Khôi Nguyên
Writer
Chính phủ đã cấp phép thí điểm có kiểm soát cho SpaceX, mở đường cho dịch vụ internet vệ tinh quỹ đạo tầm thấp Starlink hoạt động tại Việt Nam, hứa hẹn mang kết nối đến vùng sâu, vùng xa nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao về an ninh và lưu trữ dữ liệu.
Starlink tiến gần hơn đến người dùng Việt
Dịch vụ internet vệ tinh Starlink, một dự án đầy tham vọng của Tập đoàn SpaceX do tỷ phú Elon Musk sáng lập, đang có những bước tiến rõ rệt cho thấy khả năng sớm có mặt tại thị trường Việt Nam. Các động thái từ phía Chính phủ và cơ quan chức năng gần đây báo hiệu một tương lai không xa, người dùng Việt, đặc biệt ở những vùng khó khăn về hạ tầng mạng, có thể sẽ được trải nghiệm công nghệ kết nối internet tiên tiến này.
Tại buổi làm việc với Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng vào đầu tháng 4 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) Nguyễn Mạnh Hùng đã xác định một trong hai nhiệm vụ chính của bộ trong năm nay là thí điểm dịch vụ internet vệ tinh Starlink, bên cạnh việc tăng tốc độ internet di động bằng nâng cấp mạng 5G.
Ông Nguyễn Thành Chung, Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ KH-CN), cho biết Cục đang tích cực làm việc với Tập đoàn SpaceX để hỗ trợ doanh nghiệp này hoàn thiện các khâu chuẩn bị cần thiết trước khi có thể chính thức hoạt động tại Việt Nam. Quá trình này bao gồm việc SpaceX sẽ sớm thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam và lắp đặt các trạm cổng mặt đất (trạm gateway) để phục vụ kết nối internet vệ tinh Starlink trên lãnh thổ Việt Nam.
Một bước tiến quan trọng là vào tháng 4 năm 2025, Chính phủ Việt Nam đã cấp phép cho Tập đoàn SpaceX thực hiện thí điểm có kiểm soát việc đầu tư kinh doanh dịch vụ mạng viễn thông vệ tinh sử dụng công nghệ quỹ đạo tầm thấp (LEO) tại Việt Nam. Đây được xem là một bước ngoặt mới cho thị trường internet băng rộng trong nước.
Điều kiện thí điểm và yêu cầu về an ninh, dữ liệu
Theo quyết định của Chính phủ, SpaceX được phép cung cấp dịch vụ có điều kiện trong giai đoạn thí điểm kéo dài 5 năm và phải kết thúc trước ngày 1 tháng 1 năm 2031. Số lượng thuê bao tối đa trong giai đoạn này được giới hạn ở mức 600.000 thuê bao.
Quan trọng hơn, nhà cung cấp dịch vụ phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về quốc phòng và an ninh. Cụ thể:
Kỳ vọng cho vùng "lõm sóng" và động lực cạnh tranh
Starlink, với hệ thống hơn 6.000 vệ tinh quỹ đạo tầm thấp, đang cung cấp kết nối internet cho gần 3 triệu khách hàng tại hơn 100 quốc gia, đặc biệt hiệu quả ở những nơi hạ tầng mạng truyền thống còn hạn chế. Mức giá dịch vụ trung bình hiện tại của Starlink là 99 USD/tháng (khoảng 2,4 triệu đồng).
Việc triển khai dịch vụ Starlink tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số và thu hẹp khoảng cách số, đặc biệt là hỗ trợ các khu vực "vắng sóng" hoặc "lõm sóng" ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo – những nơi mà mạng 4G, 5G và cáp quang chưa thể phủ tới hoặc chi phí triển khai quá cao.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia và đại diện nhà mạng trong nước, Starlink không thể thay thế hoàn toàn cáp quang hay mạng di động do vẫn có độ trễ cao hơn và có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết. Thay vào đó, sự xuất hiện của Starlink sẽ tạo nên một động lực cạnh tranh mới, thúc đẩy các nhà mạng trong nước nhanh chóng hoàn thiện hạ tầng viễn thông, đưa cáp quang đến nhiều hộ gia đình hơn và đẩy mạnh phủ sóng 5G trên toàn quốc.
Theo thống kê của Cục Viễn thông, dù mạng di động Việt Nam đã phủ sóng tới 99,8% dân số, nhưng mới chỉ bao phủ được khoảng 58% diện tích đất liền (và 14,5% tổng diện tích lãnh thổ nếu tính cả vùng biển). Hiện vẫn còn 17% hộ gia đình chưa sử dụng cáp quang, tập trung nhiều ở vùng sâu, vùng xa.
Cách thức hoạt động và vị thế của Việt Nam trong công nghệ vệ tinh
Công nghệ vệ tinh Starlink cho phép kết nối internet mà không phụ thuộc vào hạ tầng viễn thông mặt đất tại địa phương. Người dùng sẽ cần một bộ thiết bị bao gồm chảo vệ tinh, router Wi-Fi, nguồn điện và cáp. Tín hiệu từ thiết bị người dùng sẽ được truyền lên vệ tinh LEO gần nhất, sau đó chuyển tiếp qua mạng lưới vệ tinh xuống trạm xử lý mặt đất, kết nối vào internet chính và phản hồi dữ liệu về cho người dùng.
Hiện tại, Việt Nam (thông qua VNPT) đang sở hữu và vận hành hai vệ tinh viễn thông Vinasat trên quỹ đạo địa tĩnh (GEO), chủ yếu phục vụ viễn thông truyền thống. Theo PGS-TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Việt Nam có thể làm chủ công nghệ vệ tinh LEO, nhưng để hiệu quả cần quy mô lớn với hàng ngàn vệ tinh và khả năng tự chủ phóng, điều này đòi hỏi nguồn lực đầu tư khổng lồ.
Nếu các kế hoạch được thực hiện đúng tiến độ, người dùng internet tại Việt Nam có thể sẽ sớm được trải nghiệm dịch vụ internet vệ tinh Starlink ngay trong năm 2025, mở ra một chương mới cho kết nối và phát triển kinh tế số tại các vùng miền còn nhiều khó khăn.
#starlinkvàoViệtNam
Starlink tiến gần hơn đến người dùng Việt
Dịch vụ internet vệ tinh Starlink, một dự án đầy tham vọng của Tập đoàn SpaceX do tỷ phú Elon Musk sáng lập, đang có những bước tiến rõ rệt cho thấy khả năng sớm có mặt tại thị trường Việt Nam. Các động thái từ phía Chính phủ và cơ quan chức năng gần đây báo hiệu một tương lai không xa, người dùng Việt, đặc biệt ở những vùng khó khăn về hạ tầng mạng, có thể sẽ được trải nghiệm công nghệ kết nối internet tiên tiến này.
Tại buổi làm việc với Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng vào đầu tháng 4 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) Nguyễn Mạnh Hùng đã xác định một trong hai nhiệm vụ chính của bộ trong năm nay là thí điểm dịch vụ internet vệ tinh Starlink, bên cạnh việc tăng tốc độ internet di động bằng nâng cấp mạng 5G.
Ông Nguyễn Thành Chung, Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ KH-CN), cho biết Cục đang tích cực làm việc với Tập đoàn SpaceX để hỗ trợ doanh nghiệp này hoàn thiện các khâu chuẩn bị cần thiết trước khi có thể chính thức hoạt động tại Việt Nam. Quá trình này bao gồm việc SpaceX sẽ sớm thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam và lắp đặt các trạm cổng mặt đất (trạm gateway) để phục vụ kết nối internet vệ tinh Starlink trên lãnh thổ Việt Nam.
Một bước tiến quan trọng là vào tháng 4 năm 2025, Chính phủ Việt Nam đã cấp phép cho Tập đoàn SpaceX thực hiện thí điểm có kiểm soát việc đầu tư kinh doanh dịch vụ mạng viễn thông vệ tinh sử dụng công nghệ quỹ đạo tầm thấp (LEO) tại Việt Nam. Đây được xem là một bước ngoặt mới cho thị trường internet băng rộng trong nước.
Điều kiện thí điểm và yêu cầu về an ninh, dữ liệu
Theo quyết định của Chính phủ, SpaceX được phép cung cấp dịch vụ có điều kiện trong giai đoạn thí điểm kéo dài 5 năm và phải kết thúc trước ngày 1 tháng 1 năm 2031. Số lượng thuê bao tối đa trong giai đoạn này được giới hạn ở mức 600.000 thuê bao.
Quan trọng hơn, nhà cung cấp dịch vụ phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về quốc phòng và an ninh. Cụ thể:
- Phải đặt trạm gateway trên lãnh thổ Việt Nam.
- Đảm bảo tất cả lưu lượng do thuê bao vệ tinh tạo ra trên lãnh thổ Việt Nam đều đi qua gateway này và kết nối vào mạng viễn thông công cộng trong nước.
- Thông tin và dữ liệu của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam phải được lưu trữ tại Việt Nam.
- Thực hiện các yêu cầu về ngăn chặn nguồn phát tán mã độc, tấn công mạng và các thông tin xấu độc.
Kỳ vọng cho vùng "lõm sóng" và động lực cạnh tranh
Starlink, với hệ thống hơn 6.000 vệ tinh quỹ đạo tầm thấp, đang cung cấp kết nối internet cho gần 3 triệu khách hàng tại hơn 100 quốc gia, đặc biệt hiệu quả ở những nơi hạ tầng mạng truyền thống còn hạn chế. Mức giá dịch vụ trung bình hiện tại của Starlink là 99 USD/tháng (khoảng 2,4 triệu đồng).
Việc triển khai dịch vụ Starlink tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số và thu hẹp khoảng cách số, đặc biệt là hỗ trợ các khu vực "vắng sóng" hoặc "lõm sóng" ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo – những nơi mà mạng 4G, 5G và cáp quang chưa thể phủ tới hoặc chi phí triển khai quá cao.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia và đại diện nhà mạng trong nước, Starlink không thể thay thế hoàn toàn cáp quang hay mạng di động do vẫn có độ trễ cao hơn và có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết. Thay vào đó, sự xuất hiện của Starlink sẽ tạo nên một động lực cạnh tranh mới, thúc đẩy các nhà mạng trong nước nhanh chóng hoàn thiện hạ tầng viễn thông, đưa cáp quang đến nhiều hộ gia đình hơn và đẩy mạnh phủ sóng 5G trên toàn quốc.
Theo thống kê của Cục Viễn thông, dù mạng di động Việt Nam đã phủ sóng tới 99,8% dân số, nhưng mới chỉ bao phủ được khoảng 58% diện tích đất liền (và 14,5% tổng diện tích lãnh thổ nếu tính cả vùng biển). Hiện vẫn còn 17% hộ gia đình chưa sử dụng cáp quang, tập trung nhiều ở vùng sâu, vùng xa.
Cách thức hoạt động và vị thế của Việt Nam trong công nghệ vệ tinh
Công nghệ vệ tinh Starlink cho phép kết nối internet mà không phụ thuộc vào hạ tầng viễn thông mặt đất tại địa phương. Người dùng sẽ cần một bộ thiết bị bao gồm chảo vệ tinh, router Wi-Fi, nguồn điện và cáp. Tín hiệu từ thiết bị người dùng sẽ được truyền lên vệ tinh LEO gần nhất, sau đó chuyển tiếp qua mạng lưới vệ tinh xuống trạm xử lý mặt đất, kết nối vào internet chính và phản hồi dữ liệu về cho người dùng.
Hiện tại, Việt Nam (thông qua VNPT) đang sở hữu và vận hành hai vệ tinh viễn thông Vinasat trên quỹ đạo địa tĩnh (GEO), chủ yếu phục vụ viễn thông truyền thống. Theo PGS-TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Việt Nam có thể làm chủ công nghệ vệ tinh LEO, nhưng để hiệu quả cần quy mô lớn với hàng ngàn vệ tinh và khả năng tự chủ phóng, điều này đòi hỏi nguồn lực đầu tư khổng lồ.
Nếu các kế hoạch được thực hiện đúng tiến độ, người dùng internet tại Việt Nam có thể sẽ sớm được trải nghiệm dịch vụ internet vệ tinh Starlink ngay trong năm 2025, mở ra một chương mới cho kết nối và phát triển kinh tế số tại các vùng miền còn nhiều khó khăn.
#starlinkvàoViệtNam
