Vũ Nguyễn
Writer
Một loại pin dẻo có thể uốn cong tới 20.000 lần vừa được các nhà nghiên cứu Trung Quốc giới thiệu, đánh dấu bước đột phá mới trong công nghệ pin lithium thể rắn. Nhưng đằng sau phát minh gây chú ý này, một sự dịch chuyển âm thầm đang diễn ra trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Trung Quốc, từng nổi tiếng với nhãn hiệu “Made in China”, đang rời khỏi hình ảnh “công xưởng toàn cầu” để tiến tới mô hình “công xưởng của trí tuệ” – nơi lợi thế không còn nằm ở nhân công giá rẻ, mà ở năng lực sáng tạo và tri thức của lực lượng kỹ sư.
Theo Bộ Giáo dục Trung Quốc, mỗi năm nước này đào tạo hơn 5 triệu sinh viên trong các ngành khoa học, kỹ thuật và toán học, tạo ra lực lượng R&D lớn nhất thế giới. Từ năm 2010, chương trình “Đào tạo kỹ sư xuất sắc” đã đặt nền móng cho chiến lược phát triển nhân tài kỹ thuật, giúp Trung Quốc duy trì vị trí hàng đầu về số lượng bằng sáng chế và các cụm đổi mới công nghệ.
Các kỹ sư đang gỡ lỗi robot hình người tại nhà máy sản xuất hàng loạt robot hình người đầu tiên ở Thượng Hải.
Chỉ riêng năm 2024, đầu tư cho nghiên cứu và phát triển đã vượt 3,6 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 500 tỷ USD), đứng thứ hai toàn cầu. Đến năm 2025, Trung Quốc lần đầu tiên lọt top 10 trong bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới Toàn cầu, vượt xa nhiều nền kinh tế có thu nhập trung bình.
Điểm đặc biệt nằm ở quy mô công nghiệp đồ sộ: Trung Quốc là quốc gia duy nhất có đủ 41 ngành lớn và 666 ngành nhỏ trong hệ thống phân loại của Liên Hợp Quốc. Chính mạng lưới công nghiệp này cho phép các kỹ sư nhanh chóng chuyển đổi ý tưởng thành sản phẩm, từ xe điện và pin năng lượng mới đến robot và công nghệ sinh học.
Nếu thế kỷ XX của Trung Quốc được định nghĩa bằng “lợi tức nhân khẩu học”, thì thế kỷ XXI có thể sẽ được nhớ đến như “lợi tức kỹ sư” — thời kỳ mà trí tuệ con người thay thế cơ bắp làm động lực phát triển.
Và khi “Made in China” dần nhường chỗ cho “Created in China”, thế giới có thể phải làm quen với một Trung Quốc mới: không chỉ sản xuất hàng hóa rẻ, mà còn xuất khẩu cả công nghệ và ý tưởng.
Trung Quốc, từng nổi tiếng với nhãn hiệu “Made in China”, đang rời khỏi hình ảnh “công xưởng toàn cầu” để tiến tới mô hình “công xưởng của trí tuệ” – nơi lợi thế không còn nằm ở nhân công giá rẻ, mà ở năng lực sáng tạo và tri thức của lực lượng kỹ sư.
Theo Bộ Giáo dục Trung Quốc, mỗi năm nước này đào tạo hơn 5 triệu sinh viên trong các ngành khoa học, kỹ thuật và toán học, tạo ra lực lượng R&D lớn nhất thế giới. Từ năm 2010, chương trình “Đào tạo kỹ sư xuất sắc” đã đặt nền móng cho chiến lược phát triển nhân tài kỹ thuật, giúp Trung Quốc duy trì vị trí hàng đầu về số lượng bằng sáng chế và các cụm đổi mới công nghệ.
Các kỹ sư đang gỡ lỗi robot hình người tại nhà máy sản xuất hàng loạt robot hình người đầu tiên ở Thượng Hải.
Chỉ riêng năm 2024, đầu tư cho nghiên cứu và phát triển đã vượt 3,6 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 500 tỷ USD), đứng thứ hai toàn cầu. Đến năm 2025, Trung Quốc lần đầu tiên lọt top 10 trong bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới Toàn cầu, vượt xa nhiều nền kinh tế có thu nhập trung bình.
Điểm đặc biệt nằm ở quy mô công nghiệp đồ sộ: Trung Quốc là quốc gia duy nhất có đủ 41 ngành lớn và 666 ngành nhỏ trong hệ thống phân loại của Liên Hợp Quốc. Chính mạng lưới công nghiệp này cho phép các kỹ sư nhanh chóng chuyển đổi ý tưởng thành sản phẩm, từ xe điện và pin năng lượng mới đến robot và công nghệ sinh học.
Nếu thế kỷ XX của Trung Quốc được định nghĩa bằng “lợi tức nhân khẩu học”, thì thế kỷ XXI có thể sẽ được nhớ đến như “lợi tức kỹ sư” — thời kỳ mà trí tuệ con người thay thế cơ bắp làm động lực phát triển.
Và khi “Made in China” dần nhường chỗ cho “Created in China”, thế giới có thể phải làm quen với một Trung Quốc mới: không chỉ sản xuất hàng hóa rẻ, mà còn xuất khẩu cả công nghệ và ý tưởng.
