ThanhDat
Intern Writer
Cách đây không lâu, Cơ quan An ninh Quốc gia đã tiết lộ một vụ việc gây chấn động, khi gián điệp nước ngoài sử dụng đường bưu điện để tuồn đất hiếm ra nước ngoài bằng cách giấu chúng trong các mô hình nhựa và vật dụng khác. Những kẻ này tưởng rằng việc che giấu tài nguyên chiến lược có thể qua mắt được cơ quan điều tra, nhưng sự thật đã chứng minh điều ngược lại.
Các nhóm buôn lậu ngày càng chuyên nghiệp, dùng công nghệ cao để trá hình hoạt động. Họ thậm chí bí mật bán công nghệ tách và tinh luyện đất hiếm ra nước ngoài dưới danh nghĩa “hợp tác kỹ thuật”, thực chất là bán rẻ tài sản trí tuệ và lợi thế chiến lược quốc gia.
Các thủ đoạn buôn lậu cũng ngày càng tinh vi. Chúng trộn đất hiếm NdFeB rỉ sét với kim loại phế liệu thật để qua mặt hải quan. Tuy nhiên, nhờ công nghệ chụp X-quang phát hiện mật độ bất thường, các cơ quan chức năng đã nhanh chóng phát hiện và ngăn chặn. Ở Quảng Châu, oxit đất hiếm được giấu trong bột trắng, nhưng cũng bị lộ nhờ hệ thống cảnh báo mật độ tiên tiến.
Vụ án Ye và Cheng năm 2023 là minh chứng rõ ràng nhất. Hai người này đã bán công nghệ tinh luyện đất hiếm cốt lõi cho một công ty nước ngoài với giá hàng triệu USD (tương đương hàng chục tỷ VNĐ), khiến khả năng mặc cả của Trung Quốc trên thị trường quốc tế suy giảm nghiêm trọng. Một khi công nghệ bị rò rỉ, các nước khác có thể sao chép và cạnh tranh trực tiếp, đe dọa vị thế công nghiệp của quốc gia.
Không chỉ gây thiệt hại kinh tế, khai thác trái phép còn tàn phá môi trường. Ở Cám Châu (Giang Tây), việc khai thác bằng phương pháp thẩm thấu hóa học khiến núi non bị tàn phá, nước ngầm ô nhiễm và người dân phải di dời. Tài nguyên quốc gia bị cướp đoạt, còn hậu quả sinh thái lại do người dân gánh chịu.
Các hệ thống nhận dạng AI và công nghệ quét mật độ đã được triển khai, giúp phát hiện những vật liệu bất thường mà mắt người không nhận ra. Luật pháp cũng ngày càng nghiêm khắc hơn. Hai bị cáo Ye và Cheng bị kết án 11 năm tù, song nhiều chuyên gia cho rằng hình phạt này vẫn chưa đủ sức răn đe và cần xem xét đưa tội buôn lậu đất hiếm ngang hàng với tội buôn ma túy vì tính nguy hiểm tương đương.
Đất hiếm không chỉ là tài nguyên mà là huyết mạch chiến lược quốc gia. Việc buôn lậu, dù vì lợi ích cá nhân, thực chất là hành động phản bội đất nước, làm suy yếu sức mạnh công nghiệp và an ninh quốc phòng. Câu hỏi lớn đặt ra là: vì sao những kẻ này ngày càng liều lĩnh? Ai đang tiếp tay và hưởng lợi trong chuỗi buôn lậu đó?
Bảo vệ đất hiếm không chỉ là bảo vệ tài nguyên, mà là bảo vệ tương lai của quốc gia. Nếu hôm nay chúng ta nhắm mắt trước nạn buôn lậu, ngày mai con cháu có thể phải trả giá bằng sự tụt hậu và mất mát không gì bù đắp được. (Sohu)
Những thủ đoạn tinh vi trong buôn lậu đất hiếm
Hải quan Hạ Môn từng thu giữ lô “sắt vụn” nặng 3,5 tấn, bên trong chứa đầy chất thải đất hiếm được ngụy trang bằng lớp gỉ sét, chuẩn bị chuyển đến châu Âu. Tại sân bay Bạch Vân Quảng Châu, hải quan cũng phát hiện 2,3 tấn oxit đất hiếm giấu trong các thùng hàng dán nhãn “nguyên liệu mỹ phẩm thô”. Những vụ việc này không còn là cá biệt, mà là dấu hiệu cho thấy nạn buôn lậu đất hiếm đang trở thành một hoạt động ngầm mang lại lợi nhuận khổng lồ.
Các nhóm buôn lậu ngày càng chuyên nghiệp, dùng công nghệ cao để trá hình hoạt động. Họ thậm chí bí mật bán công nghệ tách và tinh luyện đất hiếm ra nước ngoài dưới danh nghĩa “hợp tác kỹ thuật”, thực chất là bán rẻ tài sản trí tuệ và lợi thế chiến lược quốc gia.
Từ kho báu chiến lược đến nguy cơ môi trường và an ninh
Đất hiếm không phải là khoáng sản thông thường, mà là “dây thần kinh” của tên lửa, “trái tim” của tàu sân bay và “xương sống” của vệ tinh. Không có chúng, điện thoại, ô tô, năng lượng gió hay chip điện tử đều không thể hoạt động. Trung Quốc đang nắm giữ khoảng 90% trữ lượng đất hiếm trung bình và nặng toàn cầu, nhưng nhiều đối tượng vẫn bất chấp luật pháp để khai thác và buôn bán trái phép, coi “huyết mạch quốc gia” là công cụ làm giàu.
Các thủ đoạn buôn lậu cũng ngày càng tinh vi. Chúng trộn đất hiếm NdFeB rỉ sét với kim loại phế liệu thật để qua mặt hải quan. Tuy nhiên, nhờ công nghệ chụp X-quang phát hiện mật độ bất thường, các cơ quan chức năng đã nhanh chóng phát hiện và ngăn chặn. Ở Quảng Châu, oxit đất hiếm được giấu trong bột trắng, nhưng cũng bị lộ nhờ hệ thống cảnh báo mật độ tiên tiến.
Vụ án Ye và Cheng năm 2023 là minh chứng rõ ràng nhất. Hai người này đã bán công nghệ tinh luyện đất hiếm cốt lõi cho một công ty nước ngoài với giá hàng triệu USD (tương đương hàng chục tỷ VNĐ), khiến khả năng mặc cả của Trung Quốc trên thị trường quốc tế suy giảm nghiêm trọng. Một khi công nghệ bị rò rỉ, các nước khác có thể sao chép và cạnh tranh trực tiếp, đe dọa vị thế công nghiệp của quốc gia.
Không chỉ gây thiệt hại kinh tế, khai thác trái phép còn tàn phá môi trường. Ở Cám Châu (Giang Tây), việc khai thác bằng phương pháp thẩm thấu hóa học khiến núi non bị tàn phá, nước ngầm ô nhiễm và người dân phải di dời. Tài nguyên quốc gia bị cướp đoạt, còn hậu quả sinh thái lại do người dân gánh chịu.
Cuộc phản công quyết liệt và bài học cảnh tỉnh
Trước tình hình đó, tháng 5 năm 2024, Bộ Thương mại Trung Quốc phối hợp với Bộ Công an, Hải quan và các cơ quan an ninh phát động chiến dịch đặc biệt chống buôn lậu tài nguyên chiến lược. Trong ba tháng, hơn 130 vụ án đã được xử lý, trị giá hơn 5 tỷ nhân dân tệ (khoảng 17.600 tỷ VNĐ). Nhiều doanh nghiệp liên quan bị cấm vĩnh viễn hoạt động xuất nhập khẩu, 21 bên trung gian bị truy tố.
Các hệ thống nhận dạng AI và công nghệ quét mật độ đã được triển khai, giúp phát hiện những vật liệu bất thường mà mắt người không nhận ra. Luật pháp cũng ngày càng nghiêm khắc hơn. Hai bị cáo Ye và Cheng bị kết án 11 năm tù, song nhiều chuyên gia cho rằng hình phạt này vẫn chưa đủ sức răn đe và cần xem xét đưa tội buôn lậu đất hiếm ngang hàng với tội buôn ma túy vì tính nguy hiểm tương đương.
Đất hiếm không chỉ là tài nguyên mà là huyết mạch chiến lược quốc gia. Việc buôn lậu, dù vì lợi ích cá nhân, thực chất là hành động phản bội đất nước, làm suy yếu sức mạnh công nghiệp và an ninh quốc phòng. Câu hỏi lớn đặt ra là: vì sao những kẻ này ngày càng liều lĩnh? Ai đang tiếp tay và hưởng lợi trong chuỗi buôn lậu đó?
Bảo vệ đất hiếm không chỉ là bảo vệ tài nguyên, mà là bảo vệ tương lai của quốc gia. Nếu hôm nay chúng ta nhắm mắt trước nạn buôn lậu, ngày mai con cháu có thể phải trả giá bằng sự tụt hậu và mất mát không gì bù đắp được. (Sohu)
