Từ chatbot "phân biệt chủng tộc" đến vòng cổ cho chó biết nói: Khi AI không như là mơ

[Mai Nhung]

Từ chatbot "nổi loạn" của Microsoft đến những thiết bị đeo không màn hình, lịch sử ngành công nghệ đã chứng kiến không ít sản phẩm AI được kỳ vọng lớn lao nhưng lại thất bại nhanh chóng. Những câu chuyện này không chỉ là lời nhắc nhở về sự khốc liệt của thị trường mà còn là những bài học đắt giá về việc biến ý tưởng thành một sản phẩm thực sự hữu dụng.

Microsoft Tay: Khi AI bị "dạy hư"​

Năm 2016, Microsoft đã có một ý tưởng đi trước thời đại: cho một chatbot có tên Tay tự do học hỏi từ cộng đồng trên Twitter (nay là X). Mục tiêu là tạo ra một AI có thể trò chuyện tự nhiên với giới trẻ. Tuy nhiên, chỉ trong vòng chưa đầy 24 giờ, Tay đã nhanh chóng bị người dùng "dạy hư", liên tục đưa ra những phát ngôn phân biệt chủng tộc và gây thù hận.

Microsoft đã phải vội vã ngừng hoạt động AI này và đưa ra lời xin lỗi công khai. Vụ việc của Tay đã trở thành một trong những bài học đầu tiên và đau đớn nhất về sự nguy hiểm của việc huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) mà không có cơ chế kiểm duyệt và bảo vệ chặt chẽ. Dù ý tưởng là đột phá, nhưng việc chọn sai môi trường huấn luyện đã biến nó thành một thảm họa truyền thông.

Rabbit R1 và Humane AI Pin: Ý tưởng hay nhưng thực thi tệ​

Hai cái tên gần đây nhất gây thất vọng lớn trong làng công nghệ là Rabbit R1 và Humane AI Pin. Cả hai đều được thổi phồng như những thiết bị sẽ thay thế smartphone, nhưng cuối cùng lại chết yểu vì trải nghiệm người dùng tệ hại.

Humane AI Pin​

Rabbit R1, với thiết kế hình vuông màu cam bắt mắt, đã gây sốt tại sự kiện CES 2024. Tuy nhiên, khi đến tay người dùng, sản phẩm bị chỉ trích vì mục đích sử dụng không rõ ràng, phản hồi chậm và kém chính xác. Về cơ bản, mọi thứ nó làm được, một chiếc smartphone đều có thể làm tốt hơn.

Rabbit R1​

Trong khi đó, Humane AI Pin, một thiết bị cài áo không màn hình, lại là một ví dụ điển hình của việc công nghệ chưa sẵn sàng. Ý tưởng điều khiển AI bằng giọng nói và cử chỉ, với máy chiếu hiển thị thông tin lên lòng bàn tay, nghe có vẻ rất tương lai. Nhưng trên thực tế, sản phẩm hoạt động kém ổn định, khó thao tác và gặp vấn đề quá nhiệt nghiêm trọng. Với mức giá lên tới 700 USD kèm phí dịch vụ 24 USD/tháng, thất bại của nó là điều không thể tránh khỏi. Humane cuối cùng đã phải ngừng bán sản phẩm và bán lại tài sản của mình cho HP.

Vòng cổ AI cho chó: Lời hứa không thành hiện thực​

Ngay cả thị trường ngách cũng không tránh khỏi những thất bại. Tháng 10 năm 2024, công ty Shazam Pet đã giới thiệu một chiếc vòng cổ AI hứa hẹn cho phép chó "nói chuyện" với chủ nhân. Trong buổi trình diễn, một chú chó đã "nói" những câu như "Tôi yêu bạn".

Tuy nhiên, thực tế là chiếc vòng cổ này chỉ diễn giải tâm trạng của chó dựa trên các hành động vật lý và đưa ra các phản hồi được lập trình sẵn, chứ không thực sự dịch "suy nghĩ" của chúng. Dù thu hút được sự chú ý ban đầu, sản phẩm này đã không bao giờ được tung ra thị trường và trang web của công ty cũng biến mất không dấu vết.

Những câu chuyện thất bại này cho thấy một thực tế quan trọng trong ngành công nghệ. Một ý tưởng đột phá là chưa đủ. Để thành công, một sản phẩm cần phải giải quyết được một vấn đề thực tế của người dùng, có trải nghiệm người dùng tốt và được triển khai vào đúng thời điểm khi cả phần cứng và phần mềm đã đủ chín muồi. Nếu không, dù có được thổi phồng đến đâu, chúng cũng sẽ nhanh chóng bị lãng quên và trở thành những sản phẩm công nghệ thất bại trong lịch sử.