Tất tần tật về xe tải điện hạng nặng Semi của Tesla: "người khổng lồ về hiệu suất", vô lăng ở giữa, chịu tải toàn phần 37 tấn, ắc quy chạy hơn 800 km

[Khánh Phạm]

9h sáng 2/12, đích thân tỉ phú Elon Musk lái chiếc xe tải điện Semi tiến vào địa điểm diễn ra sự kiện tại siêu nhà máy Nevada (Mỹ) của Tesla.
Đây là mẫu xe lớn nhất trong lịch sử của Tesla, đồng thời cũng là mẫu xe phải chờ đợi lâu nhất - Semi cuối cùng cũng mở đợt giao hàng chính thức.
Musk cũng phải xấu hổ tự cười mình, đã 5 năm kể từ khi chiếc Semi được công bố cho đến giao hàng vào thời điểm này.

Dự án Semi truck ban đầu đã được vạch ra trong một tài liệu chiến lược của công ty Tesla2016MasterPlan, khi đó Semi vẫn là một chiếc xe tải nguyên mẫu áp dụng nhiều công nghệ truyền động từ Model3.
Năm 2017, Semi ra mắt dưới dạng xe ý tưởng, ban đầu dự kiến giao xe cho doanh nghiệp và người tiêu dùng vào năm 2019. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố nên việc giao xe thường xuyên bị chậm trễ, Semi trở thành "vua trễ giờ" lớn nhất của Tesla.

Đối với chiếc bán tải điện Cybertruck, Musk cũng hứa rằng việc giao hàng sẽ bắt đầu vào năm tới.
Tuy nhiên, toàn bộ buổi lễ giao hàng diễn ra rất ngắn, thậm chí có phần hơi vội vàng, chưa đầy một giờ đồng hồ và người ta cũng không thấy Bill Gates tại buổi lễ giao hàng. Trước đó, Musk và Bill Gates đã có khẩu chiến về vấn đề liệu có thể sản xuất xe bán tải hay không.
Chỉ vài ngày trước, Musk còn mời Bill Gates lái thử chiếc xe tải Semi, và có vẻ như Bill Gates đã không nhận lời mời.

Sau 5 năm, đã có những thay đổi gì tại Semi?​

Đây là một trong những mẫu xe khó sản xuất nhất của Tesla và nhìn chung, sẽ có sự khác biệt lớn từ ý tưởng đến sản xuất hàng loạt.
Semi truck rõ ràng đã thỏa hiệp rất nhiều để sản xuất hàng loạt. Tại buổi lễ bàn giao, chiếc Semi truck trông khá khác so với những hình ảnh sản xuất hàng loạt lộ diện trước đó.
Điểm khác biệt lớn nhất phải kể đến cần gạt nước và gương chiếu hậu cực lớn trên xe.
Để cân nhắc về khí động học, ban đầu gương chiếu hậu không được thiết kế trên xe nhưng do hầu hết các quốc gia trên thế giới không công nhận gương chiếu hậu ảo nên việc trang bị thêm gương chiếu hậu vật lý là lựa chọn duy nhất. Điều này cũng xuất hiện trên Cybertruck, cũng đã bổ sung một gương chiếu hậu vật lý khi Cybertruk xuất hiện trước công chúng.

Trên nền gương chiếu hậu chắc chắn, Semi như được đưa về thực tại từ tương lai.

Dễ mở và ưa nhìn​

Một tấm kính cực lớn được đặt nghiêng về phía đầu xe, diện tích lớn, kéo dài đến cửa xe, đây là thiết kế nhất quán của Tesla, nhưng kính lớn trên Semi không phải là kính cường lực thông thường, Tesla gọi nó là kính nhiệt. Kính chống cháy nổ hạt nhân! (Rất là kêu và đậm chất marketing phải không?)

Điều đáng nói là hệ số cản không khí của Semi chỉ là 0,36, phải biết rằng đây là chiếc sơ mi rơ mooc, thậm chí còn thấp hơn cả hệ số cản không khí của Hyper Car Bugatti Chiron (Bugatti Chiron) là 0,38.
Cấu trúc cabin của Tesla Semi rất độc đáo, có thể nói là thiết kế xe bán tải nhỏ gọn nhất hiện nay.
Không giống như những chiếc xe tải truyền thống, Semi mở cửa theo cách tương tự như "cửa sau" ở hàng ghế thứ hai của một chiếc Rolls-Royce.

Vô-lăng của Semi được thiết kế ở trung tâm, còn ghế lái ở chính giữa phía trước xe, Tesla cho biết điều này có thể nhìn tổng thể bên ngoài kính chắn gió tốt hơn.
Phía sau ghế lái có thêm 1 ghế phụ có thể gập lại, 2 màn hình hiển thị 15 inch ở 2 bên trái và phải người lái đảm nhiệm đồng thời các chức năng như dẫn đường và hiển thị thông tin xe, có đế sạc không dây cho điện thoại di động, và có móc treo quần áo phía sau yên xe.
Nhờ sự phát triển chương trình mạnh mẽ của Tesla, Semi cũng sẽ cung cấp một bộ chức năng điều khiển từ xa hoàn chỉnh và chủ sở hữu ô tô sẽ có thể kiểm soát chẩn đoán từ xa, theo dõi vị trí và liên lạc của phương tiện.
Ngoài ra, hệ thống có tính năng bảo trì dự đoán để phân tích tình trạng của xe tải và cảnh báo cho chủ sở hữu khi cần bảo dưỡng. Chủ sở hữu hạm đội cũng có quyền truy cập vào dữ liệu phức tạp này.

Và ưu điểm quan trọng nhất của dòng xe tải này là rất dễ lái, vào số là chạy được.

Độ bền 800 km, tăng tốc từ 0 đến 100 trong 5 giây​

Là dòng xe thuần điện với tổng khối lượng có thể đạt tới Class 8 , tổng tải trọng của Semi có thể đạt tới 37 tấn. Đó là 82.000 pound tổng trọng lượng của xe khi được chất đầy hàng, cao hơn 2.000 pound so với mức cho phép đối với một chiếc xe tải hạng nặng động cơ đốt trong loại 8 bình thường.
Khả năng chịu tải lớn hơn là có thể vì Đạo luật phân bổ hợp nhất của Hoa Kỳ năm 2021 cho phép "xe chạy bằng khí đốt tự nhiên và chạy bằng pin điện" chở thêm 2.000 pound để tính thêm trọng lượng từ hệ thống truyền động của chúng.

Về sức mạnh, xe bán tải được trang bị 3 động cơ, 1 bộ tiết kiệm năng lượng và 2 bộ tăng tốc mô-men xoắn . Trong điều kiện không tải, Semi chỉ mất 5 giây để tăng tốc từ 0-60 mph (khoảng 96,6 km/h) và Semi chỉ mất 20 giây.
Khi lên dốc 5%, Semi sẽ có thể tiếp tục ở tốc độ 65 dặm / giờ, so với 45 dặm / giờ đối với một chiếc xe tải động cơ đốt trong thông thường.
Tất nhiên, chạy nhanh thôi chưa đủ, phạm vi hành trình của xe điện luôn bị chê là “thanh kiếm Damocles” treo lơ lửng trên đầu các hãng xe, chưa nói đến xe tải hạng nặng dùng để vận chuyển đường dài.

Tại buổi lễ giao hàng, Semi đã công bố hai mẫu xe, được trang bị bộ pin 600KWh, phạm vi hoạt động tối đa 482 km và giá khởi điểm 150.000 đô la Mỹ (hơn 3,6 tỷ), và bộ pin 1000KWh, phạm vi hoạt động tối đa 805 km và giá khởi điểm của 180.000 đô la Mỹ (hơn 4,3 tỷ).
Musk nói rằng nó có thể được sạc tới 70% trong 30 phút thông qua bộ sạc (Tesla Megachargers) dành riêng cho Semi.
Chỉ vài ngày trước, Giám đốc điều hành Tesla, Musk, đã đăng trên một nền tảng xã hội rằng đội Tesla đã lái một chiếc Semi Truck có tổng trọng lượng 81.000 pound để hoàn thành quãng đường 800 km.
Tesla tuyên bố chiếc xe này có thể tiết kiệm 200.000 USD chi phí nhiên liệu sau ba năm sử dụng.

Người dùng sớm Pepsi, người đầu tiên ăn cua​

Tại hiện trường buổi lễ giao xe, ngoài phiên bản thường của mẫu Semi còn có phiên bản màu xanh được sơn LOGO đặc biệt của PepsiCo và phiên bản màu vàng của công ty con Frito Lay.

Đợt giao hàng đầu tiên lần này hiện chỉ dành cho một công ty duy nhất là PepsiCo.
Theo Tesla, PepsiCo đã đặt hàng 100 xe tải điện Semi vào năm 2017, thuộc lô hàng đầu tiên công ty đã lên lịch. PepsiCo cũng đã tuyên bố công khai rằng những chiếc xe tải này sẽ được sử dụng tại nhà máy Frito-Lay ở Modesto, California và tại nhà máy nước giải khát PepsiCo ở Sacramento.
Và vào đầu năm nay, Tesla đã lắp đặt siêu cọc sạc để sạc Semi tại nhà máy của PepsiCo ở Modesto, California. Trạm sạc sẽ được kết nối với thiết bị lưu trữ năng lượng pin Tesla Magapack với công suất đầu ra là 1,5MW, tức là công suất sạc có thể đạt tới 1500kW.

Trên thực tế, Pepsi không phải là công ty duy nhất đặt hàng Tesla Semi, chẳng hạn như Wal-Mart Canada đã đặt hàng 130 chiếc, công ty sản xuất bia Anheuser-Busch của Mỹ đặt 40…
Pepsi vui mừng trúng lô hàng mẫu đầu tiên. Pepsi nói: "Đây là một sản phẩm tạo ra kỷ nguyên, phá vỡ các quy tắc thị trường hiện tại".
Điều đáng chú ý là tại buổi lễ này, Tesla dường như đã xem trước một mẫu xe mới.
Tesla cho biết dòng sản phẩm hiện tại của công ty bao gồm các phương tiện mặt đất chính, bao gồm Model S/Y dành cho ô tô hạng sang/SUV, ô tô cỡ trung Model 3, ô tô thương mại Tesla Semi và xe bán tải Cybertruck.

ROBOTAXI được hiển thị trên slide , điều đó có nghĩa là mẫu xe cuối cùng mà Tesla nhập về sẽ là xe taxi tự lái, nhưng hình dáng của chiếc xe này vẫn bị che đậy và chưa được công bố.
Ngoài ra, bộ siêu nạp Tesla V4 sắp ra mắt, nó sẽ có cấu trúc dây điện mới và được nâng cấp, có thể được tối ưu hóa đặc biệt cho các phương tiện lớn và quá trình bố trí sẽ bắt đầu vào năm tới. Ngoài ra, Musk cho biết tại sự kiện rằng Cybertruck sẽ được giao cũng sẽ hỗ trợ V4.

Xét về sức mạnh sản phẩm, Semi đủ sức thu hút sự ưu ái của các công ty lớn, nhưng đằng sau lý tưởng viên mãn đó vẫn là một thực tế phũ phàng: rất khó để chiếm lĩnh thị trường trong thời gian ngắn.
Điểm mấu chốt hạn chế sự phổ biến của Semi là sự phổ biến quy mô lớn của sạc siêu nhanh của Tesla, đối mặt với việc sạc pin 1000KWh, tốc độ sạc khoảng 1000KW mỗi giờ, nếu không có sạc siêu nhanh thì chắc chắn sẽ không hoạt động. Đối với những cọc sạc thông thường, riêng thời gian đã là một chi phí rất lớn.

Ngoài ra, giá của Tesla Semi cao tới hơn 3,6 tỷ đồng, rất đắt. Điều đó có nghĩa là Semi có thể khó giành thị phần trong thời gian ngắn.
Hơn nữa, năng lực sản xuất và cung cấp pin của Tesla hiện đang bị hạn chế, điều này sẽ trở thành một yếu tố quan trọng hạn chế năng lực sản xuất của xe tải điện Semi.

Trận chiến trực diện với xe tải hạng nặng hydro​

Rõ ràng là Musk đã đánh giá thấp độ khó của việc sản xuất xe tải hạng nặng năng lượng mới, nếu không việc giao hàng sẽ không bị trì hoãn trong 5 năm, nhưng từ việc Musk đã đặt cược vững chắc vào đường đua của những chiếc xe tải hạng nặng năng lượng mới vào sáng sớm và không bao giờ từ bỏ nghiên cứu và phát triển, có thể thấy rằng lĩnh vực này đầy triển vọng.
Năm 2017, Tesla tuyên bố gia nhập lĩnh vực xe tải năng lượng mới. Trong 5 năm tiếp theo, Volkswagen, Ford, FAW trong nước và BYD đều đã tham gia vào lĩnh vực xe tải hạng nặng năng lượng mới và một số trong số họ đã cung cấp các mẫu sản xuất hàng loạt.

Mặc dù dẫn đầu nhưng Tesla đã nhận được đơn đặt hàng từ một số công ty. Nhưng thị trường hiện nay đã không còn là tình trạng bỏ trống của vài năm trước.
Điều này phải kể đến một loại xe tải năng lượng mới khác - xe tải hạng nặng sử dụng năng lượng hydro.
Người ít lạc quan nhất về xe chạy bằng năng lượng hydro trước đây không ai khác chính là CEO Tesla, Musk từng thẳng thừng nhận xét về xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro: "Công nghệ ngu ngốc, nhiên liệu ngu ngốc".
Chính xác là các phương tiện chạy bằng năng lượng hydro đã không thể tiến lên bằng ô tô chở khách, nhưng tình hình ở ô tô thương mại thì rất tốt.
Juniper Research, một cơ quan phân tích của Anh, gần đây đã công bố một nghiên cứu mới, cho biết số lượng phương tiện sử dụng nhiên liệu hydro trên toàn thế giới sẽ vượt quá 60.000 vào năm 2022, mức tăng đáng kể hơn 1.500%.
Xe hydro có nhiều ưu điểm hơn xe điện. Ví dụ, hydro có thể được cung cấp bằng cách sử dụng mạng lưới trạm xăng hiện có và sẽ chỉ mất vài phút để đổ đầy nhiên liệu hydro, so với một chiếc ô tô điện có thể mất hàng giờ để sạc.
Hơn nữa, xe chạy nhiên liệu hydro còn có một ưu điểm không thể thay thế, đó là trọng lượng và thể tích của pin nhỏ hơn.
Những dòng xe tải hạng nặng, tiêu hao nhiều năng lượng như Semi thì cần phải có đủ điện và thời lượng ắc quy, điều đó cũng có nghĩa là cần phải có ắc quy lớn.
Pin nhiên liệu hydro được hưởng lợi từ mật độ năng lượng cao hơn 100 lần so với pin lithium và khối lượng của cùng một công suất thấp hơn, điều đó có nghĩa là xe tải hạng nặng chạy bằng hydro có thể giảm trọng lượng của toàn bộ phương tiện.
Tất nhiên, xe năng lượng hydro không tốt hơn xe điện thuần túy theo nghĩa tuyệt đối. Mặc dù thân thiện với môi trường nhưng nó cũng thực sự đắt đỏ, đối với xe tải chạy bằng pin nhiên liệu hydro, giá thành của hệ thống pin nhiên liệu tương đối cao, cao hơn ít nhất 4 đến 5 lần so với động cơ truyền thống, điều này hạn chế việc phổ biến trên quy mô lớn.
Cách đây không lâu, chính phủ Vương quốc Anh đã công bố tài trợ hơn 200 triệu bảng Anh (243 triệu USD) cho một dự án trình diễn so sánh kéo dài ba năm. Để xác định những ưu điểm của xe tải thuần điện chạy bằng pin so với xe tải chạy bằng pin nhiên liệu hydro và cơ sở hạ tầng cần thiết.
Dự án sẽ khởi động vào cuối năm nay, chủ yếu sẽ có sự tham gia của các nhà sản xuất ô tô, nhà cung cấp năng lượng, đội tàu và nhà khai thác cơ sở hạ tầng trong một cuộc cạnh tranh mở.
Do đó, vẫn chưa biết liệu xe tải điện thuần túy hay xe tải năng lượng hydro tốt hơn hay kém hơn.
Nhưng có một điều chắc chắn rằng, ai được sản xuất hàng loạt và giao hàng trước sẽ nắm bắt cơ hội.

>>> Thị phần Tesla tại Mỹ giảm, cơ hội cho VinFast?