Khánh Vân
Writer
Tesla vừa công bố báo cáo tài chính Quý 1 năm 2025 vào ngày hôm qua (22/4 theo giờ Mỹ), mang đến một cái nhìn sâu hơn vào cuộc khủng hoảng đa mặt đang bao trùm công ty xe điện của tỷ phú Elon Musk. Các con số cho thấy một sự sụt giảm đáng báo động về cả doanh thu lẫn lợi nhuận, thấp hơn kỳ vọng của Phố Wall, trong bối cảnh công ty phải vật lộn với doanh số bán hàng sụt giảm, áp lực thuế quan, tâm lý chính trị thay đổi và một cuộc khủng hoảng thương hiệu liên quan trực tiếp đến các hành động của CEO Elon Musk.
Kết quả kinh doanh đáng thất vọng
Trong Quý 1/2025, Tesla báo cáo doanh thu đạt 19,3 tỷ USD, thấp hơn mức kỳ vọng 21,1 tỷ USD của giới phân tích và giảm 9,4% so với mức 21,3 tỷ USD cùng kỳ năm 2024. Lợi nhuận ròng thậm chí còn lao dốc mạnh hơn, chỉ đạt 409 triệu USD, "bốc hơi" tới 71% so với năm trước. Doanh thu từ mảng kinh doanh cốt lõi là ô tô cũng giảm 20% so với cùng kỳ, xuống còn 13,9 tỷ USD.
Đáng chú ý, kết quả lợi nhuận của Tesla một lần nữa được "trợ giúp" đáng kể nhờ việc bán tín chỉ khí thải (regulatory credits) trị giá 595 triệu USD. Nếu không có khoản thu này, công ty sẽ phải báo cáo lỗ so với cùng kỳ năm ngoái. Một điểm sáng hiếm hoi là tỷ suất lợi nhuận gộp đạt 16,3%, nhỉnh hơn một chút so với mức dự báo 15,82%.
Kết quả tài chính đáng buồn này nối tiếp báo cáo doanh số giao xe Quý 1 tồi tệ nhất của Tesla trong ba năm qua, với chỉ 336.681 xe được giao, giảm 12,9% so với Q1/2024.
Thừa nhận khó khăn từ thuế quan và chính trị
Trong thư gửi cổ đông, Tesla thừa nhận những khó khăn phía trước. "Sự không chắc chắn trên thị trường ô tô và năng lượng tiếp tục gia tăng khi chính sách thương mại thay đổi nhanh chóng tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu và cơ cấu chi phí của Tesla cũng như các công ty cùng ngành," công ty viết.
Tesla cũng cảnh báo "tâm lý chính trị đang thay đổi" có thể ảnh hưởng đáng kể đến nhu cầu sản phẩm trong ngắn hạn. Mảng kinh doanh năng lượng (pin mặt trời, pin gia đình) được cho là chịu tác động từ thuế quan lớn hơn mảng ô tô. Do đó, Tesla cho biết sẽ xem xét lại dự báo tăng trưởng doanh số cho cả năm 2025 trong báo cáo Quý 2 tới.
Khủng hoảng thương hiệu và "bóng ma" Elon Musk
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích và nhà đầu tư cho rằng các vấn đề của Tesla còn sâu sắc hơn là chỉ do thuế quan hay kinh tế vĩ mô. Sau nhiều năm tăng trưởng thần tốc, sự đảo chiều đột ngột khiến nhiều người bị sốc và đặt câu hỏi về vai trò quản lý của Elon Musk. Công ty dường như bị bỏ mặc "tự lái" trong khi vị CEO nổi tiếng lại bị phân tâm bởi các hoạt động chính trị và những dự án phụ gây tranh cãi.
Sự tham gia của Musk vào các nỗ lực chính trị dưới thời chính quyền Trump (như bộ phận DOGE bị cho là nhằm cắt giảm viện trợ nhân đạo, nghiên cứu khoa học), việc ông khuếch đại các thuyết phân biệt chủng tộc, chống Do Thái, tấn công người chuyển giới trên mạng xã hội X, và hành động chào kiểu phát xít tại lễ nhậm chức của Trump đã gây ra phản ứng dữ dội. Cổ phiếu Tesla đã giảm hơn 37% từ đầu năm đến nay. Một phong trào tẩy chay trên toàn nước Mỹ mang tên "Tesla Takedown" đang kêu gọi người dùng bán xe Tesla và gây áp lực lên giá cổ phiếu, dường như đang có tác động nhất định.
Tương lai đặt cược vào AI và xe giá rẻ?
Giữa bối cảnh khó khăn, Elon Musk đang đặt hy vọng vào các lĩnh vực tương lai như AI, robot hình người và xe tự lái hoàn toàn (robotaxi). Ông tuyên bố sẽ triển khai thí điểm robotaxi "không cần giám sát" tại Austin, Texas vào tháng 6 tới, dù những lời hứa trước đây về xe tự lái hoàn toàn (FSD) vẫn chưa thành hiện thực và công nghệ này gây tranh cãi về an toàn sau hàng loạt vụ tai nạn.
Kế hoạch về một mẫu xe điện giá rẻ (khoảng 25.000 USD) cũng trở nên thiếu chắc chắn. Sau nhiều năm hứa hẹn, công ty lại dồn nguồn lực cho chiếc bán tải Cybertruck gây tranh cãi. Các báo cáo gần đây cho rằng nỗ lực làm mới Model Y theo hướng rẻ hơn cũng bị trì hoãn đáng kể. Tuy nhiên, trong thư gửi cổ đông lần này, Tesla lại tái khẳng định kế hoạch ra mắt các mẫu xe giá cả phải chăng mới vào nửa đầu năm 2025 hoặc cuối năm nay, cho biết việc thay đổi dây chuyền lắp ráp Model Y cũng bao gồm việc chuẩn bị cho các mẫu xe mới này.
Tesla dự kiến sẽ tổ chức một cuộc gọi với nhà đầu tư và một buổi "cập nhật trực tiếp từ công ty" để giải đáp các vấn đề trên, cho thấy ban lãnh đạo nhận thức được tình hình căng thẳng hiện tại. Tương lai của Tesla phụ thuộc rất lớn vào việc liệu Elon Musk có thể tập trung trở lại vào việc điều hành công ty, giải quyết khủng hoảng thương hiệu và thực hiện thành công các đặt cược công nghệ đầy tham vọng của mình hay không.
Kết quả kinh doanh đáng thất vọng
Trong Quý 1/2025, Tesla báo cáo doanh thu đạt 19,3 tỷ USD, thấp hơn mức kỳ vọng 21,1 tỷ USD của giới phân tích và giảm 9,4% so với mức 21,3 tỷ USD cùng kỳ năm 2024. Lợi nhuận ròng thậm chí còn lao dốc mạnh hơn, chỉ đạt 409 triệu USD, "bốc hơi" tới 71% so với năm trước. Doanh thu từ mảng kinh doanh cốt lõi là ô tô cũng giảm 20% so với cùng kỳ, xuống còn 13,9 tỷ USD.
Đáng chú ý, kết quả lợi nhuận của Tesla một lần nữa được "trợ giúp" đáng kể nhờ việc bán tín chỉ khí thải (regulatory credits) trị giá 595 triệu USD. Nếu không có khoản thu này, công ty sẽ phải báo cáo lỗ so với cùng kỳ năm ngoái. Một điểm sáng hiếm hoi là tỷ suất lợi nhuận gộp đạt 16,3%, nhỉnh hơn một chút so với mức dự báo 15,82%.
Kết quả tài chính đáng buồn này nối tiếp báo cáo doanh số giao xe Quý 1 tồi tệ nhất của Tesla trong ba năm qua, với chỉ 336.681 xe được giao, giảm 12,9% so với Q1/2024.
Thừa nhận khó khăn từ thuế quan và chính trị
Trong thư gửi cổ đông, Tesla thừa nhận những khó khăn phía trước. "Sự không chắc chắn trên thị trường ô tô và năng lượng tiếp tục gia tăng khi chính sách thương mại thay đổi nhanh chóng tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu và cơ cấu chi phí của Tesla cũng như các công ty cùng ngành," công ty viết.
Tesla cũng cảnh báo "tâm lý chính trị đang thay đổi" có thể ảnh hưởng đáng kể đến nhu cầu sản phẩm trong ngắn hạn. Mảng kinh doanh năng lượng (pin mặt trời, pin gia đình) được cho là chịu tác động từ thuế quan lớn hơn mảng ô tô. Do đó, Tesla cho biết sẽ xem xét lại dự báo tăng trưởng doanh số cho cả năm 2025 trong báo cáo Quý 2 tới.
Khủng hoảng thương hiệu và "bóng ma" Elon Musk
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích và nhà đầu tư cho rằng các vấn đề của Tesla còn sâu sắc hơn là chỉ do thuế quan hay kinh tế vĩ mô. Sau nhiều năm tăng trưởng thần tốc, sự đảo chiều đột ngột khiến nhiều người bị sốc và đặt câu hỏi về vai trò quản lý của Elon Musk. Công ty dường như bị bỏ mặc "tự lái" trong khi vị CEO nổi tiếng lại bị phân tâm bởi các hoạt động chính trị và những dự án phụ gây tranh cãi.
Sự tham gia của Musk vào các nỗ lực chính trị dưới thời chính quyền Trump (như bộ phận DOGE bị cho là nhằm cắt giảm viện trợ nhân đạo, nghiên cứu khoa học), việc ông khuếch đại các thuyết phân biệt chủng tộc, chống Do Thái, tấn công người chuyển giới trên mạng xã hội X, và hành động chào kiểu phát xít tại lễ nhậm chức của Trump đã gây ra phản ứng dữ dội. Cổ phiếu Tesla đã giảm hơn 37% từ đầu năm đến nay. Một phong trào tẩy chay trên toàn nước Mỹ mang tên "Tesla Takedown" đang kêu gọi người dùng bán xe Tesla và gây áp lực lên giá cổ phiếu, dường như đang có tác động nhất định.
Tương lai đặt cược vào AI và xe giá rẻ?
Giữa bối cảnh khó khăn, Elon Musk đang đặt hy vọng vào các lĩnh vực tương lai như AI, robot hình người và xe tự lái hoàn toàn (robotaxi). Ông tuyên bố sẽ triển khai thí điểm robotaxi "không cần giám sát" tại Austin, Texas vào tháng 6 tới, dù những lời hứa trước đây về xe tự lái hoàn toàn (FSD) vẫn chưa thành hiện thực và công nghệ này gây tranh cãi về an toàn sau hàng loạt vụ tai nạn.
Kế hoạch về một mẫu xe điện giá rẻ (khoảng 25.000 USD) cũng trở nên thiếu chắc chắn. Sau nhiều năm hứa hẹn, công ty lại dồn nguồn lực cho chiếc bán tải Cybertruck gây tranh cãi. Các báo cáo gần đây cho rằng nỗ lực làm mới Model Y theo hướng rẻ hơn cũng bị trì hoãn đáng kể. Tuy nhiên, trong thư gửi cổ đông lần này, Tesla lại tái khẳng định kế hoạch ra mắt các mẫu xe giá cả phải chăng mới vào nửa đầu năm 2025 hoặc cuối năm nay, cho biết việc thay đổi dây chuyền lắp ráp Model Y cũng bao gồm việc chuẩn bị cho các mẫu xe mới này.
Tesla dự kiến sẽ tổ chức một cuộc gọi với nhà đầu tư và một buổi "cập nhật trực tiếp từ công ty" để giải đáp các vấn đề trên, cho thấy ban lãnh đạo nhận thức được tình hình căng thẳng hiện tại. Tương lai của Tesla phụ thuộc rất lớn vào việc liệu Elon Musk có thể tập trung trở lại vào việc điều hành công ty, giải quyết khủng hoảng thương hiệu và thực hiện thành công các đặt cược công nghệ đầy tham vọng của mình hay không.
