Mạnh Quân
Writer
Dell, HP cùng nhiều hãng điện tử tiêu dùng lớn của Mỹ đã trở thành những cái tên mới nhất lên tiếng cảnh báo về nguy cơ thiếu hụt chip nhớ nghiêm trọng trong năm tới, khi nhu cầu xây dựng hạ tầng cho trí tuệ nhân tạo tiếp tục bùng nổ.
Trước đó, các nhà sản xuất hạ nguồn như Xiaomi đã dự báo khả năng tăng giá, còn Lenovo thì bắt đầu tích trữ chip nhớ để đối phó với chi phí leo thang. Theo dự báo của Counterpoint Research công bố đầu tháng này, do thiếu hụt linh kiện chủ chốt, giá bộ nhớ có thể tăng tới 50% vào quý II/2026 so với mức hiện tại.
Tình trạng thiếu chip nhớ đe dọa đẩy chi phí sản xuất hàng loạt thiết bị – từ smartphone, thiết bị y tế đến ô tô – tăng mạnh. Các loại chip này vốn có trong hầu hết thiết bị điện tử hiện đại để lưu trữ dữ liệu, và cơn sốt AI đang là lực đẩy chính làm nguồn cung thêm căng thẳng.
Chip nhớ hiện gồm hai dạng: loại hỗ trợ xử lý và loại lưu trữ dữ liệu. Khi các nhà sản xuất chuyển phần lớn công suất sang phục vụ nhu cầu của hệ thống AI, đặc biệt là các dòng bộ nhớ băng thông cao (HBM) – tình trạng khan hiếm chip nhớ thông thường càng trở nên trầm trọng.
“Tôi chưa từng thấy chi phí tăng nhanh đến vậy”, Giám đốc Điều hành Dell nói thẳng.
Trong cuộc họp với giới phân tích hôm thứ Ba, CEO Dell Jeff Clarke cho biết công ty đang cảm nhận rõ sự thiếu hụt DRAM, đồng thời đối mặt với nguồn cung hạn chế của ổ cứng và bộ nhớ flash NAND. “Giá vốn của mọi sản phẩm đều đang tăng,” ông nói. Dell đang buộc phải điều chỉnh cấu hình và danh mục sản phẩm, nhưng Clarke thừa nhận người tiêu dùng rốt cuộc sẽ phải gánh một phần chi phí thông qua khả năng điều chỉnh giá bán.
CEO HP Enrique Lores cũng cảnh báo nửa cuối năm 2026 sẽ đặc biệt khó khăn. Ông cho biết HP sẽ phải tăng giá sản phẩm nếu cần thiết, đồng thời áp dụng chiến lược thận trọng như mở rộng nguồn cung và giảm dung lượng bộ nhớ trên một số thiết bị. Theo HP, bộ nhớ hiện chiếm 15–18% giá thành một chiếc PC.
Các nhà sản xuất chip nhớ chạy hết công suất nhưng vẫn không theo kịp.
Cuộc đua phát triển hạ tầng AI không chỉ đẩy hóa đơn tiền điện của các trung tâm dữ liệu lên cao mà còn khiến giá trị thị trường của các hãng sản xuất bộ nhớ tăng mạnh. Cổ phiếu Samsung Electronics, SK Hynix và Micron liên tục tăng do hàng tồn kho giảm mạnh và nguồn cung bị thắt chặt. Tháng trước, SK Hynix thông báo đã bán hết toàn bộ sản lượng chip nhớ của năm tới; Micron cũng dự đoán tình trạng thiếu hàng kéo dài tới năm 2026.
Tại Nhật Bản, nhà sản xuất NAND nổi tiếng Kioxia chứng kiến cổ phiếu tăng vọt nhiều lần sau khi IPO vào tháng 12 năm ngoái, một phần vì thị trường thiếu nguồn cung. Sanjeev Rana, giám đốc nghiên cứu của CLSA Korea Securities, nhận định: “Nhu cầu với mọi loại bộ nhớ, từ cao cấp tới truyền thống, đều rất mạnh, trong khi nguồn cung không theo kịp. Giá DRAM và NAND nhiều khả năng còn tiếp tục tăng trong nhiều quý tới.”
Ngay cả ngành chip logic, dòng chip xử lý dữ liệu cho hệ thống AI, cũng chịu tác động. Nếu không đủ bộ nhớ đi kèm, khách hàng có thể tạm hoãn đặt hàng. SMIC mới đây cảnh báo tình trạng thiếu bộ nhớ có thể ảnh hưởng đến sản xuất ô tô và thiết bị điện tử tiêu dùng trong năm 2026, đồng thời khiến chuỗi cung ứng nghẽn lại khi các hãng chip lớn ưu tiên phục vụ Nvidia.
Chủ tịch Tập đoàn SK, Chey Tae-won, cũng nhấn mạnh tại Hội nghị Thượng đỉnh SK AI ở Seoul rằng thế giới đã bước vào “kỷ nguyên tắc nghẽn nguồn cung”, khi hàng loạt doanh nghiệp đổ xô đặt hàng chip nhớ và các nhà sản xuất phải cố gắng tối đa để đáp ứng.
Các hãng PC và smartphone tìm cách ứng phó.
Trước cơn sốt giá bộ nhớ, nhiều nhà sản xuất điện thoại và máy tính đang tìm các giải pháp riêng. Xiaomi cho biết biên lợi nhuận mảng smartphone quý II đã giảm do chi phí linh kiện – đặc biệt là chip nhớ – tăng mạnh. Chủ tịch Lu Weibing thừa nhận công ty có thể tăng giá một phần sản phẩm, nhưng giải pháp cốt lõi vẫn là tối ưu hóa danh mục và đẩy mạnh phân khúc cao cấp.
Lenovo tận dụng lợi thế quy mô và chuỗi cung ứng để giành thêm thị phần, dù Giám đốc Tài chính Zheng Xiaoming mô tả mức tăng chi phí hiện nay là “chưa từng có”. Lenovo đã nâng mức dự trữ chip nhớ lên khoảng 50% so với những năm trước. ASUS cũng tăng tốc tích trữ linh kiện, trong khi cả ASUS và Lenovo đều cố gắng giữ ổn định giá trong mùa lễ trước khi xem xét lại sau Tết.
Trong số các nhà sản xuất lớn, Apple có vẻ lạc quan nhất. Dù CFO Kevan Parekh thừa nhận giá bộ nhớ đang gây áp lực, ông khẳng định Apple vẫn kiểm soát chi phí hiệu quả. Với vị thế khách hàng lớn trong chuỗi cung ứng, Apple có khả năng giữ được các thỏa thuận cung cấp thuận lợi hơn phần lớn đối thủ.
Theo Huaxi Securities, thị trường chip nhớ toàn cầu đang bước vào “siêu chu kỳ” mới với làn sóng tăng giá diện rộng, thậm chí có thể tăng mạnh hơn nữa. Áp lực từ bên ngoài được dự báo sẽ chuyển hóa thành động lực đổi mới công nghệ, góp phần thúc đẩy Trung Quốc đẩy nhanh tự chủ và nâng cấp công nghiệp trong các lĩnh vực công nghệ cốt lõi.
Trước đó, các nhà sản xuất hạ nguồn như Xiaomi đã dự báo khả năng tăng giá, còn Lenovo thì bắt đầu tích trữ chip nhớ để đối phó với chi phí leo thang. Theo dự báo của Counterpoint Research công bố đầu tháng này, do thiếu hụt linh kiện chủ chốt, giá bộ nhớ có thể tăng tới 50% vào quý II/2026 so với mức hiện tại.
Tình trạng thiếu chip nhớ đe dọa đẩy chi phí sản xuất hàng loạt thiết bị – từ smartphone, thiết bị y tế đến ô tô – tăng mạnh. Các loại chip này vốn có trong hầu hết thiết bị điện tử hiện đại để lưu trữ dữ liệu, và cơn sốt AI đang là lực đẩy chính làm nguồn cung thêm căng thẳng.
Chip nhớ hiện gồm hai dạng: loại hỗ trợ xử lý và loại lưu trữ dữ liệu. Khi các nhà sản xuất chuyển phần lớn công suất sang phục vụ nhu cầu của hệ thống AI, đặc biệt là các dòng bộ nhớ băng thông cao (HBM) – tình trạng khan hiếm chip nhớ thông thường càng trở nên trầm trọng.
“Tôi chưa từng thấy chi phí tăng nhanh đến vậy”, Giám đốc Điều hành Dell nói thẳng.
Trong cuộc họp với giới phân tích hôm thứ Ba, CEO Dell Jeff Clarke cho biết công ty đang cảm nhận rõ sự thiếu hụt DRAM, đồng thời đối mặt với nguồn cung hạn chế của ổ cứng và bộ nhớ flash NAND. “Giá vốn của mọi sản phẩm đều đang tăng,” ông nói. Dell đang buộc phải điều chỉnh cấu hình và danh mục sản phẩm, nhưng Clarke thừa nhận người tiêu dùng rốt cuộc sẽ phải gánh một phần chi phí thông qua khả năng điều chỉnh giá bán.
CEO HP Enrique Lores cũng cảnh báo nửa cuối năm 2026 sẽ đặc biệt khó khăn. Ông cho biết HP sẽ phải tăng giá sản phẩm nếu cần thiết, đồng thời áp dụng chiến lược thận trọng như mở rộng nguồn cung và giảm dung lượng bộ nhớ trên một số thiết bị. Theo HP, bộ nhớ hiện chiếm 15–18% giá thành một chiếc PC.
Các nhà sản xuất chip nhớ chạy hết công suất nhưng vẫn không theo kịp.
Cuộc đua phát triển hạ tầng AI không chỉ đẩy hóa đơn tiền điện của các trung tâm dữ liệu lên cao mà còn khiến giá trị thị trường của các hãng sản xuất bộ nhớ tăng mạnh. Cổ phiếu Samsung Electronics, SK Hynix và Micron liên tục tăng do hàng tồn kho giảm mạnh và nguồn cung bị thắt chặt. Tháng trước, SK Hynix thông báo đã bán hết toàn bộ sản lượng chip nhớ của năm tới; Micron cũng dự đoán tình trạng thiếu hàng kéo dài tới năm 2026.
Tại Nhật Bản, nhà sản xuất NAND nổi tiếng Kioxia chứng kiến cổ phiếu tăng vọt nhiều lần sau khi IPO vào tháng 12 năm ngoái, một phần vì thị trường thiếu nguồn cung. Sanjeev Rana, giám đốc nghiên cứu của CLSA Korea Securities, nhận định: “Nhu cầu với mọi loại bộ nhớ, từ cao cấp tới truyền thống, đều rất mạnh, trong khi nguồn cung không theo kịp. Giá DRAM và NAND nhiều khả năng còn tiếp tục tăng trong nhiều quý tới.”
Ngay cả ngành chip logic, dòng chip xử lý dữ liệu cho hệ thống AI, cũng chịu tác động. Nếu không đủ bộ nhớ đi kèm, khách hàng có thể tạm hoãn đặt hàng. SMIC mới đây cảnh báo tình trạng thiếu bộ nhớ có thể ảnh hưởng đến sản xuất ô tô và thiết bị điện tử tiêu dùng trong năm 2026, đồng thời khiến chuỗi cung ứng nghẽn lại khi các hãng chip lớn ưu tiên phục vụ Nvidia.
Chủ tịch Tập đoàn SK, Chey Tae-won, cũng nhấn mạnh tại Hội nghị Thượng đỉnh SK AI ở Seoul rằng thế giới đã bước vào “kỷ nguyên tắc nghẽn nguồn cung”, khi hàng loạt doanh nghiệp đổ xô đặt hàng chip nhớ và các nhà sản xuất phải cố gắng tối đa để đáp ứng.
Các hãng PC và smartphone tìm cách ứng phó.
Trước cơn sốt giá bộ nhớ, nhiều nhà sản xuất điện thoại và máy tính đang tìm các giải pháp riêng. Xiaomi cho biết biên lợi nhuận mảng smartphone quý II đã giảm do chi phí linh kiện – đặc biệt là chip nhớ – tăng mạnh. Chủ tịch Lu Weibing thừa nhận công ty có thể tăng giá một phần sản phẩm, nhưng giải pháp cốt lõi vẫn là tối ưu hóa danh mục và đẩy mạnh phân khúc cao cấp.
Lenovo tận dụng lợi thế quy mô và chuỗi cung ứng để giành thêm thị phần, dù Giám đốc Tài chính Zheng Xiaoming mô tả mức tăng chi phí hiện nay là “chưa từng có”. Lenovo đã nâng mức dự trữ chip nhớ lên khoảng 50% so với những năm trước. ASUS cũng tăng tốc tích trữ linh kiện, trong khi cả ASUS và Lenovo đều cố gắng giữ ổn định giá trong mùa lễ trước khi xem xét lại sau Tết.
Trong số các nhà sản xuất lớn, Apple có vẻ lạc quan nhất. Dù CFO Kevan Parekh thừa nhận giá bộ nhớ đang gây áp lực, ông khẳng định Apple vẫn kiểm soát chi phí hiệu quả. Với vị thế khách hàng lớn trong chuỗi cung ứng, Apple có khả năng giữ được các thỏa thuận cung cấp thuận lợi hơn phần lớn đối thủ.
Theo Huaxi Securities, thị trường chip nhớ toàn cầu đang bước vào “siêu chu kỳ” mới với làn sóng tăng giá diện rộng, thậm chí có thể tăng mạnh hơn nữa. Áp lực từ bên ngoài được dự báo sẽ chuyển hóa thành động lực đổi mới công nghệ, góp phần thúc đẩy Trung Quốc đẩy nhanh tự chủ và nâng cấp công nghiệp trong các lĩnh vực công nghệ cốt lõi.
