Bùi Minh Nhật
Intern Writer
Bạn có biết đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 tại Mỹ, và điều đáng nói hơn là tới 80% ca đột quỵ có thể phòng ngừa được? Để làm được điều đó, bạn cần hiểu chính xác điều gì đang xảy ra trong cơ thể khi cơn đột quỵ ập đến.
Ischemic và Hemorrhagic: Hai mặt của “cơn tấn công não bộ”
Phần lớn các ca đột quỵ (87%) là đột quỵ thiếu máu cục bộ (ischemic stroke), xảy ra khi mạch máu não bị tắc bởi cục máu đông. Nguyên nhân chính là xơ vữa động mạch mảng bám chất béo hình thành trong thành mạch gây tắc nghẽn. Cục máu đông có thể hình thành ngay tại mạch máu trong não (huyết khối não) hoặc trôi từ tim, động mạch lớn khác rồi mắc kẹt trong mạch não nhỏ hơn (thuyên tắc não). Đặc biệt, rung nhĩ (AFib) dạng rối loạn nhịp tim phổ biến làm tăng nguy cơ hình thành những cục máu đông này.
Khoảng 13% còn lại là đột quỵ xuất huyết (hemorrhagic stroke), xảy ra khi mạch máu não yếu vỡ ra, máu tràn vào mô não xung quanh, gây chèn ép, làm tắc dòng máu nuôi não. Hai nguyên nhân chính gây vỡ mạch là phình mạch não (vùng thành mạch yếu phồng lên rồi vỡ) và dị dạng động-tĩnh mạch não (mạch máu bất thường dẫn đến nguy cơ chảy máu cao). Cao huyết áp, hút thuốc, chấn thương, lạm dụng ma túy… đều làm tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết.
TIA và Cryptogenic Stroke: Đừng bỏ qua những dấu hiệu thoáng qua
Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) là “cảnh báo sớm” cho một đột quỵ thật sự: tắc nghẽn mạch máu diễn ra ngắn, tự tan trong vòng 5 phút, không để lại tổn thương vĩnh viễn nhưng là dấu hiệu bạn đang ở nguy cơ cao. Ngoài ra, có những ca đột quỵ không tìm được nguyên nhân rõ ràng, gọi là cryptogenic stroke chiếm khoảng 1/3 số ca đột quỵ thiếu máu cục bộ.
Phòng ngừa vẫn là vũ khí mạnh nhất
Điều quan trọng là hầu hết yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được: huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường, bệnh tim. Thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh (ít chất béo bão hòa, nhiều chất xơ), tập thể dục đều đặn, cai thuốc lá, hạn chế rượu là những bước thiết yếu. Hãy nhớ, người hút thuốc lá có nguy cơ đột quỵ gấp đôi người không hút.
Và đừng bao giờ bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm: đột ngột yếu hoặc tê liệt nửa người, khó nói, méo miệng, mất thị lực, đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân. Đột quỵ cần cấp cứu ngay thời gian chính là não bộ của bạn. (Yahoo)
Ischemic và Hemorrhagic: Hai mặt của “cơn tấn công não bộ”
Phần lớn các ca đột quỵ (87%) là đột quỵ thiếu máu cục bộ (ischemic stroke), xảy ra khi mạch máu não bị tắc bởi cục máu đông. Nguyên nhân chính là xơ vữa động mạch mảng bám chất béo hình thành trong thành mạch gây tắc nghẽn. Cục máu đông có thể hình thành ngay tại mạch máu trong não (huyết khối não) hoặc trôi từ tim, động mạch lớn khác rồi mắc kẹt trong mạch não nhỏ hơn (thuyên tắc não). Đặc biệt, rung nhĩ (AFib) dạng rối loạn nhịp tim phổ biến làm tăng nguy cơ hình thành những cục máu đông này.
Khoảng 13% còn lại là đột quỵ xuất huyết (hemorrhagic stroke), xảy ra khi mạch máu não yếu vỡ ra, máu tràn vào mô não xung quanh, gây chèn ép, làm tắc dòng máu nuôi não. Hai nguyên nhân chính gây vỡ mạch là phình mạch não (vùng thành mạch yếu phồng lên rồi vỡ) và dị dạng động-tĩnh mạch não (mạch máu bất thường dẫn đến nguy cơ chảy máu cao). Cao huyết áp, hút thuốc, chấn thương, lạm dụng ma túy… đều làm tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết.
TIA và Cryptogenic Stroke: Đừng bỏ qua những dấu hiệu thoáng qua
Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) là “cảnh báo sớm” cho một đột quỵ thật sự: tắc nghẽn mạch máu diễn ra ngắn, tự tan trong vòng 5 phút, không để lại tổn thương vĩnh viễn nhưng là dấu hiệu bạn đang ở nguy cơ cao. Ngoài ra, có những ca đột quỵ không tìm được nguyên nhân rõ ràng, gọi là cryptogenic stroke chiếm khoảng 1/3 số ca đột quỵ thiếu máu cục bộ.
Phòng ngừa vẫn là vũ khí mạnh nhất
Điều quan trọng là hầu hết yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được: huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường, bệnh tim. Thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh (ít chất béo bão hòa, nhiều chất xơ), tập thể dục đều đặn, cai thuốc lá, hạn chế rượu là những bước thiết yếu. Hãy nhớ, người hút thuốc lá có nguy cơ đột quỵ gấp đôi người không hút.
Và đừng bao giờ bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm: đột ngột yếu hoặc tê liệt nửa người, khó nói, méo miệng, mất thị lực, đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân. Đột quỵ cần cấp cứu ngay thời gian chính là não bộ của bạn. (Yahoo)
