CyberThao
Writer
Chúng ta đang sống trong thời kỳ “sốt vàng” của trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là AI tạo sinh (Gen AI). Từ phòng nghiên cứu, công nghệ này đã nhanh chóng len lỏi vào các hoạt động hàng ngày trong doanh nghiệp – từ tiếp thị, phát triển phần mềm, chăm sóc khách hàng đến nhân sự. AI đang giúp các công ty tăng tốc, tự động hóa quy trình và tạo lợi thế cạnh tranh.
Tuy nhiên, bảo mật lại không theo kịp tốc độ phát triển này.
Nhiều tổ chức vì chạy theo hiệu suất và sự tiện lợi đã xem nhẹ yếu tố an ninh. Dù AI mang lại lợi ích thật sự, nhưng những rủi ro bảo mật cũng rất đáng lo ngại. Nếu không kiểm soát tốt, hậu quả có thể rất tốn kém.
Những rủi ro bảo mật đi kèm với Gen AI
AI thế hệ mới tạo ra những mối nguy vượt xa phần mềm truyền thống. Dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư, tài sản trí tuệ, bảo mật thiết bị cá nhân (BYOD), và sự tin cậy của quyết định đều nằm trong nhóm rủi ro hàng đầu.
Nguy cơ lớn nhất là rò rỉ dữ liệu. Gen AI tạo dữ liệu dựa trên lời nhắc, và những lời nhắc đó có thể chứa thông tin nhạy cảm hoặc độc quyền. Nếu nhân viên nhập dữ liệu bí mật vào các công cụ như ChatGPT hay Copilot mà không có hướng dẫn rõ ràng, thông tin đó có thể rơi khỏi tầm kiểm soát – vô tình hoặc cố ý.
Đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như y tế, tài chính hoặc pháp lý, việc sử dụng Gen AI mà không điều chỉnh theo yêu cầu ngành hoặc có sự giám sát sẽ rất nguy hiểm. Các mô hình này không hiểu bối cảnh, dễ nhầm lẫn, thậm chí tạo ra thông tin sai – mà không có trách nhiệm pháp lý kèm theo.
Nguy cơ không chỉ nằm ở dữ liệu đầu vào. Những gì Gen AI tạo ra – như nội dung tiếp thị, mã phần mềm hoặc thông điệp đến khách hàng – cũng tiềm ẩn rủi ro. Nếu thông tin sai lệch, thiên lệch hoặc vi phạm bản quyền, doanh nghiệp có thể bị mất uy tín hoặc vướng vào rắc rối pháp lý.
Shadow AI và các điểm mù tuân thủ
Môi trường làm việc kết hợp ngày nay tạo điều kiện cho "AI bóng tối" – khi nhân viên sử dụng các công cụ AI mà không có sự giám sát của bộ phận IT. Với chính sách BYOD (mang theo thiết bị cá nhân) và việc dễ dàng đăng ký các công cụ AI, việc này càng phổ biến.
Nhân viên có thể vô tình sao chép dữ liệu nhạy cảm vào công cụ AI trên thiết bị cá nhân – không ghi log, không kiểm soát và không biết dữ liệu có bị lưu lại hay không. Họ thường không nhận thức được rủi ro. Nhưng với nhóm bảo mật, đây là “điểm mù” nguy hiểm.
Chuyên gia an ninh mạng Dhamankar từng cảnh báo: sự tiện lợi của AI che giấu những rủi ro lớn. Chỉ một hành động kéo – thả cũng có thể khiến dữ liệu mật trở thành dữ liệu huấn luyện của một hệ thống bên ngoài – hoặc tệ hơn, rơi vào tay đối thủ.
Luật bảo vệ dữ liệu như HIPAA, GDPR hay PCI-DSS không cho phép điều đó. Nếu dữ liệu bệnh nhân bị đưa vào AI công khai, doanh nghiệp vi phạm HIPAA. Nếu chia sẻ thông tin khách hàng châu Âu với một dịch vụ AI đặt máy chủ ở nơi không tuân thủ, bạn vi phạm GDPR. Sao chép mã nguồn hoặc dữ liệu tài chính vào hệ thống AI cũng là một nguy cơ mất tài sản trí tuệ.
Các nhà lập pháp đã bắt đầu chú ý. EU đã thông qua Đạo luật AI, California đã cập nhật CPRA, và Mỹ đang thảo luận luật AI liên bang – tất cả đều đẩy mạnh yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt hơn.
Cách hạn chế rủi ro với bảo mật AI thế hệ mới
Các tổ chức cần một chiến lược bảo mật AI nhiều lớp. Dưới đây là 5 bước cần thiết:
Xây dựng chính sách sử dụng AI tạo sinh: Xác định rõ công cụ nào được phép dùng, loại dữ liệu nào được chia sẻ và trong điều kiện nào. Hướng dẫn rõ ràng sẽ giúp ngăn chặn AI bóng tối.
Triển khai hệ thống DLP (ngăn ngừa mất dữ liệu): Các công cụ DLP giúp phát hiện và ngăn chặn dữ liệu nhạy cảm rời khỏi hệ thống an toàn (như trình duyệt, endpoint, ứng dụng đám mây).
Giám sát hoạt động AI: Dùng các công cụ như Tripwire để theo dõi hành vi, phát hiện bất thường và bảo vệ tính toàn vẹn của dữ liệu.
Đào tạo nhận thức an ninh AI cho nhân viên: Đảm bảo ai cũng hiểu rủi ro và giới hạn của AI, và biết khi nào cần nhờ chuyên gia con người.
Bảo mật trong quy trình phát triển AI: Từ khâu thu thập dữ liệu đến huấn luyện, triển khai và giám sát – bảo mật phải là thành phần xuyên suốt, không phải giai đoạn sau cùng.
Fortra – Giải pháp bảo mật toàn diện cho kỷ nguyên AI
Để đối phó với những rủi ro của AI thế hệ mới, các doanh nghiệp cần công cụ hỗ trợ mạnh mẽ. Fortra là một trong những giải pháp nổi bật.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong giám sát tính toàn vẹn và tuân thủ, quản lý cấu hình và phát hiện mối đe dọa, Fortra giúp các tổ chức kiểm soát tốt hơn hệ thống phân tán và thay đổi nhanh chóng.
Các công cụ của Fortra cho phép giám sát thời gian thực, cảnh báo khi có hành vi bất thường, thực thi chính sách và bảo vệ dữ liệu trên môi trường tại chỗ, đám mây hoặc kết hợp – giúp doanh nghiệp duy trì an ninh khi triển khai Gen AI.
Đọc chi tiết tại đây: https://www.tripwire.com/state-of-s...ving-fast-are-your-security-practices-keeping
Tuy nhiên, bảo mật lại không theo kịp tốc độ phát triển này.
Nhiều tổ chức vì chạy theo hiệu suất và sự tiện lợi đã xem nhẹ yếu tố an ninh. Dù AI mang lại lợi ích thật sự, nhưng những rủi ro bảo mật cũng rất đáng lo ngại. Nếu không kiểm soát tốt, hậu quả có thể rất tốn kém.
Những rủi ro bảo mật đi kèm với Gen AI
AI thế hệ mới tạo ra những mối nguy vượt xa phần mềm truyền thống. Dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư, tài sản trí tuệ, bảo mật thiết bị cá nhân (BYOD), và sự tin cậy của quyết định đều nằm trong nhóm rủi ro hàng đầu.
Nguy cơ lớn nhất là rò rỉ dữ liệu. Gen AI tạo dữ liệu dựa trên lời nhắc, và những lời nhắc đó có thể chứa thông tin nhạy cảm hoặc độc quyền. Nếu nhân viên nhập dữ liệu bí mật vào các công cụ như ChatGPT hay Copilot mà không có hướng dẫn rõ ràng, thông tin đó có thể rơi khỏi tầm kiểm soát – vô tình hoặc cố ý.
Đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như y tế, tài chính hoặc pháp lý, việc sử dụng Gen AI mà không điều chỉnh theo yêu cầu ngành hoặc có sự giám sát sẽ rất nguy hiểm. Các mô hình này không hiểu bối cảnh, dễ nhầm lẫn, thậm chí tạo ra thông tin sai – mà không có trách nhiệm pháp lý kèm theo.
Nguy cơ không chỉ nằm ở dữ liệu đầu vào. Những gì Gen AI tạo ra – như nội dung tiếp thị, mã phần mềm hoặc thông điệp đến khách hàng – cũng tiềm ẩn rủi ro. Nếu thông tin sai lệch, thiên lệch hoặc vi phạm bản quyền, doanh nghiệp có thể bị mất uy tín hoặc vướng vào rắc rối pháp lý.
Shadow AI và các điểm mù tuân thủ
Môi trường làm việc kết hợp ngày nay tạo điều kiện cho "AI bóng tối" – khi nhân viên sử dụng các công cụ AI mà không có sự giám sát của bộ phận IT. Với chính sách BYOD (mang theo thiết bị cá nhân) và việc dễ dàng đăng ký các công cụ AI, việc này càng phổ biến.
Nhân viên có thể vô tình sao chép dữ liệu nhạy cảm vào công cụ AI trên thiết bị cá nhân – không ghi log, không kiểm soát và không biết dữ liệu có bị lưu lại hay không. Họ thường không nhận thức được rủi ro. Nhưng với nhóm bảo mật, đây là “điểm mù” nguy hiểm.
Chuyên gia an ninh mạng Dhamankar từng cảnh báo: sự tiện lợi của AI che giấu những rủi ro lớn. Chỉ một hành động kéo – thả cũng có thể khiến dữ liệu mật trở thành dữ liệu huấn luyện của một hệ thống bên ngoài – hoặc tệ hơn, rơi vào tay đối thủ.
Luật bảo vệ dữ liệu như HIPAA, GDPR hay PCI-DSS không cho phép điều đó. Nếu dữ liệu bệnh nhân bị đưa vào AI công khai, doanh nghiệp vi phạm HIPAA. Nếu chia sẻ thông tin khách hàng châu Âu với một dịch vụ AI đặt máy chủ ở nơi không tuân thủ, bạn vi phạm GDPR. Sao chép mã nguồn hoặc dữ liệu tài chính vào hệ thống AI cũng là một nguy cơ mất tài sản trí tuệ.
Các nhà lập pháp đã bắt đầu chú ý. EU đã thông qua Đạo luật AI, California đã cập nhật CPRA, và Mỹ đang thảo luận luật AI liên bang – tất cả đều đẩy mạnh yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt hơn.
Cách hạn chế rủi ro với bảo mật AI thế hệ mới
Các tổ chức cần một chiến lược bảo mật AI nhiều lớp. Dưới đây là 5 bước cần thiết:
Xây dựng chính sách sử dụng AI tạo sinh: Xác định rõ công cụ nào được phép dùng, loại dữ liệu nào được chia sẻ và trong điều kiện nào. Hướng dẫn rõ ràng sẽ giúp ngăn chặn AI bóng tối.
Triển khai hệ thống DLP (ngăn ngừa mất dữ liệu): Các công cụ DLP giúp phát hiện và ngăn chặn dữ liệu nhạy cảm rời khỏi hệ thống an toàn (như trình duyệt, endpoint, ứng dụng đám mây).
Giám sát hoạt động AI: Dùng các công cụ như Tripwire để theo dõi hành vi, phát hiện bất thường và bảo vệ tính toàn vẹn của dữ liệu.
Đào tạo nhận thức an ninh AI cho nhân viên: Đảm bảo ai cũng hiểu rủi ro và giới hạn của AI, và biết khi nào cần nhờ chuyên gia con người.
Bảo mật trong quy trình phát triển AI: Từ khâu thu thập dữ liệu đến huấn luyện, triển khai và giám sát – bảo mật phải là thành phần xuyên suốt, không phải giai đoạn sau cùng.
Fortra – Giải pháp bảo mật toàn diện cho kỷ nguyên AI
Để đối phó với những rủi ro của AI thế hệ mới, các doanh nghiệp cần công cụ hỗ trợ mạnh mẽ. Fortra là một trong những giải pháp nổi bật.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong giám sát tính toàn vẹn và tuân thủ, quản lý cấu hình và phát hiện mối đe dọa, Fortra giúp các tổ chức kiểm soát tốt hơn hệ thống phân tán và thay đổi nhanh chóng.
Các công cụ của Fortra cho phép giám sát thời gian thực, cảnh báo khi có hành vi bất thường, thực thi chính sách và bảo vệ dữ liệu trên môi trường tại chỗ, đám mây hoặc kết hợp – giúp doanh nghiệp duy trì an ninh khi triển khai Gen AI.
Đọc chi tiết tại đây: https://www.tripwire.com/state-of-s...ving-fast-are-your-security-practices-keeping
