Triệu Quang Phục, con trai của Triệu Túc, người huyện Chu Diên (nay thuộc Hưng Yên), được sử sách miêu tả là người "uy tráng dũng liệt". Năm 541, ông cùng cha tham gia khởi nghĩa Lý Nam Đế, có công lớn trong việc đánh đuổi quân Lương và được phong chức Tả tướng quân.
Trong cuộc kháng chiến chống quân Lương, Triệu Quang Phục thể hiện tài năng và dũng cảm. Năm 545, khi quân Lương do Trần Bá Tiên chỉ huy tấn công, Lý Nam Đế thất trận và giao quyền chỉ huy cho Triệu Quang Phục. Ông lui quân về đầm Dạ Trạch, dùng chiến thuật du kích, ban đêm dùng thuyền độc mộc tấn công bất ngờ, gây thiệt hại nặng nề cho quân Lương.
Sau khi Lý Nam Đế mất, Triệu Quang Phục tự xưng là Triệu Việt Vương. Năm 550, do nội loạn ở nhà Lương, Trần Bá Tiên bị triệu hồi về nước, Triệu Việt Vương nhân cơ hội phản công và đánh bại quân Lương.
Triệu Việt Vương trở thành người cai trị nước Vạn Xuân, lãnh đạo công cuộc phục hồi và phát triển đất nước sau chiến tranh. Tuy nhiên, ông phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là cuộc xung đột với họ Lý. Lý Phật Tử, cháu Lý Nam Đế, đã ******* chống lại Triệu Việt Vương. Triệu Việt Vương ban đầu chấp nhận giảng hòa, nhường đất phía Tây cho họ Lý và gả con gái cho Lý Phật Tử.
Năm 571, Lý Phật Tử phản bội, tấn công bất ngờ và đánh bại Triệu Việt Vương. Triệu Việt Vương tự vẫn tại cửa sông Đáy.
Nhiều truyền thuyết dân gian kể về Triệu Việt Vương. Truyền thuyết nổi tiếng kể rằng ông đã cầu khấn thần linh và được Chử Đồng Tử ban cho mũ mão có gắn móng rồng, giúp ông giành nhiều chiến thắng. Tuy nhiên, Lý Phật Tử đã cướp được mũ mão này và đánh bại Triệu Việt Vương. Theo Đại Nam Quốc sử diễn ca, Trương Hống và Trương Hát đã khuyên Triệu Việt Vương không nên gả con gái cho Lý Phật Tử.
Hiện nay, nhiều đền thờ và di tích lịch sử về Triệu Việt Vương vẫn còn tồn tại trên khắp Việt Nam, tập trung ở Ninh Bình, Nam Định và Hưng Yên, như đình Phù Sa, đền Triệu Quang Phục ở Yên Ninh, chùa Độc Bộ… Các lễ hội được tổ chức hàng năm để tưởng nhớ công lao của ông. Triệu Quang Phục không chỉ là một nhân vật lịch sử, mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần quật cường của dân tộc Việt Nam.
Trong cuộc kháng chiến chống quân Lương, Triệu Quang Phục thể hiện tài năng và dũng cảm. Năm 545, khi quân Lương do Trần Bá Tiên chỉ huy tấn công, Lý Nam Đế thất trận và giao quyền chỉ huy cho Triệu Quang Phục. Ông lui quân về đầm Dạ Trạch, dùng chiến thuật du kích, ban đêm dùng thuyền độc mộc tấn công bất ngờ, gây thiệt hại nặng nề cho quân Lương.
Sau khi Lý Nam Đế mất, Triệu Quang Phục tự xưng là Triệu Việt Vương. Năm 550, do nội loạn ở nhà Lương, Trần Bá Tiên bị triệu hồi về nước, Triệu Việt Vương nhân cơ hội phản công và đánh bại quân Lương.
Triệu Việt Vương trở thành người cai trị nước Vạn Xuân, lãnh đạo công cuộc phục hồi và phát triển đất nước sau chiến tranh. Tuy nhiên, ông phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là cuộc xung đột với họ Lý. Lý Phật Tử, cháu Lý Nam Đế, đã ******* chống lại Triệu Việt Vương. Triệu Việt Vương ban đầu chấp nhận giảng hòa, nhường đất phía Tây cho họ Lý và gả con gái cho Lý Phật Tử.
Năm 571, Lý Phật Tử phản bội, tấn công bất ngờ và đánh bại Triệu Việt Vương. Triệu Việt Vương tự vẫn tại cửa sông Đáy.
Nhiều truyền thuyết dân gian kể về Triệu Việt Vương. Truyền thuyết nổi tiếng kể rằng ông đã cầu khấn thần linh và được Chử Đồng Tử ban cho mũ mão có gắn móng rồng, giúp ông giành nhiều chiến thắng. Tuy nhiên, Lý Phật Tử đã cướp được mũ mão này và đánh bại Triệu Việt Vương. Theo Đại Nam Quốc sử diễn ca, Trương Hống và Trương Hát đã khuyên Triệu Việt Vương không nên gả con gái cho Lý Phật Tử.
Hiện nay, nhiều đền thờ và di tích lịch sử về Triệu Việt Vương vẫn còn tồn tại trên khắp Việt Nam, tập trung ở Ninh Bình, Nam Định và Hưng Yên, như đình Phù Sa, đền Triệu Quang Phục ở Yên Ninh, chùa Độc Bộ… Các lễ hội được tổ chức hàng năm để tưởng nhớ công lao của ông. Triệu Quang Phục không chỉ là một nhân vật lịch sử, mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần quật cường của dân tộc Việt Nam.
