Hoàng Anh
Writer
Kỹ sư người Nga 43 tuổi được cho là đã đánh cắp hàng trăm tài liệu kỹ thuật mật từ nhiều ông lớn bán dẫn, đối mặt án tù vì giúp Nga tự chủ công nghệ chip trong bối cảnh bị cấm vận.
Những điểm chính
Các nhà điều tra cáo buộc German A. đã thu thập và chuyển giao hàng trăm tài liệu mật, bao gồm 105 tài liệu nội bộ từ ASML và 88 tập tin liên quan đến TSMC, cùng với các hướng dẫn sản xuất bán dẫn và thông tin về máy móc chế tạo chip từ GlobalFoundries và NXP. Mặc dù các tài liệu này không chứa bản thiết kế hoàn chỉnh để chế tạo thiết bị hoặc xây dựng toàn bộ nhà máy, chúng được đánh giá là đủ để hỗ trợ việc thiết lập một dây chuyền sản xuất chip cơ bản ở quy trình 28nm – một công nghệ đủ tiên tiến cho nhiều ứng dụng quân sự và công nghiệp mà Nga đang thiếu hụt do các lệnh trừng phạt.
Cơ quan điều tra tin rằng German A. đã chia sẻ dữ liệu thông qua các dịch vụ lưu trữ đám mây, ứng dụng nhắn tin và thậm chí đã trực tiếp giao một ổ USB chứa dữ liệu tại Moscow. Đổi lại, người này được cho là đã nhận khoảng 40.000 Euro. Ngoài ra, German A. còn bị nghi ngờ có liên quan đến một nỗ lực mua lại thiết bị lắng đọng hơi hóa học (CVD) – một loại máy móc quan trọng trong sản xuất chip – vào tháng 5 năm 2022. Thiết bị này ban đầu dự kiến được chuyển đến Đức, sau đó đổi đích đến là Israel, nhưng cuối cùng đã không bao giờ được giao. Đây được xem là một phần trong nỗ lực thu thập thiết bị cho nhà máy tương lai ở Nga.
German A. đã bị bắt giữ vào tháng 8 năm 2024 sau khi cơ quan tình báo quốc gia Hà Lan đưa ra báo cáo. Một tháng sau, ASML và NXP được thông báo chính thức về vụ việc. Cả hai công ty đều đã đệ đơn khiếu nại và đang hợp tác điều tra. Vụ án hiện đang được xét xử tại tòa án Hà Lan, với nghi ngờ German A. có liên hệ với tình báo Nga. Người này đang đối mặt với mức án tù từ 18 đến 32 tháng.
Điều đáng chú ý là German A. có một sự nghiệp dài hơi trong ngành bán dẫn, từng thực tập tại trung tâm nghiên cứu Imec (Bỉ) vào năm 2008-2009, làm việc tại viện nghiên cứu NCSR (Hy Lạp), nhà máy Fab 1 của GlobalFoundries ở Dresden (Đức), và sau đó là công ty khởi nghiệp Hà Lan Mapper từ năm 2015. Mapper, vốn nhận được đầu tư từ quỹ nhà nước Nga Rusnano, đã phát triển công nghệ quang khắc không mặt nạ tiên tiến.
Khi Mapper phá sản vào cuối năm 2018, ASML đã mua lại tài sản và nhân sự, bao gồm cả German A., dưới áp lực từ chính phủ Hà Lan và Mỹ nhằm bảo vệ công nghệ. German A. làm việc tại ASML đến năm 2021, sau đó có hợp đồng tạm thời tại NXP vào đầu năm 2022 và một vị trí tại Đại học Công nghệ Delft (TU Delft) vào năm 2023. Mặc dù được mô tả là "không quá nổi bật" và gặp khó khăn trong giao tiếp, tên của German A. xuất hiện trên 4 bằng sáng chế của ASML. Các nhà điều tra cũng phát hiện người này đã truy cập các tập tin hạn chế không liên quan đến công việc vào tháng 12 năm 2020.
Vụ việc này một lần nữa nhấn mạnh nguy cơ gián điệp công nghiệp và mối đe dọa từ các mạng lưới gián điệp nhắm vào ngành công nghệ bán dẫn trọng yếu của phương Tây. Cả ASML và NXP trước đây đều từng đối mặt với các sự cố bảo mật, bao gồm việc bị nhóm hacker liên kết với Trung Quốc xâm nhập (NXP cuối năm 2023) và một cựu nhân viên người Trung Quốc đánh cắp dữ liệu mật (ASML đầu năm 2022). Mặc dù một cá nhân khó có thể đánh cắp toàn bộ bí quyết, nhưng một mạng lưới phối hợp có thể giúp các quốc gia như Nga và Trung Quốc thu thập đủ thông tin để thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn nội địa. Để đối phó, ASML và NXP cho biết đã tăng cường các biện pháp phòng thủ kỹ thuật số, hạn chế quyền truy cập dữ liệu giữa các bộ phận và tăng cường theo dõi các hoạt động bất thường của nhân viên.
#Cuộcchiếnbándẫn
Những điểm chính
- Một kỹ sư người Nga 43 tuổi (German A.) bị cáo buộc làm gián điệp, đánh cắp dữ liệu kỹ thuật từ ASML, NXP, TSMC, GlobalFoundries cho Nga.
- Người này đã đánh cắp hàng trăm tài liệu mật (bao gồm 105 từ ASML, 88 từ TSMC), chuyển giao qua cloud, USB và nhận khoảng 40.000 Euro.
- Mục tiêu của vụ gián điệp được cho là để giúp Nga xây dựng nhà máy sản xuất chip quy trình 28nm, đủ cho các ứng dụng quân sự và công nghiệp.
- German A. bị bắt vào tháng 8/2024, đối mặt án tù 18-32 tháng, và có quá khứ làm việc tại nhiều công ty, viện nghiên cứu bán dẫn lớn ở châu Âu.
- Vụ việc nhấn mạnh nguy cơ từ các mạng lưới gián điệp công nghiệp nhắm vào công nghệ chip, buộc các công ty như ASML, NXP phải tăng cường an ninh mạng.
Các nhà điều tra cáo buộc German A. đã thu thập và chuyển giao hàng trăm tài liệu mật, bao gồm 105 tài liệu nội bộ từ ASML và 88 tập tin liên quan đến TSMC, cùng với các hướng dẫn sản xuất bán dẫn và thông tin về máy móc chế tạo chip từ GlobalFoundries và NXP. Mặc dù các tài liệu này không chứa bản thiết kế hoàn chỉnh để chế tạo thiết bị hoặc xây dựng toàn bộ nhà máy, chúng được đánh giá là đủ để hỗ trợ việc thiết lập một dây chuyền sản xuất chip cơ bản ở quy trình 28nm – một công nghệ đủ tiên tiến cho nhiều ứng dụng quân sự và công nghiệp mà Nga đang thiếu hụt do các lệnh trừng phạt.
Cơ quan điều tra tin rằng German A. đã chia sẻ dữ liệu thông qua các dịch vụ lưu trữ đám mây, ứng dụng nhắn tin và thậm chí đã trực tiếp giao một ổ USB chứa dữ liệu tại Moscow. Đổi lại, người này được cho là đã nhận khoảng 40.000 Euro. Ngoài ra, German A. còn bị nghi ngờ có liên quan đến một nỗ lực mua lại thiết bị lắng đọng hơi hóa học (CVD) – một loại máy móc quan trọng trong sản xuất chip – vào tháng 5 năm 2022. Thiết bị này ban đầu dự kiến được chuyển đến Đức, sau đó đổi đích đến là Israel, nhưng cuối cùng đã không bao giờ được giao. Đây được xem là một phần trong nỗ lực thu thập thiết bị cho nhà máy tương lai ở Nga.
German A. đã bị bắt giữ vào tháng 8 năm 2024 sau khi cơ quan tình báo quốc gia Hà Lan đưa ra báo cáo. Một tháng sau, ASML và NXP được thông báo chính thức về vụ việc. Cả hai công ty đều đã đệ đơn khiếu nại và đang hợp tác điều tra. Vụ án hiện đang được xét xử tại tòa án Hà Lan, với nghi ngờ German A. có liên hệ với tình báo Nga. Người này đang đối mặt với mức án tù từ 18 đến 32 tháng.
Điều đáng chú ý là German A. có một sự nghiệp dài hơi trong ngành bán dẫn, từng thực tập tại trung tâm nghiên cứu Imec (Bỉ) vào năm 2008-2009, làm việc tại viện nghiên cứu NCSR (Hy Lạp), nhà máy Fab 1 của GlobalFoundries ở Dresden (Đức), và sau đó là công ty khởi nghiệp Hà Lan Mapper từ năm 2015. Mapper, vốn nhận được đầu tư từ quỹ nhà nước Nga Rusnano, đã phát triển công nghệ quang khắc không mặt nạ tiên tiến.
Khi Mapper phá sản vào cuối năm 2018, ASML đã mua lại tài sản và nhân sự, bao gồm cả German A., dưới áp lực từ chính phủ Hà Lan và Mỹ nhằm bảo vệ công nghệ. German A. làm việc tại ASML đến năm 2021, sau đó có hợp đồng tạm thời tại NXP vào đầu năm 2022 và một vị trí tại Đại học Công nghệ Delft (TU Delft) vào năm 2023. Mặc dù được mô tả là "không quá nổi bật" và gặp khó khăn trong giao tiếp, tên của German A. xuất hiện trên 4 bằng sáng chế của ASML. Các nhà điều tra cũng phát hiện người này đã truy cập các tập tin hạn chế không liên quan đến công việc vào tháng 12 năm 2020.
Vụ việc này một lần nữa nhấn mạnh nguy cơ gián điệp công nghiệp và mối đe dọa từ các mạng lưới gián điệp nhắm vào ngành công nghệ bán dẫn trọng yếu của phương Tây. Cả ASML và NXP trước đây đều từng đối mặt với các sự cố bảo mật, bao gồm việc bị nhóm hacker liên kết với Trung Quốc xâm nhập (NXP cuối năm 2023) và một cựu nhân viên người Trung Quốc đánh cắp dữ liệu mật (ASML đầu năm 2022). Mặc dù một cá nhân khó có thể đánh cắp toàn bộ bí quyết, nhưng một mạng lưới phối hợp có thể giúp các quốc gia như Nga và Trung Quốc thu thập đủ thông tin để thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn nội địa. Để đối phó, ASML và NXP cho biết đã tăng cường các biện pháp phòng thủ kỹ thuật số, hạn chế quyền truy cập dữ liệu giữa các bộ phận và tăng cường theo dõi các hoạt động bất thường của nhân viên.
#Cuộcchiếnbándẫn
