Bùi Minh Nhật
Intern Writer
Một khái niệm mới vừa được hé lộ từ Trung Quốc có thể thay đổi hoàn toàn chiến trường tương lai: máy bay không người lái khổng lồ Jiu Tian (“Thiên Đường Chín”) được thiết kế để phóng ra tới 100 UAV cảm tử cỡ nhỏ (kamikaze drone) chỉ trong một nhiệm vụ.
Hãy tưởng tượng, trên bầu trời xa xôi, một chiếc máy bay cỡ Boeing 737 mở khoang bụng và thả xuống hàng chục “hạt” nhỏ li ti. Chúng không phải bom, mà là đàn UAV siêu nhỏ được trang bị đầu đạn và cảm biến. Khi rơi xuống, chúng bật động cơ, tản ra như bầy ong, tự động nhận diện mục tiêu từ xe bọc thép đến radar, thậm chí từng binh sĩ rồi lao vào tấn công
Theo các chuyên gia, đây là phiên bản “tàu mẹ – bầy đàn” đầu tiên được chế tạo nghiêm túc, với khả năng triển khai một lượng lớn UAV chỉ trong vài phút. Ý tưởng này, từng chỉ xuất hiện trong phim khoa học viễn tưởng, giờ đang dần trở thành hiện thực.
Khung thân của Jiu Tian lần đầu được ra mắt tại triển lãm hàng không Chu Hải tháng 11/2024. Nó có sải cánh 25 mét, trọng lượng 11 tấn, tốc độ tối đa 435 dặm/giờ, bay cao 14.900 mét và có thể hoạt động liên tục 12 giờ.
Máy bay được trang bị các cảm biến quang hồng ngoại, radar quét bề mặt, cùng khoang chứa hàng lớn có thể gắn mô-đun phóng UAV hoặc mô-đun chở hàng, nhiên liệu, vũ khí. Thậm chí, Jiu Tian có thể mang tên lửa chống hạm, bom dẫn đường, tên lửa không đối không.
Nhưng điểm đặc biệt nhất là mô-đun Isomerism Hive “tổ ong cơ khí” có thể phóng hàng loạt UAV kamikaze FPV (góc nhìn thứ nhất). Đây là loại UAV siêu nhỏ, rẻ tiền nhưng có sức tàn phá cực lớn, từng gây ra tới 70% thương vong trên chiến trường Ukraine.
Những UAV này vốn chỉ bay được vài dặm, nhưng nếu được phóng từ một “tàu mẹ” như Jiu Tian, phạm vi chiến đấu sẽ mở rộng gấp hàng chục lần cho phép tấn công các mục tiêu xa hàng nghìn km, thậm chí giữa đại dương.
Theo Caitlin Lee, chuyên gia tại RAND Corporation, việc triển khai hàng trăm UAV nhỏ từ một máy bay cỡ lớn đặt ra những thách thức nghiêm trọng về khí động học, tín hiệu điều khiển và độ cao hoạt động. UAV nhỏ không thể bay ở tầng cao, còn nếu tàu mẹ phải hạ thấp để thả chúng, nó sẽ dễ dàng trở thành mục tiêu của tên lửa phòng không.
Thêm vào đó, hệ thống điều khiển của Jiu Tian hiện vẫn phụ thuộc một người một UAV, nghĩa là cần tới hàng trăm người điều khiển từ xa. Trong tương lai, mô hình này chỉ khả thi nếu trí tuệ nhân tạo có thể giúp bầy đàn UAV tự ra quyết định, phối hợp và thay đổi chiến thuật trong thời gian thực.
Mặc dù còn nhiều hạn chế, Jiu Tian vẫn được xem là nền tảng thử nghiệm táo bạo nhất của Trung Quốc trong lĩnh vực tự động hóa chiến tranh. Nó không chỉ mở đường cho các bầy đàn UAV tự hành, mà còn thể hiện tham vọng kiểm soát không gian chiến thuật bằng số lượng thay vì chỉ dựa vào các vũ khí đắt đỏ.
Trong tương lai, nếu công nghệ AI và truyền thông vệ tinh đủ mạnh, một “tàu mẹ” có thể điều phối cả trăm UAV tự động tấn công cùng lúc, khiến đối phương gần như không kịp phản ứng. Và khi đó, “Thiên Đường Chín” có thể trở thành ác mộng mới trên bầu trời một biểu tượng cho kỷ nguyên chiến tranh bầy đàn đang đến gần. (Popsci)
Hãy tưởng tượng, trên bầu trời xa xôi, một chiếc máy bay cỡ Boeing 737 mở khoang bụng và thả xuống hàng chục “hạt” nhỏ li ti. Chúng không phải bom, mà là đàn UAV siêu nhỏ được trang bị đầu đạn và cảm biến. Khi rơi xuống, chúng bật động cơ, tản ra như bầy ong, tự động nhận diện mục tiêu từ xe bọc thép đến radar, thậm chí từng binh sĩ rồi lao vào tấn công
Theo các chuyên gia, đây là phiên bản “tàu mẹ – bầy đàn” đầu tiên được chế tạo nghiêm túc, với khả năng triển khai một lượng lớn UAV chỉ trong vài phút. Ý tưởng này, từng chỉ xuất hiện trong phim khoa học viễn tưởng, giờ đang dần trở thành hiện thực.
Khung thân của Jiu Tian lần đầu được ra mắt tại triển lãm hàng không Chu Hải tháng 11/2024. Nó có sải cánh 25 mét, trọng lượng 11 tấn, tốc độ tối đa 435 dặm/giờ, bay cao 14.900 mét và có thể hoạt động liên tục 12 giờ.
Máy bay được trang bị các cảm biến quang hồng ngoại, radar quét bề mặt, cùng khoang chứa hàng lớn có thể gắn mô-đun phóng UAV hoặc mô-đun chở hàng, nhiên liệu, vũ khí. Thậm chí, Jiu Tian có thể mang tên lửa chống hạm, bom dẫn đường, tên lửa không đối không.
Nhưng điểm đặc biệt nhất là mô-đun Isomerism Hive “tổ ong cơ khí” có thể phóng hàng loạt UAV kamikaze FPV (góc nhìn thứ nhất). Đây là loại UAV siêu nhỏ, rẻ tiền nhưng có sức tàn phá cực lớn, từng gây ra tới 70% thương vong trên chiến trường Ukraine.
Những UAV này vốn chỉ bay được vài dặm, nhưng nếu được phóng từ một “tàu mẹ” như Jiu Tian, phạm vi chiến đấu sẽ mở rộng gấp hàng chục lần cho phép tấn công các mục tiêu xa hàng nghìn km, thậm chí giữa đại dương.
Thách thức kỹ thuật và giới hạn thực tế
Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự phương Tây cảnh báo rằng Jiu Tian chưa thể trở thành vũ khí thực chiến trong tương lai gần.Theo Caitlin Lee, chuyên gia tại RAND Corporation, việc triển khai hàng trăm UAV nhỏ từ một máy bay cỡ lớn đặt ra những thách thức nghiêm trọng về khí động học, tín hiệu điều khiển và độ cao hoạt động. UAV nhỏ không thể bay ở tầng cao, còn nếu tàu mẹ phải hạ thấp để thả chúng, nó sẽ dễ dàng trở thành mục tiêu của tên lửa phòng không.
Thêm vào đó, hệ thống điều khiển của Jiu Tian hiện vẫn phụ thuộc một người một UAV, nghĩa là cần tới hàng trăm người điều khiển từ xa. Trong tương lai, mô hình này chỉ khả thi nếu trí tuệ nhân tạo có thể giúp bầy đàn UAV tự ra quyết định, phối hợp và thay đổi chiến thuật trong thời gian thực.
Mặc dù còn nhiều hạn chế, Jiu Tian vẫn được xem là nền tảng thử nghiệm táo bạo nhất của Trung Quốc trong lĩnh vực tự động hóa chiến tranh. Nó không chỉ mở đường cho các bầy đàn UAV tự hành, mà còn thể hiện tham vọng kiểm soát không gian chiến thuật bằng số lượng thay vì chỉ dựa vào các vũ khí đắt đỏ.
Trong tương lai, nếu công nghệ AI và truyền thông vệ tinh đủ mạnh, một “tàu mẹ” có thể điều phối cả trăm UAV tự động tấn công cùng lúc, khiến đối phương gần như không kịp phản ứng. Và khi đó, “Thiên Đường Chín” có thể trở thành ác mộng mới trên bầu trời một biểu tượng cho kỷ nguyên chiến tranh bầy đàn đang đến gần. (Popsci)
