Bui Nhat Minh
Intern Writer
Trẻ sơ sinh nghĩ hay mơ về điều gì trước khi chào đời? Chúng đến thế giới này như một tờ giấy trắng, hay đã có ý thức ngay từ trong bụng mẹ? Câu hỏi này từ lâu đã khiến các nhà khoa học trăn trở, và dù trẻ sơ sinh không thể giải thích cho chúng ta, nhưng các nghiên cứu mới đây đang dần hé lộ câu trả lời.
Dấu hiệu đầu tiên liên quan đến mạng lưới chế độ mặc định, một hệ thống não bộ kết nối với nhận thức bản thân và suy nghĩ nội tâm. Các nhà khoa học đã tìm thấy dấu vết của mạng lưới này ở trẻ sơ sinh, cho thấy khả năng chúng có ý thức sớm hơn ta tưởng.
Dấu hiệu thứ hai là sự chú ý. Ở người trưởng thành, sự chú ý có thể được kiểm tra bằng hiệu ứng "chớp mắt chú ý", tức là khi hai kích thích xuất hiện gần nhau, kích thích thứ hai có thể bị bỏ lỡ. Trẻ sơ sinh từ năm tháng tuổi cũng gặp phải hiện tượng này, cho thấy ý thức của chúng đang phát triển.
Dấu hiệu thứ ba là tích hợp đa giác quan, tức là cách não bộ kết hợp thông tin từ các giác quan khác nhau. Một minh chứng điển hình là hiệu ứng McGurk, khi âm thanh nghe thấy bị ảnh hưởng bởi hình ảnh nhìn thấy, tạo ra một nhận thức hoàn toàn mới. Trẻ sơ sinh từ bốn đến năm tháng tuổi cũng trải nghiệm hiện tượng này.
Dấu hiệu cuối cùng là hiệu ứng cục bộ-toàn cục, thể hiện qua phản ứng của não bộ trước các kích thích bất ngờ. Ở người lớn, điều này thể hiện qua sóng P300 – một dạng sóng não đặc trưng khi nhận thức điều gì đó mới lạ. Các nghiên cứu cho thấy sóng P300 xuất hiện ở trẻ sơ sinh, thậm chí ở thai nhi 35 tuần tuổi, là dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy sự tồn tại của ý thức.
Dù vậy, nghiên cứu này mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn trong việc tìm hiểu ý thức con người từ giai đoạn sơ khai nhất. Câu hỏi về thời điểm chính xác ý thức xuất hiện vẫn chưa có lời giải, nhưng các phát hiện này đang đưa chúng ta đến gần hơn với câu trả lời. (popularmechanics)
Dấu hiệu nhận biết ý thức ở trẻ sơ sinh
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Acta Paediatrica cho rằng có thể xác định ý thức ở trẻ sơ sinh bằng cách quan sát bốn dấu hiệu chính trong não bộ và hành vi, những yếu tố cũng xuất hiện ở người trưởng thành có nhận thức.Dấu hiệu đầu tiên liên quan đến mạng lưới chế độ mặc định, một hệ thống não bộ kết nối với nhận thức bản thân và suy nghĩ nội tâm. Các nhà khoa học đã tìm thấy dấu vết của mạng lưới này ở trẻ sơ sinh, cho thấy khả năng chúng có ý thức sớm hơn ta tưởng.
Dấu hiệu thứ hai là sự chú ý. Ở người trưởng thành, sự chú ý có thể được kiểm tra bằng hiệu ứng "chớp mắt chú ý", tức là khi hai kích thích xuất hiện gần nhau, kích thích thứ hai có thể bị bỏ lỡ. Trẻ sơ sinh từ năm tháng tuổi cũng gặp phải hiện tượng này, cho thấy ý thức của chúng đang phát triển.
Dấu hiệu thứ ba là tích hợp đa giác quan, tức là cách não bộ kết hợp thông tin từ các giác quan khác nhau. Một minh chứng điển hình là hiệu ứng McGurk, khi âm thanh nghe thấy bị ảnh hưởng bởi hình ảnh nhìn thấy, tạo ra một nhận thức hoàn toàn mới. Trẻ sơ sinh từ bốn đến năm tháng tuổi cũng trải nghiệm hiện tượng này.
Dấu hiệu cuối cùng là hiệu ứng cục bộ-toàn cục, thể hiện qua phản ứng của não bộ trước các kích thích bất ngờ. Ở người lớn, điều này thể hiện qua sóng P300 – một dạng sóng não đặc trưng khi nhận thức điều gì đó mới lạ. Các nghiên cứu cho thấy sóng P300 xuất hiện ở trẻ sơ sinh, thậm chí ở thai nhi 35 tuần tuổi, là dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy sự tồn tại của ý thức.
Trẻ sơ sinh có ý thức từ trong bụng mẹ?
Mặc dù các dấu hiệu trên cho thấy trẻ sơ sinh có thể có ý thức ngay từ trước khi chào đời, nhưng giới khoa học vẫn chưa đi đến kết luận chắc chắn. Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng ý thức của trẻ sơ sinh có thể rất khác biệt so với người trưởng thành. Ngay cả khi thai nhi có ý thức, trải nghiệm của chúng có thể không giống như những gì chúng ta tưởng tượng.Dù vậy, nghiên cứu này mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn trong việc tìm hiểu ý thức con người từ giai đoạn sơ khai nhất. Câu hỏi về thời điểm chính xác ý thức xuất hiện vẫn chưa có lời giải, nhưng các phát hiện này đang đưa chúng ta đến gần hơn với câu trả lời. (popularmechanics)
