Tào Tháo có một điểm yếu, chỉ có một người trong trại Thư Hán nhìn thấu nhưng đáng tiếc ông đã chết quá sớm

[Trường Sơn]

Vào cuối thời Hán triều, thiên hạ phân ba, anh hùng ******* tứ phương. Trong muôn người ấy, Tào Tháo là kẻ kiệt xuất hơn cả.
So với Viên Thiệu vốn xuất thân danh môn, hay Lưu Bị tự xưng dòng dõi hoàng thất, thì Tào Tháo chẳng có nền tảng gì hiển hách. Thậm chí còn bị người đời gièm pha là “con hoạn quan”. Ấy thế mà chính người đàn ông xuất thân bình thường ấy, giữa cơn loạn lạc, đã gầy dựng nên nghiệp lớn, thống nhất miền Bắc, đặt nền cho nước Tào Ngụy, làm gốc để Tây Tấn sau này thu về thiên hạ.

Thuở ban đầu, vận Tào chưa mở. Khi Tào Tháo lần đầu cất quân “chính nghĩa” chống Đổng Trác, thế yếu, binh mỏng, đến quê nhà huyện Kiều (Kiều huyện) cũng chẳng giữ nổi, phải nương nhờ Trương Miêu (Chương Miêu), Thứ sử quận Trần Lưu. Ông gom góp binh mã bằng tiền nhà, chỉ được dăm ngàn quân, rồi dấn thân vào chinh chiến. Sau hơn mười năm chinh chiến, Tào Tháo lần lượt đánh bại Lữ Bố, Viên Thiệu, cùng các hào kiệt khác, dựng nên căn cứ vững vàng ở phương Bắc. Trừ hai lần bại trận ở Hưng Dương và Xích Bích, phần lớn các chiến dịch của ông đều thắng lớn. Bởi vậy, gọi Tào Tháo là “anh hùng siêu việt” chẳng phải tâng bốc, mà là lời thật lòng người đời.

Nỗi khổ vì lương thảo

Tuy nhiên, Tào Tháo cũng có điểm yếu: nỗi lo lương thảo.

Năm Sơ Bình thứ tư (năm 193), nhân cha bị giết, ông đem quân đánh Từ Châu, song vì thiếu lương nên phải rút. Năm sau, lại khởi binh, chẳng ngờ bị Trần Cung và Lữ Bố đánh úp, mất trại, lại khốn đốn vì đói. Lúc ấy, Viên Thiệu còn mưu bắt gia quyến ông làm con tin đổi viện binh. May thay có Thành Vũ can gián, Tào Tháo mới thoát nạn.

Đến năm đầu Kiến An (Kiến An nguyên niên, 196), khi đón Hiến Đế về Hứa Đô, lương quân lại cạn. May được Dương Bồi, quan Tân Trịnh dâng dâu tằm khô, mới qua được cơn đói. Sau bao lần khổ vì thiếu ăn, Tào Tháo thấm thía nỗi khó vận lương. Trong “Binh pháp Tôn Tử chú”, ông tính rằng: “Vận một thạch gạo đi xa, hao hai mươi thạch.”, có nghĩa “Đưa 1 phần lương ra chiến trường xa, phải tốn 20 phần khác dọc đường”.

Từ đó, ông chủ trương đánh gần, giữ vững hậu phương, dựng hệ thống đồn điền (tuần điền) để tự cung tự cấp.

Chiến lược Quan Độ - tinh hoa của Tào Tháo

Trận Quan Độlà minh chứng cho tài dụng binh của ông. Tào Tháo chủ động thu ngắn phòng tuyến, kéo dài đường vận lương của Viên Thiệu, khiến địch kiệt sức rồi phản công, đoạt đại thắng. Song chiến lược “rùa rụt cổ” này cũng có nhược điểm - dễ bỏ tiền tuyến khi gặp nguy. Như trong trận Hán Trung (Hàn Trung), Tào Tháo e thiếu lương nên không tấn công Thục (Thư), đành bỏ Hán Trung, để Lưu Bị chiếm lấy.

Pháp Chính – người hiểu Tào Tháo nhất

Mưu sĩ Pháp Chính của Thục Hán nhìn thấu điều này. Ông nói: “Tào Tháo chẳng phải kém trí, chỉ vì lo nội lo ngoại nên quá thận trọng.” Pháp Chính khuyên Lưu Bị nhân thời cơ cướp Hán Trung, quả nhiên thành công, khiến Tào Tháo phải lui binh.

Tiếc thay, Pháp Chính mất sớm, Thục Hán từ đó thiếu người sánh ngang trí Tào Tháo.

Nhìn lại, Tào Tháo là bậc anh hùng kiệt xuất, trí dũng song toàn, mưu lược vô song, song cũng chẳng thoát khỏi nỗi lo cơm áo binh lương. Thành công của ông đến từ tầm nhìn quân sự sắc bén, nhưng thất bại cũng bắt nguồn từ sự thận trọng quá mức ấy.

Thiên hạ Tam Quốc, người người tranh bá, song xét về mưu và chí, Tào Tháo quả là bậc hùng tài thế gian hiếm có.