Dữ liệu gần đây (được tiết lộ sau cuộc điều tra của Cục Báo chí Điều tra) cho thấy sự khác biệt nghiêm trọng giữa miền Bắc và miền Nam về lượng người sử dụng shisha. Kết quả nghiên cứu tiết lộ rằng hơn 1/5 thanh thiếu niên 15 tuổi, độ tuổi không được phép dùng shisha, ở Yorkshire và Humber sử dụng loại chất kích thích này. Số lượng nhiều gấp 3 lần nhóm tuổi tương đương ở London. Vậy, bí mật nào nằm đằng sau sự tương phản này?
Dạo gần đây, giới trẻ đang phát cuồng về bút shisha - một hình thức khác của ống shisha, với hương vị rõ ràng hơn cùng với đám khói nhả ra cũng lớn hơn.
Sinh viên mua chúng vì nhiều lý do khác nhau, thường là để trông cuốn hút, hợp thời hơn nhưng cũng vì chúng rẻ hơn thuốc lá (một chiếc trên eBay chỉ có giá £6). Một lý do quan trọng khác là chúng dường như ít nguy hiểm hơn thuốc lá truyền thống nhiều. Báo cáo từ y tế Công cộng Anh và Đại học Y sĩ Hoàng gia Anh đã khẳng định rằng “vaping” ít gây hại hơn so với hút thuốc tới 95%.
Bất kỳ ai dưới 18 tuổi mua thuốc lá điện tử hoặc chất lỏng “vaping” đều là phạm pháp, vì vậy để sử dụng thiết bị gây nghiện điện tử này đòi hỏi người dùng nhỏ tuổi phải “khéo léo” một chút. Từ đó, nhiều hoạt động kinh doanh lén lút và không đáng tin cậy mọc ra như nấm ở khuôn viên trường học, trong đó người bán và người mua đều là những em học sinh. Thực tế, bút shisha đã trở thành tiền tệ chợ đen của nhiều ngôi trường ở Yorkshire.
Bán hàng trong trường học không còn là điều gì quá mới lạ. Sân trường luôn là địa điểm kinh doanh lý tưởng cho những trào lưu nhất thời của giới trẻ từ thẻ Pokémon đến con quay thần tài đến trứng của người ngoài hành tinh. “Người mua sẽ đến gặp và yêu cầu tôi cho xem thiết bị vape hoặc yêu cầu được hút thử”, một học sinh giấu tên nói.
Do sự bùng nổ của thuốc lá điện tử cộng với áp lực từ bạn bè đồng trang lứa, bút shisha trở thành mặt hàng mua bằng tiền mặt bán rất chạy. Những học sinh lớn tuổi được hưởng lợi rất nhiều từ điều này, họ lợi dụng cơn sốt “vaping” để kiếm tiền từ học sinh nhỏ tuổi hơn.
Mo (tên đã được thay đổi), một học sinh lớp 11, nói rằng cậu ấy kiếm được hàng trăm bảng Anh mỗi tuần từ việc bán bút shisha và nước vape. Số tiền tối đa mà cậu có thể kiếm được từ một chiếc bút shisha là khoảng 80 bảng Anh, cậu cũng thường xuyên bán chất lỏng vape với giá cao gấp ba lần giá trị thị trường của chúng. Có một sự thật rõ ràng là giới trẻ đang phát cuồng về shisha. “Nếu tôi không bán chúng, một sinh viên khác cũng sẽ bán. Tôi không phải là người kinh doanh duy nhất trong trường, có ít nhất sáu người khác cũng bán bút shisha”, Mo nói.
Đối với thanh thiếu niên, luật xung quanh thiết bị vape rất mơ hồ. Luật nói rằng bất kỳ ai dưới 18 tuổi mua thuốc lá điện tử hoặc chất lỏng vape là bất hợp pháp, nhưng nếu họ sở hữu một cây bút vape không chứa nicotine thì lại hợp pháp.
Không có học sinh nào sợ gặp rắc rối với giáo viên của mình, bởi vì họ tin rằng bán bút shisha không bị kỳ thị như bán thuốc lá hay rượu. Tuy nhiên, họ đều chọn giấu kín chuyện đang bán hoặc mua bút shisha với bố mẹ mình.
Vẫn chưa có nhiều nghiên cứu quy mô lớn về sợi dây liên kết giữa thanh thiếu niên và “vaping”, nhưng một báo cáo từ Bộ Y tế Công cộng Anh năm 2019 cho thấy số lượng trẻ em ở Anh sử dụng chúng đã tăng gấp đôi trong 5 năm. Nó sẽ còn tăng lên nữa khi ngày càng có nhiều công ty bán bút shisha dưới hình thức tiếp thị tập trung vào lứa tuổi thanh thiếu niên, hay bán chất lỏng gây nghiện dưới dạng các loại bánh kẹo phổ biến. Skittles, milkshakes và slushies đều là những hãng bánh kẹo tạo nhiều cảm hứng nhất cho chất lỏng vape.
Câu hỏi đặt ra là liệu thanh thiếu niên có thực sự đang “vaping” vì cơn nghiện nicotine hay vì một nguyên nhân nào khác. Dữ liệu từ cuộc khảo sát dành cho thanh thiếu niên của Dự án Đánh giá Chính sách Kiểm soát Thuốc lá Quốc tế (ITC) cho thấy ba động lực hàng đầu đối với "vaping" ở nhóm 11-18 tuổi là “thử”, “cho vui/tôi thích nó” và “thích hương vị”.
Một cuộc khảo sát tương tự của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh ở Mỹ đã tiết lộ nguyên nhân tại sao giới trẻ lại phát cuồng vì “vaping”. Sự tò mò là lý do lớn nhất, lý do thứ hai là do thấy một người bạn hoặc thành viên trong gia đình sử dụng chúng.
Có vẻ như ẩn sau bức màn cơn sốt “vaping” là một thứ gì đó liên quan đến các khía cạnh xã hội, khao khát được hòa nhập vào những xu hướng chung. Đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn cuộc sống và kế hoạch của nhiều thanh thiếu niên, nó cũng phá vỡ đà phát triển của thuốc lá điện tử. Nhiều học sinh đã không thể kinh doanh thiết bị vape được vì giãn cách xã hội, một điều may mắn do dịch bệnh mang lại.
Mo cho biết: “Ngay cả khi chúng tôi có thể bán bút shisha trong năm nay, tôi không nghĩ có ai muốn mua chúng. Hiện tại, không phải ai cũng sẵn sàng dùng chung bút với người khác”.
Nguồn: Vice
