The Storm Riders
Writer
Trung Quốc đang đẩy nhanh kế hoạch đưa phi hành gia (taikonaut) lên Mặt Trăng lần đầu tiên trước năm 2030, với các bước chuẩn bị quan trọng được tiết lộ vào ngày 11/3/2025. Yang Liwei, phi hành gia đầu tiên của Trung Quốc và Phó Tổng thiết kế chương trình không gian có người lái, trong cuộc phỏng vấn với People’s Daily tối thứ Hai (10/3/2025), cho biết các phi hành gia cho sứ mệnh này sẽ được chọn từ nhóm hiện tại đã từng tham gia các chuyến bay lên Trạm Vũ trụ Trung Quốc (CSS). Điều này phản ánh chiến lược tận dụng kinh nghiệm sẵn có để đảm bảo thành công.
Yang tiết lộ rằng các sản phẩm chính của sứ mệnh — tàu vũ trụ có người lái Mengzhou (Mộng Chu), tàu đổ bộ Lanyue (Lãm Nguyệt), tên lửa đẩy Long March 10, bộ đồ du hành và xe tự hành Mặt Trăng — đã bước vào giai đoạn phát triển nguyên mẫu. Nhiều thí nghiệm quy mô lớn đã bắt đầu, cùng với việc xây dựng các cơ sở hỗ trợ. Kế hoạch thí nghiệm khoa học cho cả chuyến bay không người lái lẫn có người lái đầu tiên cũng gần như hoàn tất. Đây là dấu mốc quan trọng trong tham vọng đưa hai phi hành gia lên bề mặt Mặt Trăng, nơi họ sẽ sử dụng xe tự hành để khám phá khoa học trong khoảng 6 giờ trước khi trở về Trái Đất.
Theo thông cáo từ Cơ quan Vũ trụ Có người lái Trung Quốc (CMSA) gửi Global Times ngày 3/3/2025, sứ mệnh sẽ sử dụng hai tên lửa Long March 10: một phóng tàu Mengzhou chở ba phi hành gia, một phóng tàu đổ bộ Lanyue. Hai tàu sẽ gặp nhau và ghép nối trên quỹ đạo Mặt Trăng, sau đó hai phi hành gia chuyển sang Lanyue để hạ cánh. Công tác huấn luyện cho 10 phi hành gia bao gồm vận hành tàu vũ trụ, lái xe tự hành, nhận diện thiên thể và khảo sát địa chất, trong cả điều kiện không trọng lượng lẫn trọng lực 1/6 của Mặt Trăng.
Tổng thiết kế dự án thám hiểm Mặt Trăng Wu Weiren nhấn mạnh trong cùng cuộc phỏng vấn rằng Trung Quốc không chỉ dừng lại ở Mặt Trăng. “Tầm nhìn của chúng tôi hướng tới những bầu trời xa hơn, như Sao Hỏa và xa hơn nữa,” ông nói. Wu xác nhận đã có lịch trình cho sứ mệnh thu hồi mẫu từ Sao Hỏa dự kiến diễn ra trong vài năm tới. Sun Zezhou từ Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) cũng tiết lộ bên lề “Lưỡng hội” rằng sứ mệnh này nhắm đến khoảng năm 2030, song song với kế hoạch đổ bộ Mặt Trăng.
Yang Liwei kỳ vọng hợp tác quốc tế sẽ mở rộng, đặc biệt sau thỏa thuận với Pakistan ngày 3/3/2025 về việc chọn và huấn luyện phi hành gia Pakistan cho các chuyến bay lên CSS. Quá trình tuyển chọn kéo dài một năm, sau đó ứng viên Pakistan sẽ được đào tạo toàn diện tại Trung Quốc trước khi tham gia sứ mệnh ngắn hạn cùng các phi hành gia Trung Quốc trong vài năm tới. Ngoài ra, các chuyên gia tải trọng từ Hồng Kông và Ma Cao đang được huấn luyện tại Trung tâm Phi hành gia Trung Quốc, chuẩn bị cho các sứ mệnh tương lai, cho thấy sự tham gia ngày càng đa dạng trong chương trình không gian.
Năm 2025 là giai đoạn then chốt khi CMSA đồng thời phát triển CSS và chuẩn bị cho sứ mệnh Mặt Trăng. Sự tiến bộ nhanh chóng này, theo Yang, “phản ánh sức mạnh công nghệ và kinh tế toàn diện của quốc gia.” Việc xây dựng cơ sở phóng tại Văn Xương (Hải Nam) và hoàn thiện hạ tầng mặt đất — như là hệ thống theo dõi và chỉ huy — đang được triển khai đúng tiến độ. Với kế hoạch rõ ràng và nguồn lực dồi dào, Trung Quốc không chỉ nhắm đến việc trở thành quốc gia thứ hai đưa người lên Mặt Trăng mà còn đặt nền móng cho các sứ mệnh sâu hơn vào Hệ Mặt Trời.
Yang tiết lộ rằng các sản phẩm chính của sứ mệnh — tàu vũ trụ có người lái Mengzhou (Mộng Chu), tàu đổ bộ Lanyue (Lãm Nguyệt), tên lửa đẩy Long March 10, bộ đồ du hành và xe tự hành Mặt Trăng — đã bước vào giai đoạn phát triển nguyên mẫu. Nhiều thí nghiệm quy mô lớn đã bắt đầu, cùng với việc xây dựng các cơ sở hỗ trợ. Kế hoạch thí nghiệm khoa học cho cả chuyến bay không người lái lẫn có người lái đầu tiên cũng gần như hoàn tất. Đây là dấu mốc quan trọng trong tham vọng đưa hai phi hành gia lên bề mặt Mặt Trăng, nơi họ sẽ sử dụng xe tự hành để khám phá khoa học trong khoảng 6 giờ trước khi trở về Trái Đất.
Theo thông cáo từ Cơ quan Vũ trụ Có người lái Trung Quốc (CMSA) gửi Global Times ngày 3/3/2025, sứ mệnh sẽ sử dụng hai tên lửa Long March 10: một phóng tàu Mengzhou chở ba phi hành gia, một phóng tàu đổ bộ Lanyue. Hai tàu sẽ gặp nhau và ghép nối trên quỹ đạo Mặt Trăng, sau đó hai phi hành gia chuyển sang Lanyue để hạ cánh. Công tác huấn luyện cho 10 phi hành gia bao gồm vận hành tàu vũ trụ, lái xe tự hành, nhận diện thiên thể và khảo sát địa chất, trong cả điều kiện không trọng lượng lẫn trọng lực 1/6 của Mặt Trăng.
Tổng thiết kế dự án thám hiểm Mặt Trăng Wu Weiren nhấn mạnh trong cùng cuộc phỏng vấn rằng Trung Quốc không chỉ dừng lại ở Mặt Trăng. “Tầm nhìn của chúng tôi hướng tới những bầu trời xa hơn, như Sao Hỏa và xa hơn nữa,” ông nói. Wu xác nhận đã có lịch trình cho sứ mệnh thu hồi mẫu từ Sao Hỏa dự kiến diễn ra trong vài năm tới. Sun Zezhou từ Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) cũng tiết lộ bên lề “Lưỡng hội” rằng sứ mệnh này nhắm đến khoảng năm 2030, song song với kế hoạch đổ bộ Mặt Trăng.
Yang Liwei kỳ vọng hợp tác quốc tế sẽ mở rộng, đặc biệt sau thỏa thuận với Pakistan ngày 3/3/2025 về việc chọn và huấn luyện phi hành gia Pakistan cho các chuyến bay lên CSS. Quá trình tuyển chọn kéo dài một năm, sau đó ứng viên Pakistan sẽ được đào tạo toàn diện tại Trung Quốc trước khi tham gia sứ mệnh ngắn hạn cùng các phi hành gia Trung Quốc trong vài năm tới. Ngoài ra, các chuyên gia tải trọng từ Hồng Kông và Ma Cao đang được huấn luyện tại Trung tâm Phi hành gia Trung Quốc, chuẩn bị cho các sứ mệnh tương lai, cho thấy sự tham gia ngày càng đa dạng trong chương trình không gian.
Năm 2025 là giai đoạn then chốt khi CMSA đồng thời phát triển CSS và chuẩn bị cho sứ mệnh Mặt Trăng. Sự tiến bộ nhanh chóng này, theo Yang, “phản ánh sức mạnh công nghệ và kinh tế toàn diện của quốc gia.” Việc xây dựng cơ sở phóng tại Văn Xương (Hải Nam) và hoàn thiện hạ tầng mặt đất — như là hệ thống theo dõi và chỉ huy — đang được triển khai đúng tiến độ. Với kế hoạch rõ ràng và nguồn lực dồi dào, Trung Quốc không chỉ nhắm đến việc trở thành quốc gia thứ hai đưa người lên Mặt Trăng mà còn đặt nền móng cho các sứ mệnh sâu hơn vào Hệ Mặt Trời.
