hết khách hàng nước ngoài của tôi đến từ Trung Quốc, Hồng Kông và Singapore”, bà Varee Jeensuwan nói. “Khi họ đến đây, họ sẽ phải check-in trên mạng xã hội trước cửa hàng của tôi. Họ nói rằng nếu họ đến Thái Lan mà không check-in thì họ vẫn chưa thực sự ở Thái Lan.”
Hiệu ứng Milli
Không thể nói về tình yêu của người Thái dành cho món khao neao mamuang mà không nhắc đến nữ ca sĩ nhạc rap trẻ nổi tiếng người Thái Milli, tên thật là Danupha Khanatheerakul.
Năm 2022, cô đã biểu diễn tại lễ hội âm nhạc Coachella ở California và kết thúc chương trình bằng cách thưởng thức một bát xôi xoài.
Rapper trẻ nổi tiếng người Thái tên Milli ăn món xôi xoài ngay sau khi biểu diễn tại lễ hội âm nhạc Coachella ở California.
Hành động này đã khơi dậy cơn thèm món ăn khao neao mamuang trên toàn quốc tại Thái Lan. Tại Bangkok, hình ảnh trên mạng xã hội và các trang tin tức cho thấy các cửa hàng xôi xoài nổi tiếng nhất của thành phố đột nhiên tràn ngập đơn đặt hàng, bằng chứng là hàng dài tài xế giao hàng đang xếp hàng chờ bên ngoài.
Trong số những người được hưởng lợi từ hiệu ứng Milli có K Panich. Một trong những nhà cung cấp xôi xoài lâu đời nhất tại thành phố, lần đầu tiên mở cửa vào năm 1932, chỉ cách Cung điện lớn, một điểm tham quan lịch sử nổi tiếng, 15 phút đi bộ.
Một tấm biển treo ở lối vào của cửa hàng truyền thống đông đúc này gợi ý về uy tín ẩm thực của cửa hàng — cửa hàng đã nhận được giải thưởng Bib Gourmand của Michelin hàng năm kể từ năm 2019, một sự công nhận về giá trị tốt và chất lượng cao của cửa hàng.
Trong một chuyến thăm gần đây, một đám đông nhỏ đã tụ tập vào lúc 8:30 sáng, bao gồm tài xế giao hàng, khách hàng địa phương và khách du lịch nước ngoài ngồi trên những chiếc ghế gỗ gần quầy bên ngoài chờ đợi đơn hàng của họ. Bàn, giỏ và thùng được chất cao bằng xoài Nam Dok Mai vàng tươi.
Khun Nan, một người quản lý tại cửa hàng, nói với CNN rằng bí quyết trường tồn của cửa hàng là cam kết tìm nguồn cung ứng các nguyên liệu hàng đầu từ khắp cả nước.
"Chúng tôi tập trung vào chất lượng của nguyên liệu thô", Khun Nan nói, lưu ý rằng hàng chục khách du lịch nước ngoài đến thăm cửa hàng mỗi ngày.
Đối với những người chỉ muốn mua xoài nguyên quả, chưa cắt, K Panich cho phép các nhà cung cấp của mình dựng cửa hàng bên ngoài và bán hàng hóa của họ. Trong số đó có Saowalak Chaimeesuk, 54 tuổi. Khi được hỏi tại sao loại trái cây nhiệt đới này lại là món ăn mùa hè phổ biến ở Thái Lan, bà cho biết phần lớn là do hoài niệm.
"Ngày xưa, chúng tôi không trồng Nam Dok Mai quanh năm, nhưng giờ đây nhờ những tiến bộ trong nông nghiệp, chúng tôi có thể có chúng vào bất kỳ mùa nào", bà nói.
Sự kết hợp của các truyền thống ẩm thực
Xôi xoài có thể là một món ăn đường phố phổ biến, nhưng nó cũng là một món ăn quen thuộc trên thực đơn tráng miệng tại các nhà hàng cao cấp trên khắp cả nước, với một số món có nét hiện đại.
Ví dụ, nhà hàng R-Haan đạt hai sao Michelin ở Bangkok cung cấp món xôi xoài Thái “Home Sweet Home” tươi mát, được chế biến từ 3 món gồm xoài, xôi nếp và kem dừa.
Theo đồng sở hữu/đầu bếp của R-Haan Chumpol Jangprai, có bằng chứng cho thấy xôi xoài đã có từ thời kỳ Ayutthaya cuối cùng của Thái Lan (1351-1767), với những tài liệu tham khảo về món ăn này được tìm thấy trong nhiều thế kỷ sau đó.
"Các công thức nấu ăn từ thời trị vì của Vua Rama V (1868-1910) có đề cập đến 'khao niew moon', tức là gạo nếp hấp với nước cốt dừa ngọt", đầu bếp cho biết.
“Món này có thể được dùng kèm với nhiều loại trái cây, bao gồm cả xoài. Mặc dù không phải là loại trái cây bản địa của Thái Lan, nhưng xoài đã được trồng ở đây từ lâu. Loại trái cây dễ kiếm này đã trở thành một người bạn đồng hành tự nhiên cho cơm nếp.”
Vì vậy, mặc dù khao nieow mamuang có thể không phải là món tráng miệng cổ xưa, nhưng ông cho biết lịch sử của nó phản ánh sự kết hợp giữa truyền thống ẩm thực của Thái Lan với các nguyên liệu dễ kiếm.
“Đây là minh chứng cho sự khéo léo và hương vị thơm ngon mà ẩm thực Thái Lan nổi tiếng,” Chumpol nói.
Được biết đến nhiều hơn trên thế giới với tên gọi xôi xoài, đây là một món ăn đơn giản. Những lát xoài chín ngọt được đặt cạnh nắm xôi nếp phủ sốt kem dừa và rắc một ít đậu xanh vàng.
Nếu làm đúng cách, thành quả sẽ là sự cân bằng hoàn hảo giữa hương vị và kết cấu.
Và ít ai có thể hoàn thiện sự cân bằng đó tốt như Varee Jeensuwan, 63 tuổi, nữ hoàng không thể phủ nhận của món xôi xoài ở Bangkok.
Cửa hàng xôi xoài Mae Varee của bà ở khu Thonglor đông đúc tại trung tâm Bangkok đã hoạt động từ năm 1981.
“Món tráng miệng ngon nhất vào mùa hè ở Thái Lan là xoài và xôi”, bà chia sẻ với hãng tin CNN.
“Từ tháng 3 đến tháng 5 là thời điểm tốt nhất trong năm để thưởng thức món này — xoài sẽ ngọt tự nhiên và nhiều, giá lại thấp. Xôi thơm do độ tươi của nó”.
Xoài “Nam Dok Mai” của Thái Lan là giống xoài phổ biến nhất cho món ăn này, vì chúng có hương vị ngọt và kết cấu mịn. Bà Varee Jeensuwan cho biết một số loại xoài “Nam Dok Mai” ngon nhất được tìm thấy ở huyện Bangkhla của tỉnh Chacheonseo.
Một giống xoài phổ biến khác được sử dụng trong xôi xoài là Oak Rong, bà cho biết phải đến từ huyện Damnoen Saduak ở tỉnh Ratchaburi.
“Rất khó tìm và chỉ có một ít vào tháng 1 và nhiều hơn vào tháng 3 và tháng 4”, bà nói.
“Oak Rong chỉ nổi tiếng với người Thái, hầu hết người nước ngoài không quen với loại này. Họ biết đến xoài Nam Dok Mai nhiều hơn.”
Mặc dù xoài đóng vai trò chính trong món khao nieow mamuang, nhưng các thành phần khác cũng quan trọng không kém, bà Varee Jeensuwan nói.
Trong cửa hàng g xôi xoài Mae Varee, bà Varee Jeensuwan sử dụng hạt gạo nếp được chọn lọc đặc biệt từ tỉnh cực bắc của Thái Lan, Chiang Rai. Dừa đến từ tỉnh Suratthani, ở phía nam, vì chúng phải có hương vị đậm đà bổ sung cho gạo nếp. Đậu xanh vàng được nướng, không chiên, để món ăn có độ giòn nhẹ.
“Ngay cả muối dùng trong kem, chúng tôi cũng đặt mua từ Samut Sakorn”, bà Varee Jeensuwan nói, ám chỉ một tỉnh ven biển phía nam Bangkok.
Mọi người xếp hàng bên ngoài cửa hàng Mae Varee ở Bangkok vào năm 2022.
Về cơ sở khách hàng, bà Varee Jeensuwan cho biết họ phục vụ cả người Thái và khách du lịch nước ngoài.
“Tôi cho rằng hầu hết khách hàng nước ngoài của tôi đến từ Trung Quốc, Hồng Kông và Singapore”, bà Varee Jeensuwan nói. “Khi họ đến đây, họ sẽ phải check-in trên mạng xã hội trước cửa hàng của tôi. Họ nói rằng nếu họ đến Thái Lan mà không check-in thì họ vẫn chưa thực sự ở Thái Lan.”
Hiệu ứng Milli
Không thể nói về tình yêu của người Thái dành cho món khao neao mamuang mà không nhắc đến nữ ca sĩ nhạc rap trẻ nổi tiếng người Thái Milli, tên thật là Danupha Khanatheerakul.
Năm 2022, cô đã biểu diễn tại lễ hội âm nhạc Coachella ở California và kết thúc chương trình bằng cách thưởng thức một bát xôi xoài.
Rapper trẻ nổi tiếng người Thái tên Milli ăn món xôi xoài ngay sau khi biểu diễn tại lễ hội âm nhạc Coachella ở California.
Hành động này đã khơi dậy cơn thèm món ăn khao neao mamuang trên toàn quốc tại Thái Lan. Tại Bangkok, hình ảnh trên mạng xã hội và các trang tin tức cho thấy các cửa hàng xôi xoài nổi tiếng nhất của thành phố đột nhiên tràn ngập đơn đặt hàng, bằng chứng là hàng dài tài xế giao hàng đang xếp hàng chờ bên ngoài.
Trong số những người được hưởng lợi từ hiệu ứng Milli có K Panich. Một trong những nhà cung cấp xôi xoài lâu đời nhất tại thành phố, lần đầu tiên mở cửa vào năm 1932, chỉ cách Cung điện lớn, một điểm tham quan lịch sử nổi tiếng, 15 phút đi bộ.
Một tấm biển treo ở lối vào của cửa hàng truyền thống đông đúc này gợi ý về uy tín ẩm thực của cửa hàng — cửa hàng đã nhận được giải thưởng Bib Gourmand của Michelin hàng năm kể từ năm 2019, một sự công nhận về giá trị tốt và chất lượng cao của cửa hàng.
Trong một chuyến thăm gần đây, một đám đông nhỏ đã tụ tập vào lúc 8:30 sáng, bao gồm tài xế giao hàng, khách hàng địa phương và khách du lịch nước ngoài ngồi trên những chiếc ghế gỗ gần quầy bên ngoài chờ đợi đơn hàng của họ. Bàn, giỏ và thùng được chất cao bằng xoài Nam Dok Mai vàng tươi.
Khun Nan, một người quản lý tại cửa hàng, nói với CNN rằng bí quyết trường tồn của cửa hàng là cam kết tìm nguồn cung ứng các nguyên liệu hàng đầu từ khắp cả nước.
"Chúng tôi tập trung vào chất lượng của nguyên liệu thô", Khun Nan nói, lưu ý rằng hàng chục khách du lịch nước ngoài đến thăm cửa hàng mỗi ngày.
Đối với những người chỉ muốn mua xoài nguyên quả, chưa cắt, K Panich cho phép các nhà cung cấp của mình dựng cửa hàng bên ngoài và bán hàng hóa của họ. Trong số đó có Saowalak Chaimeesuk, 54 tuổi. Khi được hỏi tại sao loại trái cây nhiệt đới này lại là món ăn mùa hè phổ biến ở Thái Lan, bà cho biết phần lớn là do hoài niệm.
"Ngày xưa, chúng tôi không trồng Nam Dok Mai quanh năm, nhưng giờ đây nhờ những tiến bộ trong nông nghiệp, chúng tôi có thể có chúng vào bất kỳ mùa nào", bà nói.
Sự kết hợp của các truyền thống ẩm thực
Xôi xoài có thể là một món ăn đường phố phổ biến, nhưng nó cũng là một món ăn quen thuộc trên thực đơn tráng miệng tại các nhà hàng cao cấp trên khắp cả nước, với một số món có nét hiện đại.
Ví dụ, nhà hàng R-Haan đạt hai sao Michelin ở Bangkok cung cấp món xôi xoài Thái “Home Sweet Home” tươi mát, được chế biến từ 3 món gồm xoài, xôi nếp và kem dừa.
Theo đồng sở hữu/đầu bếp của R-Haan Chumpol Jangprai, có bằng chứng cho thấy xôi xoài đã có từ thời kỳ Ayutthaya cuối cùng của Thái Lan (1351-1767), với những tài liệu tham khảo về món ăn này được tìm thấy trong nhiều thế kỷ sau đó.
"Các công thức nấu ăn từ thời trị vì của Vua Rama V (1868-1910) có đề cập đến 'khao niew moon', tức là gạo nếp hấp với nước cốt dừa ngọt", đầu bếp cho biết.
“Món này có thể được dùng kèm với nhiều loại trái cây, bao gồm cả xoài. Mặc dù không phải là loại trái cây bản địa của Thái Lan, nhưng xoài đã được trồng ở đây từ lâu. Loại trái cây dễ kiếm này đã trở thành một người bạn đồng hành tự nhiên cho cơm nếp.”
Vì vậy, mặc dù khao nieow mamuang có thể không phải là món tráng miệng cổ xưa, nhưng ông cho biết lịch sử của nó phản ánh sự kết hợp giữa truyền thống ẩm thực của Thái Lan với các nguyên liệu dễ kiếm.
“Đây là minh chứng cho sự khéo léo và hương vị thơm ngon mà ẩm thực Thái Lan nổi tiếng,” Chumpol nói.
