Tam Quốc Diễn Nghĩa có thật không?

[Mr. Macho]

Tiểu thuyết "Tam quốc diễn nghĩa" của La Quán Trung - một trong tứ đại danh tác của văn học Trung Quốc được xây dựng dựa trên các sự kiện và nhân vật có thật trong lịch sử. Tuy nhiên, cũng có nhiều chi tiết trong tiểu thuyết này đã được tác giả hư cấu, phóng đại hoặc thêm thắt vào để tác phẩm hấp dẫn hơn.

Trung Quốc có bốn tác phẩm văn học cổ điển được mệnh danh là “tứ đại danh tác” (bốn tác phẩm lớn) hoặc “tứ đại kỳ thư” (bốn quyển sách xuất sắc), xếp theo thứ tự thời gian xuất hiện là:

1/ Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung (khoảng 1330 – 1400)
2/ Thủy hử của Thi Nại Am (1296? – 1370?)
3/ Tây du ký của Ngô Thừa Ân (1500/1506 – 1581)
4/ Hồng lâu mộng của Tào Tuyết Cần (1715/1724 – 1763/1764).

Riêng hai tác phẩm Tam Quốc diễn nghĩa và Hồng lâu mộng làm dấy lên những bình luận sôi nổi từ thời này sang thời khác. Luận Hồng lâu mộng rõ ràng là bình luận văn học, ai cũng biết như thế, nên dù có ý kiến này khác chẳng qua là nói chuyện văn học. Còn luận Tam Quốc thì thường bị lấn cấn khiến chuyện nọ xọ chuyện kia: người ta thường dựa trên tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa chứa nhiều hư cấu để bình luận lan man qua lịch sử. Chẳng hạn có những bài viết nói chuyện Tam Quốc đưa ra thông tin cơ sở về thời kỳ này và những bình luận dựa trên những hư cấu trong Tam Quốc diễn nghĩa – khiến cho người đọc khó nhận ra đâu là thật và đâu là giả.

Những chi tiết hư cấu trong Tam Quốc Diễn Nghĩa?​

Dưới đây là tổng hợp những hư cấu chính:

1. Kết nghĩa vườn đào (Hồi 1)
2. Thanh long Yển nguyệt đao (Hồi 1)
3. Trương Phi giết tướng Khăn Vàng Đặng Mậu (Hồi 1)
4. Quan Vũ giết tướng Khăn Vàng Trình Viễn Chí (Hồi 1)
5. Trương Phi muốn giết Đổng Trác, Lưu Bị và Quan Vũ ngăn cản (Hồi 1)
6. Dực Đức đánh Đốc bưu (Hồi 2)
7. Tào Tháo hành thích Đổng Trác rồi trốn thoát (Hồi 4)
8. Trần Cung bắt rồi thả Tào Tháo (Hồi 4)
9. Tào Tháo giết cả nhà Lã Bá Sa (Hồi 4)
10. Tào Tháo phát hịch triệu 17 chư hầu (Hồi 5)
11. Hoa Hùng giết bốn tướng phe chư hầu (Hồi 5)
12. Quan Vũ giết Hoa Hùng (Hồi 5)
13. Lã Bố đánh hạ bốn tướng chư hầu (Hồi 5)
14. Lưu, Quan, Trương đánh Lã Bố (Hồi 5)
15. Câu chuyện của Điêu Thuyền (Hồi 8)
16. Đổng Trác dùng kích ném Lã Bố ở Phụng Nghi Đình (Hồi 8)
17. Quan Vũ lấy tính mệnh đảm bảo Trương Liêu (Hồi 19)
18. Tào Tháo uống rượu luận anh hùng (Hồi 21)
19. Quan Vũ giao ước ba việc (Hồi 25)
20. Quan Vũ phò hai chị dâu (Hồi 25)
21. Quan Vũ giết Văn Sú (Hồi 26)
22. Quan Vũ qua năm ải chém sáu tướng (Hồi 27)
23. Quan Vũ chém Sái Dương (Hồi 28)
24. Triệu Vân giết Bùi Nguyên Thiệu chỉ sau 1 hiệp (Hồi 28)
25. Tôn Sách bị Vu Cát ám ảnh phát bệnh chết (Hồi 29)
26. Tôn Sách dặn dò mẹ trước khi chết (Hồi 29)
27. Tào Tháo nói dối với Hứa Du (Hồi 30)
28. Từ Thứ bất đắc dĩ hàng Tào (Hồi 36)
29. Từ Thứ ra đi rồi quay lại giới thiệu Gia Cát Lượng (Hồi 36)
30. Gia Cát Lượng đốt quân Tào ở Gò Bác Vọng (Hồi 39)
31. Trương Phi khuyên giết Tống Trung, Sái thị và Lưu Tôn (Hồi 40)
32. Tào Tháo giết Lưu Tôn (Hồi 40)
33. Gia Cát Lượng hỏa thiêu Tân Dã (Hồi 40)
34. My phu nhân giao ấu chúa cho Triệu Vân rồi ***** (Hồi 41)
35. Triệu Vân giết hơn 50 danh tướng Tào (Hồi 41-42)
36. Trương Phi hét lớn làm chết Hạ Hầu Kiệt (Hồi 42)
37. Gia Cát Lượng khua lưỡi bẻ bọn nho (Hồi 43)
38. Ngô Quốc thái nhắc Tôn Quyền mời Chu Du (Hồi 44)
39. Gia Cát Lượng đọc bài phú của Tào Thực để khích Chu Du (Hồi 44)
40. Chu Du lừa Tưởng Cán (Hồi 45)
41. Tào Tháo giết Sái Mạo và Trương Doãn (Hồi 45)
42. Thuyền cỏ mượn tên (Hồi 46)
43. Sái Hòa và Sái Trung trá hàng Đông Ngô (Hồi 46)
44. Hoàng Cái dùng khổ nhục kế (Hồi 46)
45. Hám Trạch dâng thư trá hàng của Hoàng Cái (Hồi 47)
46. Bàng Thống lừa Tào Tháo xích thuyền (Hồi 47)
47. Gia Cát Lượng nêu ý kiến đánh hỏa công (Hồi 49)
48. Gia Cát Lượng cầu gió đông (Hồi 49)
49. Quan Vũ vì nghĩa tha Tào Tháo ở Hoa Dung (Hồi 50)
50. Triệu Vân chiếm Nam Quận, Quan Vũ lấy Tương Dương (Hồi 51)
51. Gia Cát Lượng chọc tức Chu Du lần thứ nhất (Hồi 51)
52. Quan Vũ thu phục Hoàng Trung (Hồi 53)
53. Gia Cát Lượng khuyên Lưu Bị giết Ngụy Diên (Hồi 53)
54. Lưu Bị ký văn tự mượn Kinh Châu (Hồi 54)
55. Chuyện Lưu Bị làm rể Đông Ngô (Hồi 54-55)
56. Gia Cát Lượng chọc tức Chu Du lần thứ hai (Hồi 55)
57. Chu Du lập kế gạt Lưu Bị (Hồi 56)
58. Gia Cát Lượng chọc tức Chu Du đến chết (Hồi 56)
59. Hứa Chử cởi trần đánh tay đôi với Mã Siêu (Hồi 59)
60. Gia Cát Lượng biên thư giới thiệu Bàng Thống (Hồi 60)
61. Tào Tháo khinh khi Trương Tùng (Hồi 60)
62. Bàng Thống chết ở gò Lạc Phượng (Hồi 63)
63. Gia Cát Lượng dùng mẹo bắt Trương Nhiệm (Hồi 64)
64. Lưu Bị nể mặt Gia Cát Lượng, trả ba quận (Hồi 66)
65. Quan Vũ một đao tới hội (Hồi 66)
66. Lưu Bị phong Ngũ Hổ Tướng (Hồi 73)
67. Quan Vũ nhận lệnh đánh Phàn Thành (Hồi 73)
68. Quan Vũ đánh chiếm được Tương Dương lần thứ hai (Hồi 73)
69. Quan Vũ khơi dòng nước, làm ngập bảy đạo quân Tào (Hồi 74)
70. Hoa Đà cạo xương chữa vết thương cho Quan Vũ (Hồi 75)
71. Lã Mông giả bệnh lừa Quan Vũ (Hồi 75)
72. Quan Vũ hiên ngang cự tuyệt đầu hàng ở Mạch Thành (Hồi 76)
73. Tôn Quyền dụ hàng Quan Vũ lần nữa (Hồi 77)
74. Quan Vũ hiển linh vật chết Lã Mông (Hồi 77)
75. Hoa Đà đề nghị mổ óc Tào Tháo (Hồi 78)
76. Lưu Bị huy động 75 vạn quân trong Trận Di Lăng (Hồi 81)
77. Hoàng Trung anh dũng hy sinh (Hồi 83)
78. Quan Hưng chém Phan Chương, cúng Quan Vũ (Hồi 83)
79. Triệu Vân đâm Chu Nhiên (Hồi 84)
80. Hám Trạch đảm bảo cho Lục Tốn (Hồi 83)
81. Bát trận đồ của Gia Cát Lượng ngăn chặn Lục Tốn (Hồi 84)
82. Gia Cát Lượng bảy lần bắt Mạnh Hoạch (Hồi 87-91)
83. Quan Sách tham gia đánh Mạnh Hoạch (Hồi 87-91)
84. Mã Tốc bày kế ly gián để Tào Tuấn cách chức Tư Mã Ý (Hồi 91)
85. Triệu Vân ra sức giết năm tướng (Hồi 92)
86. Gia Cát Lượng mắng khiến Vương Mãng chết trước trận (Hồi 93)
87. Gia Cát Lượng lập mưu ly gián hàng phục Khương Duy (Hồi 94)
88. “Không thành kế” của Gia Cát Lượng (Hồi 95)
89. Triệu Vân lập công ở hang Cơ Cốc (Hồi 96)
90. Gia Cát Lượng hai lần dâng biểu (Hồi 91, 97)
91. Trương Bào làm tướng đánh Thục (Hồi 99)
92. Tào Chân đọc thư Gia Cát Lượng, uất ức mà chết (Hồi 100)
93. Tư Mã Ý dùng kế ly gián khiến Lượng rút quân về (Hồi 100)
94. Gia Cát Lượng mưu đốt ba cha con Tư Mã Ý (Hồi 102)
95. Gia Cát Lượng sáu lần ra Kỳ Sơn (Hồi 91-103)
96. Tượng gỗ Gia Cát Lượng hù dọa Tư Mã Ý (Hồi 104)
97. Gia Cát Lượng sắp đặt cái chết của Ngụy Diên (Hồi 105)
98. Khương Duy vây khốn Tư Mã Chiêu trên núi Thiết Lung (Hồi 109)
99. Khương Duy giết Quách Hoài (Hồi 109)

Một số nghi vấn​

1. Bộ hạ Đào Khiêm giết cả nhà Tào Tung, cướp sạch của cải (Hồi 10)
2. My Phu nhân là vợ Lưu Bị (Hồi 15, 22, 25, 28, 41)
3. Hán Hiến đế nhận Lưu Bị là hoàng thúc (Hồi 20)
4. Lưu Bị dẫn Tôn Phu nhân trốn về, quân Ngô đuổi theo (Hồi 55)
5. Tôn Quyền bắt giam gia quyến Gia Cát Cẩn (Hồi 66)
6. Tôn Phu nhân ***** (Hồi 84)
7. Mã Tốc bị xử tử hình (Hồi 91)
8. Gia Cát Lượng tăng bếp lừa Tư Mã Ý (Hồi 100)
9. Cha con Gia Cát Chiêm tử trận (Hồi 117)