Hương Lan
Moderator
Năm 1884, vị vua thứ 8 của nhà Nguyễn lên ngôi dưới sự phò trợ của các đại thần như Nguyễn Văn Trường, Tôn Thất Thuyết. Cũng thời điểm này nước ta xảy ra nhiều biến cố, tình hình rối ren. Chưa bao giờ Việt Nam lại trải qua đến 3 đời vua chỉ trong vòng vỏn vẹn 4 tháng trời. Cũng chỉ 1 năm sau khi Hàm Nghi lên ngôi, kinh thành Huế đã thất thủ.
Vua Hàm Nghi, tên thật là Nguyễn Phúc Ưng Lịch, được biết đến là một vị vua yêu nước, được người đời sau kính trọng vì tinh thần dân tộc. Sau sự kiện năm 1885, ông cùng Tôn Thất Thuyết lánh nạn tại rừng núi Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây, vua đã tiếp nhận luận tội giặc Pháp do Tôn Thất Thuyết soạn thảo, trong đó kêu gọi nhân dân đứng lên chống Pháp.
Chân dung tự họa của vua Hàm Nghi, năm 1896. Ảnh tư liệu
Sau khi đọc luận tội, vua Hàm Nghi đã ban chiếu Cần Vương. Chiếu thư này kể lại chi tiết diễn biến từ việc rời bỏ kinh thành, tình hình chiến đấu và tố cáo tội ác của quân Pháp. Vua kêu gọi toàn dân đoàn kết, phò vua cứu nước. Lời kêu gọi này đã khơi dậy phong trào kháng chiến chống Pháp mạnh mẽ trên khắp cả nước, với khẩu hiệu "Cần Vương – giúp vua đánh giặc cứu nước" vang vọng khắp nơi.
Quân Pháp đã nhiều lần kêu gọi vua Hàm Nghi đầu hàng nhưng không thành công. Đến năm 1888, do sự phản bội của Nguyễn Đình Tình và Trương Quang Ngọc, vua bị bắt. Mặc dù bị dụ dỗ và mua chuộc, ông vẫn kiên quyết từ chối. Cuối cùng, quân Pháp đã đày vua Hàm Nghi đến Algeria, một thuộc địa của Pháp ở Bắc Phi.
Cựu hoàng Hàm Nghi lúc mới bị đày sang Alger. Ảnh: Báo JOURNAL DES VOYAGES
Vua Hàm Nghi đã sống ở Algeria trong suốt 56 năm, trở thành vị vua duy nhất trong lịch sử Việt Nam bị đày ở châu Phi và kết hôn với một người phụ nữ địa phương. Dù cuộc khởi nghĩa không đạt được kết quả như mong đợi, tinh thần yêu nước của ông vẫn sống mãi và gây tiếng vang lớn.
Trong thời gian lưu đày, vua Hàm Nghi đã tìm đến hội họa và trở thành một họa sĩ thực thụ dưới bút danh Tử Xuân. Ít ai biết rằng ông đã ba lần triển lãm tranh tại Paris.
Họa sĩ Tử Xuân - Hàm Nghi trong những năm ở Algerie. Ảnh tư liệu
Năm 1944, vua Hàm Nghi qua đời vì bệnh ung thư dạ dày tại biệt thự Gia Long ở thủ đô Alger. Ông được an táng tại vùng Nouvelle-Aquitaine, nước Pháp. Mãi đến năm 2009, bài vị và di ảnh của ông mới được đưa về thờ tại Thế Tổ Miếu (Hoàng thành Huế).
"Không đề" của Tử Xuân vẽ theo lối bán trừu tượng, bằng sơn dầu, 1900. Ảnh tư liệu
Bức tranh sơn dầu "Không đề" của họa sĩ Tử Xuân (vua Hàm Nghi) vẽ năm 1900. Ảnh tư liệu
Ngày nay, nhiều công trình và đường phố ở Việt Nam mang tên vua Hàm Nghi. Ông, cùng với vua Thành Thái và vua Duy Tân, được người đời kính trọng và ngưỡng mộ vì lòng yêu nước và sự kiên cường chống lại thực dân Pháp.
Vua Hàm Nghi, tên thật là Nguyễn Phúc Ưng Lịch, được biết đến là một vị vua yêu nước, được người đời sau kính trọng vì tinh thần dân tộc. Sau sự kiện năm 1885, ông cùng Tôn Thất Thuyết lánh nạn tại rừng núi Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây, vua đã tiếp nhận luận tội giặc Pháp do Tôn Thất Thuyết soạn thảo, trong đó kêu gọi nhân dân đứng lên chống Pháp.
Chân dung tự họa của vua Hàm Nghi, năm 1896. Ảnh tư liệu
Sau khi đọc luận tội, vua Hàm Nghi đã ban chiếu Cần Vương. Chiếu thư này kể lại chi tiết diễn biến từ việc rời bỏ kinh thành, tình hình chiến đấu và tố cáo tội ác của quân Pháp. Vua kêu gọi toàn dân đoàn kết, phò vua cứu nước. Lời kêu gọi này đã khơi dậy phong trào kháng chiến chống Pháp mạnh mẽ trên khắp cả nước, với khẩu hiệu "Cần Vương – giúp vua đánh giặc cứu nước" vang vọng khắp nơi.
Quân Pháp đã nhiều lần kêu gọi vua Hàm Nghi đầu hàng nhưng không thành công. Đến năm 1888, do sự phản bội của Nguyễn Đình Tình và Trương Quang Ngọc, vua bị bắt. Mặc dù bị dụ dỗ và mua chuộc, ông vẫn kiên quyết từ chối. Cuối cùng, quân Pháp đã đày vua Hàm Nghi đến Algeria, một thuộc địa của Pháp ở Bắc Phi.
Cựu hoàng Hàm Nghi lúc mới bị đày sang Alger. Ảnh: Báo JOURNAL DES VOYAGES
Vua Hàm Nghi đã sống ở Algeria trong suốt 56 năm, trở thành vị vua duy nhất trong lịch sử Việt Nam bị đày ở châu Phi và kết hôn với một người phụ nữ địa phương. Dù cuộc khởi nghĩa không đạt được kết quả như mong đợi, tinh thần yêu nước của ông vẫn sống mãi và gây tiếng vang lớn.
Trong thời gian lưu đày, vua Hàm Nghi đã tìm đến hội họa và trở thành một họa sĩ thực thụ dưới bút danh Tử Xuân. Ít ai biết rằng ông đã ba lần triển lãm tranh tại Paris.
Họa sĩ Tử Xuân - Hàm Nghi trong những năm ở Algerie. Ảnh tư liệu
Năm 1944, vua Hàm Nghi qua đời vì bệnh ung thư dạ dày tại biệt thự Gia Long ở thủ đô Alger. Ông được an táng tại vùng Nouvelle-Aquitaine, nước Pháp. Mãi đến năm 2009, bài vị và di ảnh của ông mới được đưa về thờ tại Thế Tổ Miếu (Hoàng thành Huế).
"Không đề" của Tử Xuân vẽ theo lối bán trừu tượng, bằng sơn dầu, 1900. Ảnh tư liệu
Bức tranh sơn dầu "Không đề" của họa sĩ Tử Xuân (vua Hàm Nghi) vẽ năm 1900. Ảnh tư liệu
Ngày nay, nhiều công trình và đường phố ở Việt Nam mang tên vua Hàm Nghi. Ông, cùng với vua Thành Thái và vua Duy Tân, được người đời kính trọng và ngưỡng mộ vì lòng yêu nước và sự kiên cường chống lại thực dân Pháp.
