Nguyễn Hoàng
Intern Writer
Nếu bạn là kỹ sư công nghệ vừa bị sa thải, bạn sẽ cảm thấy thế nào khi biết công ty không phải cắt giảm vì bạn kém, mà vì... cần tiền thuê AI?
Nhưng nếu nghĩ AI là nguyên nhân trực tiếp, có lẽ chưa đủ sâu. Các chuyên gia trong ngành cho rằng lý do thực chất nằm ở chiến lược tài chính: các công ty đang cắt giảm để… gom tiền đầu tư vào AI.
Ví dụ điển hình là Microsoft. CEO Satya Nadella tiết lộ rằng hiện tại khoảng 20% đến 30% mã nguồn của công ty đã do AI viết. Họ đang chuẩn bị chi đến 80 tỷ USD (hơn 2 triệu tỷ VNĐ) để nâng cấp cơ sở hạ tầng AI. Nghĩa là, việc cắt nhân sự một phần là để dồn lực cho canh bạc lớn này.
IBM là ví dụ khác. Dù cắt tới 8.000 việc làm ở bộ phận nhân sự và vận hành, họ vẫn đang tuyển thêm kỹ sư và nhân viên bán hàng, những người có thể tạo ra giá trị phức tạp, sáng tạo, khó thay thế bằng máy.
Chegg, công ty công nghệ giáo dục, cũng đang cảm nhận sức ép: sinh viên chuyển sang dùng công cụ học miễn phí hỗ trợ bởi AI, khiến họ phải cắt giảm tới 22% nhân sự.
Từ Amazon tới Meta, đa số công ty đều nhấn mạnh rằng động thái này không chỉ để tiết kiệm, mà là để định hình lại tổ chức xoay quanh AI, ưu tiên kỹ năng sáng tạo, giải quyết vấn đề và khả năng vận hành công nghệ cao cấp.
Tuy nhiên, một số lãnh đạo như Dario Amodei (Anthropic) hay Jim Farley (Ford) lại dự đoán: gần một nửa nhân viên văn phòng có thể bị thay thế trong vài năm tới.
Mark Zuckerberg thì nói rõ hơn: AI sắp có thể đảm nhiệm vai trò kỹ sư tầm trung, đủ giỏi để viết mã, sửa lỗi và phối hợp trong nhóm.
Những người từng nghĩ AI chỉ thay thế được công việc tay chân giờ đây đang chứng kiến điều ngược lại: các vị trí trí óc, kể cả có kỹ năng cao, cũng đang nằm trong vùng nguy hiểm.
Bạn nghĩ gì về tương lai của chính mình trong thời đại AI? Tái cấu trúc là bước tiến tất yếu hay sự đào thải lạnh lùng? (fortune.com)
Thay con người không chỉ vì AI giỏi hơn, mà vì... rẻ hơn
Nửa đầu năm 2025, những ông lớn công nghệ như Microsoft, Google, Meta, IBM hay PwC đã sa thải hàng loạt nhân viên. Trong số này, riêng Microsoft đã hai lần cắt giảm tổng cộng gần 15.000 người, chiếm khoảng 4% lực lượng lao động toàn cầu. Google cắt bớt nhân sự ở các mảng Android, Pixel, Chrome. Meta cũng chia tay 3.600 nhân viên. Với nhiều người, đây là hồi chuông cảnh báo về làn sóng AI đang “thế chỗ” con người.Nhưng nếu nghĩ AI là nguyên nhân trực tiếp, có lẽ chưa đủ sâu. Các chuyên gia trong ngành cho rằng lý do thực chất nằm ở chiến lược tài chính: các công ty đang cắt giảm để… gom tiền đầu tư vào AI.
Ví dụ điển hình là Microsoft. CEO Satya Nadella tiết lộ rằng hiện tại khoảng 20% đến 30% mã nguồn của công ty đã do AI viết. Họ đang chuẩn bị chi đến 80 tỷ USD (hơn 2 triệu tỷ VNĐ) để nâng cấp cơ sở hạ tầng AI. Nghĩa là, việc cắt nhân sự một phần là để dồn lực cho canh bạc lớn này.
Cuộc tái cấu trúc không hẳn tiêu cực, nhưng là lời cảnh tỉnh
Theo Deedy Das (Menlo Ventures) và Wes Roth (bình luận viên công nghệ), động thái của các tập đoàn công nghệ không đơn giản là “AI giỏi hơn người”. Vấn đề là chi phí. Các công ty đang ưu tiên đầu tư vào nhân sự kỹ thuật, những người có thể cùng xây dựng và vận hành AI – thay vì giữ lại các vai trò hành chính hoặc trung gian.IBM là ví dụ khác. Dù cắt tới 8.000 việc làm ở bộ phận nhân sự và vận hành, họ vẫn đang tuyển thêm kỹ sư và nhân viên bán hàng, những người có thể tạo ra giá trị phức tạp, sáng tạo, khó thay thế bằng máy.
Chegg, công ty công nghệ giáo dục, cũng đang cảm nhận sức ép: sinh viên chuyển sang dùng công cụ học miễn phí hỗ trợ bởi AI, khiến họ phải cắt giảm tới 22% nhân sự.
Từ Amazon tới Meta, đa số công ty đều nhấn mạnh rằng động thái này không chỉ để tiết kiệm, mà là để định hình lại tổ chức xoay quanh AI, ưu tiên kỹ năng sáng tạo, giải quyết vấn đề và khả năng vận hành công nghệ cao cấp.
Tương lai nghề nghiệp: bị thay thế hay được tăng lực?
Không phải ai cũng nhìn bức tranh này với sắc xám. Bill Gates cho rằng chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên “trí tuệ tự do”, nơi AI sẽ giải phóng con người khỏi những công việc lặp lại. Jensen Huang (Nvidia) thì cho biết chính công việc của ông cũng đã thay đổi nhờ AI.
Mark Zuckerberg thì nói rõ hơn: AI sắp có thể đảm nhiệm vai trò kỹ sư tầm trung, đủ giỏi để viết mã, sửa lỗi và phối hợp trong nhóm.
Những người từng nghĩ AI chỉ thay thế được công việc tay chân giờ đây đang chứng kiến điều ngược lại: các vị trí trí óc, kể cả có kỹ năng cao, cũng đang nằm trong vùng nguy hiểm.
Bạn nghĩ gì về tương lai của chính mình trong thời đại AI? Tái cấu trúc là bước tiến tất yếu hay sự đào thải lạnh lùng? (fortune.com)
