Bỉ Ngạn Hoa
Moderator
Các công ty công nghệ lớn (Big Tech) đang đầu tư hàng tỷ đô la vào năng lượng hạt nhân như một nguồn điện không phát thải cho trí tuệ nhân tạo.
Theo tờ New York Times, các Big Tech lớn gồm Microsoft, Google và Amazon gần đây đã đạt được các thỏa thuận với các nhà máy điện hạt nhân để thúc đẩy sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu, nơi cung cấp dịch vụ điện toán cho các doanh nghiệp lớn và nhỏ. Nhu cầu đã tăng tốc do các khoản đầu tư lớn mà các công ty công nghệ này và các công ty khác đã thực hiện vào AI, đòi hỏi nhiều năng lượng hơn nhiều so với các doanh nghiệp công nghệ thông thường hơn như phương tiện truyền thông xã hội, phát trực tuyến video và tìm kiếm trên web.
Microsoft đã đồng ý trả tiền cho một công ty năng lượng để khôi phục nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island đã đóng cửa ở Pennsylvania. Và tuần này, Amazon và Google cho biết họ đang tập trung vào thế hệ lò phản ứng mô-đun nhỏ mới. Công nghệ đó vẫn chưa được thương mại hóa thành công nhưng các chuyên gia năng lượng cho biết công nghệ này có thể rẻ hơn và dễ xây dựng hơn so với các lò phản ứng hạt nhân lớn mà Mỹ đã xây dựng từ những năm 1950.
Các công ty công nghệ lớn, trước đây đã đầu tư rất nhiều vào năng lượng gió và mặt trời, hiện đang hướng đến năng lượng hạt nhân vì họ muốn có nguồn điện có sẵn 24/7 mà không thải ra khí nhà kính. Gió và mặt trời không góp phần gây biến đổi khí hậu nhưng không phải lúc nào cũng có sẵn nếu không có pin hoặc các hình thức lưu trữ năng lượng khác. Các công ty công nghệ lớn nhất đều đã cam kết cung cấp năng lượng không phát thải cho hoạt động của mình vào năm 2030, nhưng những cam kết đó đã có trước khi trí tuệ nhân tạo bùng nổ, đòi hỏi nhiều năng lượng hơn.
"Họ mong muốn phát triển tất cả những điều này theo cách bền vững và hiện tại, câu trả lời tốt nhất là hạt nhân", Aneesh Prabhu, giám đốc điều hành tại S&P Global Ratings cho biết.
Hôm 14/10, Google cho biết họ đã đồng ý mua năng lượng hạt nhân từ các lò phản ứng mô-đun nhỏ đang được một công ty khởi nghiệp có tên là Kairos Power phát triển và họ hy vọng lò đầu tiên trong số này sẽ đi vào hoạt động vào năm 2030. Sau đó, vào 16/10, Amazon cho biết họ sẽ đầu tư vào việc phát triển các lò phản ứng mô-đun nhỏ của một công ty khởi nghiệp khác là X-Energy. Thỏa thuận của Microsoft với Constellation Energy nhằm khôi phục lò phản ứng tại Three Mile Island đã được công bố vào tháng trước.
Ông Prabhu cho biết chi phí xây dựng các lò phản ứng mô-đun nhỏ có thể lên tới khoảng 1 tỷ USD và một ngày nào đó có thể khả thi khi đặt chúng bên cạnh các trung tâm dữ liệu.
Các công ty công nghệ không phải là những đơn vị duy nhất ủng hộ năng lượng hạt nhân. Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây đã ký một đạo luật được đa số lưỡng đảng tại Quốc hội thông qua mà các tác giả cho biết sẽ thúc đẩy quá trình phát triển các dự án năng lượng hạt nhân mới.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden coi năng lượng hạt nhân, hiện cung cấp khoảng 20% điện năng của Mỹ, là yếu tố quan trọng đối với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Đây là sự thay đổi so với quá khứ khi nhiều đảng viên Dân chủ phản đối các nhà máy điện hạt nhân mới vì lo ngại về an toàn, môi trường và kinh tế.
Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Jennifer M. Granholm cho biết trong một tuyên bố rằng "Việc khôi phục ngành hạt nhân của Mỹ là chìa khóa để bổ sung thêm năng lượng không carbon vào lưới điện và đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế đang phát triển của chúng ta — từ AI và trung tâm dữ liệu đến sản xuất và chăm sóc sức khỏe".
Sự hậu thuẫn của ngành công nghệ đối với các dự án hạt nhân có thể giúp hồi sinh nguồn năng lượng đang gặp khó khăn. Với 94 lò phản ứng nhà máy điện hạt nhân đang hoạt động, Mỹ vận hành nhiều lò hơn bất kỳ quốc gia nào khác, nhưng chỉ có hai lò được xây dựng trong những thập kỷ gần đây. Cả hai lò đều được xây dựng tại nhà máy điện hạt nhân Vogtle ở Waynesboro, Georgia, nhưng vượt ngân sách hàng chục tỷ đô la và chậm tiến độ nhiều năm.
Hai lò này là một phần của "cuộc phục hưng hạt nhân" được mong đợi rộng rãi, dự kiến sẽ tạo ra khoảng hai chục lò phản ứng mới. Nhưng những tham vọng đó đã tan thành mây khói phần lớn là do các vấn đề của Vogtle và một dự án điện hạt nhân thất bại ở Nam Carolina.
Các giám đốc điều hành ngành công nghệ cho biết lần này sẽ khác và một số người đã đặt cược cả vận may cá nhân của mình vào niềm tin đó. Đồng sáng lập Microsoft, Bill Gates đã đầu tư hơn 1 tỷ đô la vào một công ty khởi nghiệp có tên là TerraPower, đang hợp tác với công ty điện PacifiCorp của Warren Buffett để phát triển các lò phản ứng cỡ nhỏ.
Ý tưởng là các thành phần của mỗi đơn vị có thể đủ nhỏ để sản xuất hàng loạt trên dây chuyền lắp ráp, khiến chúng rẻ hơn. Mỗi nhà máy điện có thể bắt đầu với một hoặc một vài lò phản ứng, sau đó sẽ được bổ sung thêm theo thời gian.
“Điểm mấu chốt của năng lượng hạt nhân là bạn phải chọn một thứ gì đó và xây dựng thật nhiều để có giá thành rẻ”, Rich Powell, người đứng đầu Hiệp hội Người mua Năng lượng Sạch, một nhóm thương mại có các thành viên bao gồm các công ty công nghệ lớn, cho biết.
Nhưng những người chỉ trích năng lượng hạt nhân lại tỏ ra nghi ngờ. Họ lập luận rằng mặc dù lời chào hàng từ các công ty điện và công ty công nghệ có vẻ hấp dẫn, nhưng nó không giải quyết được các vấn đề lâu đời của năng lượng hạt nhân. Những vấn đề đó bao gồm chi phí cao cho các lò phản ứng mới, sự chậm trễ trong xây dựng và việc thiếu một địa điểm lưu trữ cố định cho nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng.
“Kể từ năm 1960, Mỹ đã cố gắng xây dựng 250 lò phản ứng điện”, Arnie Gundersen, một kỹ sư trưởng tại Fairewinds Energy Education, một tổ chức phi lợi nhuận phản đối năng lượng hạt nhân, cho biết. “Hơn một nửa đã bị hủy bỏ trước khi tạo ra bất kỳ lượng điện nào. Trong số các lò phản ứng còn lại, không có lò nào được hoàn thành đúng thời hạn và đúng ngân sách”.
Tuy nhiên, nhiều giám đốc điều hành công nghệ và năng lượng cho rằng hạt nhân là thiết yếu vì các nguồn năng lượng tái tạo như gió, mặt trời và thủy điện không đủ tin cậy để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng.
Việc sử dụng điện đã tăng lên trong những năm gần đây khi các cá nhân và doanh nghiệp chuyển sang sử dụng xe chạy bằng pin, máy bơm nhiệt và máy điều hòa không khí. Hiện nay, các trung tâm dữ liệu của ngành công nghệ đang thúc đẩy sự tăng trưởng đó.
Mặc dù các trung tâm dữ liệu chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu, nhưng thị phần của chúng đang tăng lên và chúng có xu hướng tập trung ở một số khu vực nhất định, như Bắc Virginia, nơi chúng có thể gây áp lực cho lưới điện địa phương.
Các trung tâm dữ liệu sử dụng điện để vận hành — và quan trọng nhất là để làm mát — các máy chủ máy tính. Điện năng rất quan trọng đối với các trung tâm dữ liệu đến nỗi ngành công nghiệp này nói về quy mô của một tòa nhà không dựa trên diện tích vuông mà dựa trên lượng megawatt mà nó đã bảo đảm từ các tiện ích.
Cần khoảng năm đến 10 kilowatt để cung cấp năng lượng cho một giá đỡ máy chủ duy nhất trong một trung tâm dữ liệu thông thường, nhưng một giá đỡ chứa đầy chip điện toán AI tiên tiến có thể đòi hỏi hơn 100 kilowatt, Raul Martynek, giám đốc điều hành của DataBank, một công ty trung tâm dữ liệu, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây. "Theo quan điểm về cơ sở hạ tầng, nó mạnh hơn gấp bội", ông nói.
Các gã khổng lồ công nghệ đã tăng chi tiêu lên mức đáng kinh ngạc, phần lớn là để đáp ứng nhu cầu và tiềm năng mà họ thấy đối với A.I. Năm công ty công nghệ lớn nhất, bao gồm Alphabet, Microsoft và Amazon, đã chi tổng cộng 59 tỷ USD cho chi phí vốn chỉ trong quý gần nhất, tăng 63 phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Và họ đã ra hiệu với các nhà đầu tư rằng họ có kế hoạch tiếp tục chi tiêu.
Năm nay, Amazon đã chi 650 triệu USD để mua một khuôn viên trung tâm dữ liệu đang được phát triển, nơi sẽ được cung cấp năng lượng trực tiếp từ một nhà máy điện hạt nhân hiện có ở Pennsylvania. Ngoài thỏa thuận Three Mile Island, Microsoft đã đồng ý mua điện từ Helion Energy, một công ty khởi nghiệp ở khu vực Seattle đang tìm cách xây dựng nhà máy điện nhiệt hạch hạt nhân đầu tiên trên thế giới vào năm 2028.
Theo tờ New York Times, các Big Tech lớn gồm Microsoft, Google và Amazon gần đây đã đạt được các thỏa thuận với các nhà máy điện hạt nhân để thúc đẩy sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu, nơi cung cấp dịch vụ điện toán cho các doanh nghiệp lớn và nhỏ. Nhu cầu đã tăng tốc do các khoản đầu tư lớn mà các công ty công nghệ này và các công ty khác đã thực hiện vào AI, đòi hỏi nhiều năng lượng hơn nhiều so với các doanh nghiệp công nghệ thông thường hơn như phương tiện truyền thông xã hội, phát trực tuyến video và tìm kiếm trên web.
Microsoft đã đồng ý trả tiền cho một công ty năng lượng để khôi phục nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island đã đóng cửa ở Pennsylvania. Và tuần này, Amazon và Google cho biết họ đang tập trung vào thế hệ lò phản ứng mô-đun nhỏ mới. Công nghệ đó vẫn chưa được thương mại hóa thành công nhưng các chuyên gia năng lượng cho biết công nghệ này có thể rẻ hơn và dễ xây dựng hơn so với các lò phản ứng hạt nhân lớn mà Mỹ đã xây dựng từ những năm 1950.
Các công ty công nghệ lớn, trước đây đã đầu tư rất nhiều vào năng lượng gió và mặt trời, hiện đang hướng đến năng lượng hạt nhân vì họ muốn có nguồn điện có sẵn 24/7 mà không thải ra khí nhà kính. Gió và mặt trời không góp phần gây biến đổi khí hậu nhưng không phải lúc nào cũng có sẵn nếu không có pin hoặc các hình thức lưu trữ năng lượng khác. Các công ty công nghệ lớn nhất đều đã cam kết cung cấp năng lượng không phát thải cho hoạt động của mình vào năm 2030, nhưng những cam kết đó đã có trước khi trí tuệ nhân tạo bùng nổ, đòi hỏi nhiều năng lượng hơn.
"Họ mong muốn phát triển tất cả những điều này theo cách bền vững và hiện tại, câu trả lời tốt nhất là hạt nhân", Aneesh Prabhu, giám đốc điều hành tại S&P Global Ratings cho biết.
Hôm 14/10, Google cho biết họ đã đồng ý mua năng lượng hạt nhân từ các lò phản ứng mô-đun nhỏ đang được một công ty khởi nghiệp có tên là Kairos Power phát triển và họ hy vọng lò đầu tiên trong số này sẽ đi vào hoạt động vào năm 2030. Sau đó, vào 16/10, Amazon cho biết họ sẽ đầu tư vào việc phát triển các lò phản ứng mô-đun nhỏ của một công ty khởi nghiệp khác là X-Energy. Thỏa thuận của Microsoft với Constellation Energy nhằm khôi phục lò phản ứng tại Three Mile Island đã được công bố vào tháng trước.
Ông Prabhu cho biết chi phí xây dựng các lò phản ứng mô-đun nhỏ có thể lên tới khoảng 1 tỷ USD và một ngày nào đó có thể khả thi khi đặt chúng bên cạnh các trung tâm dữ liệu.
Các công ty công nghệ không phải là những đơn vị duy nhất ủng hộ năng lượng hạt nhân. Tổng thống Mỹ Joe Biden gần đây đã ký một đạo luật được đa số lưỡng đảng tại Quốc hội thông qua mà các tác giả cho biết sẽ thúc đẩy quá trình phát triển các dự án năng lượng hạt nhân mới.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden coi năng lượng hạt nhân, hiện cung cấp khoảng 20% điện năng của Mỹ, là yếu tố quan trọng đối với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Đây là sự thay đổi so với quá khứ khi nhiều đảng viên Dân chủ phản đối các nhà máy điện hạt nhân mới vì lo ngại về an toàn, môi trường và kinh tế.
Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Jennifer M. Granholm cho biết trong một tuyên bố rằng "Việc khôi phục ngành hạt nhân của Mỹ là chìa khóa để bổ sung thêm năng lượng không carbon vào lưới điện và đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế đang phát triển của chúng ta — từ AI và trung tâm dữ liệu đến sản xuất và chăm sóc sức khỏe".
Sự hậu thuẫn của ngành công nghệ đối với các dự án hạt nhân có thể giúp hồi sinh nguồn năng lượng đang gặp khó khăn. Với 94 lò phản ứng nhà máy điện hạt nhân đang hoạt động, Mỹ vận hành nhiều lò hơn bất kỳ quốc gia nào khác, nhưng chỉ có hai lò được xây dựng trong những thập kỷ gần đây. Cả hai lò đều được xây dựng tại nhà máy điện hạt nhân Vogtle ở Waynesboro, Georgia, nhưng vượt ngân sách hàng chục tỷ đô la và chậm tiến độ nhiều năm.
Hai lò này là một phần của "cuộc phục hưng hạt nhân" được mong đợi rộng rãi, dự kiến sẽ tạo ra khoảng hai chục lò phản ứng mới. Nhưng những tham vọng đó đã tan thành mây khói phần lớn là do các vấn đề của Vogtle và một dự án điện hạt nhân thất bại ở Nam Carolina.
Các giám đốc điều hành ngành công nghệ cho biết lần này sẽ khác và một số người đã đặt cược cả vận may cá nhân của mình vào niềm tin đó. Đồng sáng lập Microsoft, Bill Gates đã đầu tư hơn 1 tỷ đô la vào một công ty khởi nghiệp có tên là TerraPower, đang hợp tác với công ty điện PacifiCorp của Warren Buffett để phát triển các lò phản ứng cỡ nhỏ.
Ý tưởng là các thành phần của mỗi đơn vị có thể đủ nhỏ để sản xuất hàng loạt trên dây chuyền lắp ráp, khiến chúng rẻ hơn. Mỗi nhà máy điện có thể bắt đầu với một hoặc một vài lò phản ứng, sau đó sẽ được bổ sung thêm theo thời gian.
“Điểm mấu chốt của năng lượng hạt nhân là bạn phải chọn một thứ gì đó và xây dựng thật nhiều để có giá thành rẻ”, Rich Powell, người đứng đầu Hiệp hội Người mua Năng lượng Sạch, một nhóm thương mại có các thành viên bao gồm các công ty công nghệ lớn, cho biết.
Nhưng những người chỉ trích năng lượng hạt nhân lại tỏ ra nghi ngờ. Họ lập luận rằng mặc dù lời chào hàng từ các công ty điện và công ty công nghệ có vẻ hấp dẫn, nhưng nó không giải quyết được các vấn đề lâu đời của năng lượng hạt nhân. Những vấn đề đó bao gồm chi phí cao cho các lò phản ứng mới, sự chậm trễ trong xây dựng và việc thiếu một địa điểm lưu trữ cố định cho nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng.
“Kể từ năm 1960, Mỹ đã cố gắng xây dựng 250 lò phản ứng điện”, Arnie Gundersen, một kỹ sư trưởng tại Fairewinds Energy Education, một tổ chức phi lợi nhuận phản đối năng lượng hạt nhân, cho biết. “Hơn một nửa đã bị hủy bỏ trước khi tạo ra bất kỳ lượng điện nào. Trong số các lò phản ứng còn lại, không có lò nào được hoàn thành đúng thời hạn và đúng ngân sách”.
Tuy nhiên, nhiều giám đốc điều hành công nghệ và năng lượng cho rằng hạt nhân là thiết yếu vì các nguồn năng lượng tái tạo như gió, mặt trời và thủy điện không đủ tin cậy để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng.
Việc sử dụng điện đã tăng lên trong những năm gần đây khi các cá nhân và doanh nghiệp chuyển sang sử dụng xe chạy bằng pin, máy bơm nhiệt và máy điều hòa không khí. Hiện nay, các trung tâm dữ liệu của ngành công nghệ đang thúc đẩy sự tăng trưởng đó.
Mặc dù các trung tâm dữ liệu chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu, nhưng thị phần của chúng đang tăng lên và chúng có xu hướng tập trung ở một số khu vực nhất định, như Bắc Virginia, nơi chúng có thể gây áp lực cho lưới điện địa phương.
Các trung tâm dữ liệu sử dụng điện để vận hành — và quan trọng nhất là để làm mát — các máy chủ máy tính. Điện năng rất quan trọng đối với các trung tâm dữ liệu đến nỗi ngành công nghiệp này nói về quy mô của một tòa nhà không dựa trên diện tích vuông mà dựa trên lượng megawatt mà nó đã bảo đảm từ các tiện ích.
Cần khoảng năm đến 10 kilowatt để cung cấp năng lượng cho một giá đỡ máy chủ duy nhất trong một trung tâm dữ liệu thông thường, nhưng một giá đỡ chứa đầy chip điện toán AI tiên tiến có thể đòi hỏi hơn 100 kilowatt, Raul Martynek, giám đốc điều hành của DataBank, một công ty trung tâm dữ liệu, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây. "Theo quan điểm về cơ sở hạ tầng, nó mạnh hơn gấp bội", ông nói.
Các gã khổng lồ công nghệ đã tăng chi tiêu lên mức đáng kinh ngạc, phần lớn là để đáp ứng nhu cầu và tiềm năng mà họ thấy đối với A.I. Năm công ty công nghệ lớn nhất, bao gồm Alphabet, Microsoft và Amazon, đã chi tổng cộng 59 tỷ USD cho chi phí vốn chỉ trong quý gần nhất, tăng 63 phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Và họ đã ra hiệu với các nhà đầu tư rằng họ có kế hoạch tiếp tục chi tiêu.
Năm nay, Amazon đã chi 650 triệu USD để mua một khuôn viên trung tâm dữ liệu đang được phát triển, nơi sẽ được cung cấp năng lượng trực tiếp từ một nhà máy điện hạt nhân hiện có ở Pennsylvania. Ngoài thỏa thuận Three Mile Island, Microsoft đã đồng ý mua điện từ Helion Energy, một công ty khởi nghiệp ở khu vực Seattle đang tìm cách xây dựng nhà máy điện nhiệt hạch hạt nhân đầu tiên trên thế giới vào năm 2028.
