Khánh Vân
Writer
Cuộc tranh luận về yêu cầu phần cứng của Windows 11 đang ngày càng nóng lên khi Windows 10 sắp bị "khai tử". Liệu đây là biện pháp tăng cường bảo mật cần thiết hay một "chiêu trò" thúc đẩy doanh số phần cứng mới từ Microsoft?
"Rào cản phần cứng" và những hoài nghi từ người trong cuộc
Trong bối cảnh Windows 10 chuẩn bị chính thức ngừng hỗ trợ, những yêu cầu phần cứng khắt khe để nâng cấp lên Windows 11 đang trở thành tâm điểm của một cuộc tranh luận ngày càng gay gắt. Dave Plummer, một cựu kỹ sư kỳ cựu từng làm việc tại Microsoft, người đã có những đóng góp quan trọng từ thời MS-DOS đến Windows NT 4 và cả hệ thống Windows Activation, mới đây đã chia sẻ góc nhìn cá nhân về vấn đề này, đặt ra câu hỏi liệu Microsoft có đang "đối đầu" với người dùng thay vì hỗ trợ họ.
Plummer bày tỏ sự hoài nghi với định hướng chuyển dần sang mô hình phần mềm đăng ký của Microsoft và cho rằng, cuộc tranh cãi xoay quanh yêu cầu phần cứng của Windows 11 là một vấn đề phức tạp. Một mặt, Microsoft tuyên bố mục tiêu là nâng cao tính bảo mật bằng cách yêu cầu các máy tính phải có chip TPM 2.0 (Trusted Platform Module) và sử dụng CPU tương đối hiện đại. Nhưng mặt khác, thực tế cho thấy rất nhiều máy tính vẫn đang chạy tốt Windows 10 lại bị "đánh rớt" khỏi danh sách nâng cấp chỉ vì thiếu một con chip bảo mật cụ thể hoặc sử dụng vi xử lý không nằm trong danh sách hỗ trợ chính thức, dù hiệu năng vẫn đáp ứng.
Sự khác biệt so với các lần "khai tử" trước đây
"Microsoft trước đây cũng đã từng kết thúc hỗ trợ cho các phiên bản hệ điều hành cũ, như Windows XP và sau đó là Windows 7," Plummer nhấn mạnh. "Lý do thường được đưa ra là chi phí duy trì bảo mật và đảm bảo tính tương thích với phần mềm, phần cứng hiện đại ngày càng tăng cao."
Tuy nhiên, với trường hợp của Windows 11, ông cho rằng tình hình đã khác biệt đáng kể: "Nhiều máy tính bị loại bởi yêu cầu TPM và CPU không nhất thiết là cũ hay yếu – chúng chỉ thiếu một con chip bảo mật tương đối mới, hoặc một kiến trúc vi xử lý đời mới." Ông nói thêm: "Cảm giác này không còn giống như một sự tiến hóa công nghệ tự nhiên nữa, mà như thể Microsoft đang dựng nên một rào cản phần cứng có chủ đích."
Windows 12 và tương lai phần cứng AI bắt buộc?
Câu hỏi quan trọng được đặt ra là: Xu hướng này sẽ ảnh hưởng thế nào đến Windows 12, phiên bản hệ điều hành tiếp theo của Microsoft? Hiện tại, Microsoft đang thúc đẩy mạnh mẽ dòng máy tính Copilot+ PC, tích hợp sâu các tính năng AI. Không khó để hình dung một tương lai nơi khả năng tăng tốc phần cứng dành cho AI (ví dụ như NPU - Neural Processing Unit) trở thành một điều kiện bắt buộc để chạy các phiên bản Windows mới. Ngay cả tính năng Recall nổi bật vừa được giới thiệu cũng yêu cầu thiết bị phải thuộc dòng Copilot+ mới có thể truy cập.
"Nếu xu hướng này tiếp tục," Plummer nhận định, "thì hoàn toàn có khả năng những phiên bản Windows trong tương lai sẽ đặt ra yêu cầu phần cứng còn nghiêm ngặt hơn nữa, khiến cho số lượng máy tính hiện đang hoạt động tốt trở nên lỗi thời nhiều hơn." Và như vậy, vòng lặp nâng cấp phần cứng lại tiếp tục.
Bảo mật, lựa chọn của người dùng và vấn đề rác thải điện tử
Dù Plummer thừa nhận rằng TPM là một điểm cộng lớn cho vấn đề bảo mật – cùng với một số cải tiến khác của Windows 11 – nhưng ông vẫn đặt câu hỏi tại sao Microsoft không cho phép người dùng tự lựa chọn vô hiệu hóa các tính năng yêu cầu phần cứng cao đó nếu thiết bị của họ không đáp ứng. Trước đây, các tổ chức như Public Interest Research Group (PIRG) từng lên tiếng cảnh báo rằng việc người dùng tuân theo khuyến nghị của Microsoft và vứt bỏ các thiết bị không tương thích có thể dẫn đến một lượng rác thải điện tử khổng lồ, gây tác động tiêu cực đến môi trường.
Cũng cần lưu ý rằng, không phải tất cả người dùng đều muốn chuyển sang Windows 11, ngay cả khi máy tính của họ đủ điều kiện. Nhiều người bày tỏ sự không hài lòng với giao diện hoặc một số thay đổi trên phiên bản này.
"Cuộc chơi phần cứng" dưới danh nghĩa bảo mật?
Khi xem xét việc Microsoft ngày càng đẩy mạnh mô hình dịch vụ tính phí định kỳ (đăng ký) và quyết tâm áp đặt các rào cản phần cứng không hoàn toàn liên quan trực tiếp đến hiệu năng cơ bản, không thể loại trừ khả năng các yêu cầu khắt khe hơn nữa sẽ xuất hiện trong các bản nâng cấp Windows tiếp theo.
Windows 11 thực tế không mang lại một "cú hích" đủ lớn cho doanh số của các nhà sản xuất PC – những đối tác quan trọng của Microsoft. Và giờ đây, khi các vi xử lý tích hợp AI được xem là "cứu tinh mới" của ngành công nghiệp máy tính, việc Microsoft bổ sung các yêu cầu phần cứng để kích hoạt những tính năng mà có thể phần đông người dùng không thực sự yêu cầu, dường như chỉ là bước khởi đầu cho một xu hướng khó có thể tránh khỏi.
Dưới lớp vỏ bọc "bảo mật" và "nâng cao hiệu năng", một "cuộc chơi phần cứng" dường như đang diễn ra – nơi người dùng có thể buộc phải liên tục nâng cấp thiết bị hoặc chấp nhận đứng ngoài hệ sinh thái mới mà Microsoft đang xây dựng. Với Windows 12 đang dần hình thành, có vẻ như cánh cửa dành cho các thiết bị cũ sẽ ngày càng hẹp lại.
"Rào cản phần cứng" và những hoài nghi từ người trong cuộc
Trong bối cảnh Windows 10 chuẩn bị chính thức ngừng hỗ trợ, những yêu cầu phần cứng khắt khe để nâng cấp lên Windows 11 đang trở thành tâm điểm của một cuộc tranh luận ngày càng gay gắt. Dave Plummer, một cựu kỹ sư kỳ cựu từng làm việc tại Microsoft, người đã có những đóng góp quan trọng từ thời MS-DOS đến Windows NT 4 và cả hệ thống Windows Activation, mới đây đã chia sẻ góc nhìn cá nhân về vấn đề này, đặt ra câu hỏi liệu Microsoft có đang "đối đầu" với người dùng thay vì hỗ trợ họ.
Plummer bày tỏ sự hoài nghi với định hướng chuyển dần sang mô hình phần mềm đăng ký của Microsoft và cho rằng, cuộc tranh cãi xoay quanh yêu cầu phần cứng của Windows 11 là một vấn đề phức tạp. Một mặt, Microsoft tuyên bố mục tiêu là nâng cao tính bảo mật bằng cách yêu cầu các máy tính phải có chip TPM 2.0 (Trusted Platform Module) và sử dụng CPU tương đối hiện đại. Nhưng mặt khác, thực tế cho thấy rất nhiều máy tính vẫn đang chạy tốt Windows 10 lại bị "đánh rớt" khỏi danh sách nâng cấp chỉ vì thiếu một con chip bảo mật cụ thể hoặc sử dụng vi xử lý không nằm trong danh sách hỗ trợ chính thức, dù hiệu năng vẫn đáp ứng.
Sự khác biệt so với các lần "khai tử" trước đây
"Microsoft trước đây cũng đã từng kết thúc hỗ trợ cho các phiên bản hệ điều hành cũ, như Windows XP và sau đó là Windows 7," Plummer nhấn mạnh. "Lý do thường được đưa ra là chi phí duy trì bảo mật và đảm bảo tính tương thích với phần mềm, phần cứng hiện đại ngày càng tăng cao."
Tuy nhiên, với trường hợp của Windows 11, ông cho rằng tình hình đã khác biệt đáng kể: "Nhiều máy tính bị loại bởi yêu cầu TPM và CPU không nhất thiết là cũ hay yếu – chúng chỉ thiếu một con chip bảo mật tương đối mới, hoặc một kiến trúc vi xử lý đời mới." Ông nói thêm: "Cảm giác này không còn giống như một sự tiến hóa công nghệ tự nhiên nữa, mà như thể Microsoft đang dựng nên một rào cản phần cứng có chủ đích."
Windows 12 và tương lai phần cứng AI bắt buộc?
Câu hỏi quan trọng được đặt ra là: Xu hướng này sẽ ảnh hưởng thế nào đến Windows 12, phiên bản hệ điều hành tiếp theo của Microsoft? Hiện tại, Microsoft đang thúc đẩy mạnh mẽ dòng máy tính Copilot+ PC, tích hợp sâu các tính năng AI. Không khó để hình dung một tương lai nơi khả năng tăng tốc phần cứng dành cho AI (ví dụ như NPU - Neural Processing Unit) trở thành một điều kiện bắt buộc để chạy các phiên bản Windows mới. Ngay cả tính năng Recall nổi bật vừa được giới thiệu cũng yêu cầu thiết bị phải thuộc dòng Copilot+ mới có thể truy cập.
"Nếu xu hướng này tiếp tục," Plummer nhận định, "thì hoàn toàn có khả năng những phiên bản Windows trong tương lai sẽ đặt ra yêu cầu phần cứng còn nghiêm ngặt hơn nữa, khiến cho số lượng máy tính hiện đang hoạt động tốt trở nên lỗi thời nhiều hơn." Và như vậy, vòng lặp nâng cấp phần cứng lại tiếp tục.
Bảo mật, lựa chọn của người dùng và vấn đề rác thải điện tử
Dù Plummer thừa nhận rằng TPM là một điểm cộng lớn cho vấn đề bảo mật – cùng với một số cải tiến khác của Windows 11 – nhưng ông vẫn đặt câu hỏi tại sao Microsoft không cho phép người dùng tự lựa chọn vô hiệu hóa các tính năng yêu cầu phần cứng cao đó nếu thiết bị của họ không đáp ứng. Trước đây, các tổ chức như Public Interest Research Group (PIRG) từng lên tiếng cảnh báo rằng việc người dùng tuân theo khuyến nghị của Microsoft và vứt bỏ các thiết bị không tương thích có thể dẫn đến một lượng rác thải điện tử khổng lồ, gây tác động tiêu cực đến môi trường.
Cũng cần lưu ý rằng, không phải tất cả người dùng đều muốn chuyển sang Windows 11, ngay cả khi máy tính của họ đủ điều kiện. Nhiều người bày tỏ sự không hài lòng với giao diện hoặc một số thay đổi trên phiên bản này.
"Cuộc chơi phần cứng" dưới danh nghĩa bảo mật?
Khi xem xét việc Microsoft ngày càng đẩy mạnh mô hình dịch vụ tính phí định kỳ (đăng ký) và quyết tâm áp đặt các rào cản phần cứng không hoàn toàn liên quan trực tiếp đến hiệu năng cơ bản, không thể loại trừ khả năng các yêu cầu khắt khe hơn nữa sẽ xuất hiện trong các bản nâng cấp Windows tiếp theo.
Windows 11 thực tế không mang lại một "cú hích" đủ lớn cho doanh số của các nhà sản xuất PC – những đối tác quan trọng của Microsoft. Và giờ đây, khi các vi xử lý tích hợp AI được xem là "cứu tinh mới" của ngành công nghiệp máy tính, việc Microsoft bổ sung các yêu cầu phần cứng để kích hoạt những tính năng mà có thể phần đông người dùng không thực sự yêu cầu, dường như chỉ là bước khởi đầu cho một xu hướng khó có thể tránh khỏi.
Dưới lớp vỏ bọc "bảo mật" và "nâng cao hiệu năng", một "cuộc chơi phần cứng" dường như đang diễn ra – nơi người dùng có thể buộc phải liên tục nâng cấp thiết bị hoặc chấp nhận đứng ngoài hệ sinh thái mới mà Microsoft đang xây dựng. Với Windows 12 đang dần hình thành, có vẻ như cánh cửa dành cho các thiết bị cũ sẽ ngày càng hẹp lại.
