Nguyễn Văn Sơn
Writer
Windows hay Mac gần như là câu hỏi không bao giờ có đáp án cuối cùng. Mỗi nền tảng đều có lịch sử, ưu điểm và tệp người dùng riêng. Bài viết này không nhằm tư vấn mua máy hay kết luận ai đúng ai sai, mà chỉ là bản ghi chép lại những trải nghiệm rất đời của một nhóm biên tập viên đã chuyển từ Windows sang Mac trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Điểm chung duy nhất là họ đều không chuyển đổi vì trào lưu, mà vì công việc và thói quen sử dụng dần đẩy họ sang một phía.
Có người đến với Mac hoàn toàn do tình cờ. Chiếc laptop Windows cũ gặp sự cố đúng lúc phần mềm ERP của công ty chuyển sang chạy trên nền web. Không còn bị ràng buộc hệ điều hành, họ mượn MacBook Air của công ty để làm việc. Những tuần đầu khá chật vật vì phải thay đổi quy trình quen thuộc và tìm công cụ thay thế cho phần mềm chỉ có trên Windows. Nhưng sau khi mọi thứ ổn định, cảm nhận đọng lại chỉ còn hai chữ là thoải mái và ổn định. Máy ngủ khi gập nắp, mở ra là làm việc ngay. Pin đủ dài cho cả ngày di chuyển. Hiệu năng của chip Apple Silicon xử lý mượt từ trình duyệt nhiều tab đến Photoshop. Nhược điểm lớn nhất vẫn là game, nhưng với người không đặt nặng chuyện chơi game, sự đánh đổi này hoàn toàn chấp nhận được. Một sự cố nhỏ đã biến lựa chọn bất đắc dĩ thành thói quen lâu dài.
Có người khác lại bị thuyết phục bởi những chi tiết rất nhỏ, cụ thể là chữ viết trên màn hình. Khi còn dùng Windows, họ từng cài thêm phần mềm để làm cho phông chữ trông giống macOS hơn. Sự khác biệt này bắt nguồn từ triết lý hiển thị chữ của hai hệ điều hành. Windows ưu tiên sự sắc nét theo điểm ảnh, còn macOS ưu tiên cảm giác đầy đặn và mượt mà. Dù trên màn hình độ phân giải cao, khác biệt đã thu hẹp, macOS vẫn giữ lợi thế về độ dày nét chữ và sự hài hòa giữa chữ Trung, chữ Latin và giao diện tổng thể. Với những người làm việc cả ngày với văn bản, từ đọc, viết đến lập trình, những chi tiết tưởng như vụn vặt này lại tích lũy thành khác biệt lớn về trải nghiệm. Gu thẩm mỹ và sự chăm chút chi tiết tự thân đã là lý do đủ mạnh để gắn bó.
Một số người chuyển sang Mac vì hệ sinh thái ứng dụng. Họ từng song song dùng cả Windows lẫn Mac, chơi game và dựng phim trên PC cấu hình mạnh, làm việc trên Mac. Dần dần, Windows bị loại khỏi công việc hằng ngày không phải vì quá tệ, mà vì phần mềm trên Mac ngày càng đồng bộ, tinh chỉnh tốt và ít gây cản trở hơn. Từ soạn thảo tài liệu, ghi chú, email, RSS cho đến sao lưu, các ứng dụng gốc và ứng dụng bên thứ ba trên macOS tạo thành một chuỗi liền mạch. Windows vẫn cần thiết cho những tác vụ đặc thù như render GPU nặng, nhưng trong công việc thường nhật, Mac mang lại cảm giác ít phải sửa chữa, ít phải dọn dẹp và ít phải bực mình hơn. Khi thời gian và năng lượng không còn dồi dào như trước, một hệ thống ít gây rắc rối trở thành ưu tiên số một.
Có người lại cảm thấy Mac phù hợp với mình ngay từ đầu. Thời sinh viên họ chọn Windows vì yêu cầu học tập và chơi game, nhưng vẫn âm thầm dùng macOS qua khởi động kép. Khi đi làm, họ chuyển sang Mac gần như không do dự. Hệ sinh thái của Apple, từ Mac, iPhone đến iPad, giúp việc chuyển file, đồng bộ ghi chú, xử lý thông báo trở nên tự nhiên. Những tính năng như phản chiếu iPhone, đồng bộ hoạt động theo thời gian thực hay thư viện Apple Music dùng chung cho sáng tác và nghe nhạc khiến ranh giới giữa các thiết bị mờ đi. Với họ, Windows giống một căn hộ trống cần tự tay lắp đặt mọi thứ, còn macOS giống một không gian đã được bài trí sẵn, chỉ việc bước vào và sử dụng.
Cũng có những người từng rời bỏ Mac vì hiệu năng và nhiệt độ, để rồi quay lại khi Apple Silicon ra đời. Dòng chip M thay đổi hoàn toàn ấn tượng cũ về MacBook. Máy chạy êm, phản hồi nhanh trong việc nhẹ, nhưng vẫn bung sức khi cần xử lý ảnh, video hay mô hình AI cục bộ. Pin lâu và mức tiêu thụ điện thấp giúp trải nghiệm sử dụng hàng ngày trở nên dễ chịu hơn. Dù vẫn còn những điểm khiến người dùng nhớ Windows, như khay hệ thống hay khả năng tùy biến sâu, tổng thể macOS vẫn tạo cảm giác là một hệ thống đang tiến về phía trước, liên tục được tinh chỉnh.
Thậm chí, với một số người, lý do chuyển sang Mac lại rất thực tế là giá. Nhờ các chính sách trợ giá, họ mua được Mac mini với chi phí thấp nhưng hiệu năng vượt trội so với máy Windows cùng tầm tiền. Thiết bị nhỏ gọn, yên tĩnh, tiêu thụ điện thấp và đủ mạnh cho hầu hết công việc trừ chơi game. Từ đó, Mac trở thành máy chính, còn PC chỉ bật lên khi thật sự cần.
Tựu trung lại, không ai trong số họ cho rằng Mac phù hợp với tất cả mọi người. Windows vẫn là lựa chọn đúng trong nhiều bối cảnh, đặc biệt là chơi game và các phần mềm chuyên biệt. Nhưng với những ai coi trọng sự ổn định, thời lượng pin, sự liền mạch giữa thiết bị và hệ sinh thái phần mềm được chăm chút, sẽ có lúc tự nhiên nhận ra rằng mình cần một chiếc Mac. Khi khoảnh khắc đó đến, câu hỏi không còn là có nên chuyển hay không, mà là chiếc Mac nào phù hợp nhất với cách bạn làm việc và sống mỗi ngày.
Có người đến với Mac hoàn toàn do tình cờ. Chiếc laptop Windows cũ gặp sự cố đúng lúc phần mềm ERP của công ty chuyển sang chạy trên nền web. Không còn bị ràng buộc hệ điều hành, họ mượn MacBook Air của công ty để làm việc. Những tuần đầu khá chật vật vì phải thay đổi quy trình quen thuộc và tìm công cụ thay thế cho phần mềm chỉ có trên Windows. Nhưng sau khi mọi thứ ổn định, cảm nhận đọng lại chỉ còn hai chữ là thoải mái và ổn định. Máy ngủ khi gập nắp, mở ra là làm việc ngay. Pin đủ dài cho cả ngày di chuyển. Hiệu năng của chip Apple Silicon xử lý mượt từ trình duyệt nhiều tab đến Photoshop. Nhược điểm lớn nhất vẫn là game, nhưng với người không đặt nặng chuyện chơi game, sự đánh đổi này hoàn toàn chấp nhận được. Một sự cố nhỏ đã biến lựa chọn bất đắc dĩ thành thói quen lâu dài.
Có người khác lại bị thuyết phục bởi những chi tiết rất nhỏ, cụ thể là chữ viết trên màn hình. Khi còn dùng Windows, họ từng cài thêm phần mềm để làm cho phông chữ trông giống macOS hơn. Sự khác biệt này bắt nguồn từ triết lý hiển thị chữ của hai hệ điều hành. Windows ưu tiên sự sắc nét theo điểm ảnh, còn macOS ưu tiên cảm giác đầy đặn và mượt mà. Dù trên màn hình độ phân giải cao, khác biệt đã thu hẹp, macOS vẫn giữ lợi thế về độ dày nét chữ và sự hài hòa giữa chữ Trung, chữ Latin và giao diện tổng thể. Với những người làm việc cả ngày với văn bản, từ đọc, viết đến lập trình, những chi tiết tưởng như vụn vặt này lại tích lũy thành khác biệt lớn về trải nghiệm. Gu thẩm mỹ và sự chăm chút chi tiết tự thân đã là lý do đủ mạnh để gắn bó.
Một số người chuyển sang Mac vì hệ sinh thái ứng dụng. Họ từng song song dùng cả Windows lẫn Mac, chơi game và dựng phim trên PC cấu hình mạnh, làm việc trên Mac. Dần dần, Windows bị loại khỏi công việc hằng ngày không phải vì quá tệ, mà vì phần mềm trên Mac ngày càng đồng bộ, tinh chỉnh tốt và ít gây cản trở hơn. Từ soạn thảo tài liệu, ghi chú, email, RSS cho đến sao lưu, các ứng dụng gốc và ứng dụng bên thứ ba trên macOS tạo thành một chuỗi liền mạch. Windows vẫn cần thiết cho những tác vụ đặc thù như render GPU nặng, nhưng trong công việc thường nhật, Mac mang lại cảm giác ít phải sửa chữa, ít phải dọn dẹp và ít phải bực mình hơn. Khi thời gian và năng lượng không còn dồi dào như trước, một hệ thống ít gây rắc rối trở thành ưu tiên số một.
Có người lại cảm thấy Mac phù hợp với mình ngay từ đầu. Thời sinh viên họ chọn Windows vì yêu cầu học tập và chơi game, nhưng vẫn âm thầm dùng macOS qua khởi động kép. Khi đi làm, họ chuyển sang Mac gần như không do dự. Hệ sinh thái của Apple, từ Mac, iPhone đến iPad, giúp việc chuyển file, đồng bộ ghi chú, xử lý thông báo trở nên tự nhiên. Những tính năng như phản chiếu iPhone, đồng bộ hoạt động theo thời gian thực hay thư viện Apple Music dùng chung cho sáng tác và nghe nhạc khiến ranh giới giữa các thiết bị mờ đi. Với họ, Windows giống một căn hộ trống cần tự tay lắp đặt mọi thứ, còn macOS giống một không gian đã được bài trí sẵn, chỉ việc bước vào và sử dụng.
Cũng có những người từng rời bỏ Mac vì hiệu năng và nhiệt độ, để rồi quay lại khi Apple Silicon ra đời. Dòng chip M thay đổi hoàn toàn ấn tượng cũ về MacBook. Máy chạy êm, phản hồi nhanh trong việc nhẹ, nhưng vẫn bung sức khi cần xử lý ảnh, video hay mô hình AI cục bộ. Pin lâu và mức tiêu thụ điện thấp giúp trải nghiệm sử dụng hàng ngày trở nên dễ chịu hơn. Dù vẫn còn những điểm khiến người dùng nhớ Windows, như khay hệ thống hay khả năng tùy biến sâu, tổng thể macOS vẫn tạo cảm giác là một hệ thống đang tiến về phía trước, liên tục được tinh chỉnh.
Thậm chí, với một số người, lý do chuyển sang Mac lại rất thực tế là giá. Nhờ các chính sách trợ giá, họ mua được Mac mini với chi phí thấp nhưng hiệu năng vượt trội so với máy Windows cùng tầm tiền. Thiết bị nhỏ gọn, yên tĩnh, tiêu thụ điện thấp và đủ mạnh cho hầu hết công việc trừ chơi game. Từ đó, Mac trở thành máy chính, còn PC chỉ bật lên khi thật sự cần.
Tựu trung lại, không ai trong số họ cho rằng Mac phù hợp với tất cả mọi người. Windows vẫn là lựa chọn đúng trong nhiều bối cảnh, đặc biệt là chơi game và các phần mềm chuyên biệt. Nhưng với những ai coi trọng sự ổn định, thời lượng pin, sự liền mạch giữa thiết bị và hệ sinh thái phần mềm được chăm chút, sẽ có lúc tự nhiên nhận ra rằng mình cần một chiếc Mac. Khi khoảnh khắc đó đến, câu hỏi không còn là có nên chuyển hay không, mà là chiếc Mac nào phù hợp nhất với cách bạn làm việc và sống mỗi ngày.
