Vì sao Hà Nội muốn xóa sổ trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài, còn Bộ GTVT bị "kẹt"?

[Đoàn Thúy Hà]

Tại phiên chất vấn trực tiếp sáng nay, đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Bình Định) đã gọi trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài là " trạm thu phí vô cùng bất cập" và đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải trả lời khi nào nó được chính thức dỡ bỏ?
Nguyên văn câu hỏi chất vấn của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu như sau:

Bộ trưởng vừa khẳng định các đường BOT khi thu đã hoàn vốn sẽ dừng thu phí. Cách đây hơn 2 năm, ngày 22/4/2020, Bộ GTVT đã có Văn bản số 3844 gửi tôi để trả lời về nội dung kiến nghị dỡ bỏ trạm thu phí Bắc Thăng Long Nội Bài trên đường Võ Văn Kiệt. Một trạm thu phí gây nhiều bức xúc cho người dân vì vị trí đặt không đúng của nó từ rất nhiều năm nay.

Trong công văn trả lời có đoạn “Dự án BOT Quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên đang trong giai đoạn chuẩn bị kết thúc thời gian thu phí hoàn vốn”.

Vậy nhưng đến giờ này trạm vẫn hoạt động bình thường. Xin hỏi BT bao giờ trạm thu phí vô cùng bất cập này sẽ chính thức được dỡ bỏ.

Theo tôi lời hứa của BT với người dân thông qua các kiến nghị mà ĐBQH chuyển đến cần được giám sát từ những việc rất cụ thể đến những đại dự án của quốc gia.

Câu trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khá nhiều thông tin nhưng lại không trực tiếp đưa ra được thời hạn mà đại biểu hỏi.

Chúng ta đã có những phương án kết thúc dự án BOT này. Tuy nhiên, thời điểm tôi trả lời cho đại biểu Nguyễn Lân Hiếu là lúc doanh thu của BOT đang tốt. Vừa qua, dịch COVID-19 nên doanh thu của trạm sụt giảm... có giai đoạn hầu như không có xe đi trên đường. Điều này dẫn đến doanh thu của trạm bị ảnh hưởng...

Chúng ta là cơ quan Nhà nước. Chúng tôi cũng chẳng có quyền lợi gì trong này. Chúng ta phải giám sát để người dân không thiệt, giám sát sao cho nhà đầu tư thực hiện đúng theo hợp đồng đã ký kết.

Câu trả lời chưa có thời hạn cụ thể, do đó đại biểu Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công An Thành phố Hà Nội sốt ruột chất vấn tiếp:

Hiện có nhóm đối tượng phản đối dự án BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài cả trên thực tế và không gian mạng gây phức tạp tình hình an ninh trật tự và lực lượng chức năng cũng đang phải đấu tranh. Xin Bộ trường cho biết khi nào dừng được dự án này?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đáp:

Cho phép nhà đầu tư tiếp tục thu phí, tiến hành giám sát và kết thúc theo lộ trình. Còn muốn kết thúc ngay thì chúng ta phải mua lại một phần theo hợp đồng đã ký vì họ chưa thu đủ.

Bạn thấy câu trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể có thỏa đáng không? Còn đây là thông tin về trạm thu phí "tai tiếng" này:
Bộ Tài chính cho biết, dự án xây dựng quốc lộ 2, đoạn tránh TP. Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, đã được Chính phủ phê duyệt và Bộ Giao thông vận tải đã ký kết Hợp đồng số 37/HĐ.BOT-CĐBVN ngày 14/8/2007 và Phụ lục hợp đồng số 1/37-CĐBVN-HĐ.BOT ngày 15/1/2009 với Công ty cổ phần BOT Vietracimex 8 theo hình thức BOT (Hợp đồng xây dựng-kinh doanh-chuyển giao) trong nước. Theo đó, nhà đầu tư được sử dụng Trạm thu phí Bắc Thăng Long- Nội Bài để hoàn vốn đầu tư. Thời gian thu phí hoàn vốn là 16 năm 10 tháng 11 ngày, với mức thu phí theo các giai đoạn: 2 năm đầu áp dụng bằng mức thu phí đường NSNN, từ năm thứ 3 trở đi áp dụng mức thu bằng 1,5 lần mức thu phí đường NSNN. Bộ Tài chính đã có ý kiến thống nhất về mức thu này.
Ngày 28/12/2010, Dự án xây dựng quốc lộ 2 đoạn tránh TP. Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc đã được thông xe kỹ thuật và đưa vào sử dụng. Như vậy, nhà đầu tư đã hoàn thành việc xây dựng theo đúng cam kết tại hợp đồng BOT.
Cử tri Hà Nội từ lâu đã bức xúc với trạm thu phí này, vì trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài được xây nhằm hoàn vốn cho dự án BOT Quốc lộ 2 tuyến tránh TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) nhưng nhiều năm nay vị trí trạm lại đặt trên đường Võ Văn Kiệt thuộc địa bàn huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội. Đây còn gọi là trạm thu phí đặt sai vị trí.
Điều bất hợp lý này khiến trong thời gian dài, cử tri của Hà Nội bày tỏ bức xúc, đề nghị thành phố có kiến nghị lên Bộ Giao thông vận tải trình Chính phủ xem xét giải quyết dứt điểm.