Hoàng Nam
Writer
Như chúng ta đã biết, tháng 8/2024 Campuchia đã khởi công rầm rộ Kênh đào Phù Nam, công trình lịch sử phát triển kinh tế, văn hóa nước này, dự kiến hoàn thành năm 2028 với tổng giá trị đầu tư 1,7 tỷ đô la, trong đó vốn Trung Quốc chiếm 49%.
Tuy nhiên, mới đây nhất, báo cáo về nợ nước ngoài của Campuchia cho thấy năm ngoái nước này không chính thức vay nợ Trung Quốc đồng nào.
Trung Quốc có vai trò đáng kể trong nợ công của Campuchia trong những năm trước, đặc biệt là vào năm 2023, khi nước này là chủ nợ lớn nhất của Campuchia với tổng cộng 302,4 triệu đô la được cung cấp. Tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất từ Bộ Kinh tế và Tài chính (MEF) Campuchia vào ngày 10/3/2025, trong năm 2024, không có khoản vay chính thức nào được ký kết giữa Campuchia và Trung Quốc. Điều này đánh dấu một sự thay đổi lớn so với vị thế của Trung Quốc trước đó, khi mối quan hệ tài chính giữa hai nước từng được mô tả là “Tình bạn sắt thép”. Kết quả là trong năm 2024, số tiền vay từ Trung Quốc về cơ bản là bằng không.
Thay vào đó, Campuchia đã ký các khoản vay với các đối tác khác, như:
Thế thì phải nhắc lại, việc Trung Quốc đóng góp 49% vốn (khoảng 833 triệu USD) vào kênh đào Phù Nam được thực hiện theo mô hình PPP (Public-Private Partnership - Hợp tác công-tư), cụ thể là hình thức BOT (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao). Trong mô hình này, một công ty Trung Quốc (Tập đoàn Cầu đường Trung Quốc - CRBC) chịu trách nhiệm xây dựng, vận hành kênh đào trong khoảng 40-50 năm trước khi chuyển giao lại cho Campuchia.
Điều này có nghĩa, đầu tư Kênh đào Phù Nam được thực hiện theo mô hình PPP (Public-Private Partnership - Hợp tác công-tư), cụ thể là hình thức BOT (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao). Trong mô hình này, một công ty Trung Quốc (Tập đoàn Cầu đường Trung Quốc - CRBC) chịu trách nhiệm xây dựng, vận hành kênh đào trong khoảng 40-50 năm trước khi chuyển giao lại cho Campuchia.
Thủ tướng Hun Manet của Campuchia từng khẳng định Campuchia “không vay tiền từ Trung Quốc” để xây kênh đào, mà dựa vào cơ chế PPP để tránh gánh nặng nợ công.
Tóm lại, Trung Quốc năm 2024 không cho Campuchia vay khoản nào không liên quan đến kênh đào Phù Nam. Vấn đề phụ thuộc ở doanh nghiệp Trung Quốc tính toán việc đầu tư vào Kênh đào Phù Nam có thu hồi được vốn và lãi như kỳ vọng không thì họ mới xuống tiền,
Tuy nhiên, mới đây nhất, báo cáo về nợ nước ngoài của Campuchia cho thấy năm ngoái nước này không chính thức vay nợ Trung Quốc đồng nào.
Trung Quốc có vai trò đáng kể trong nợ công của Campuchia trong những năm trước, đặc biệt là vào năm 2023, khi nước này là chủ nợ lớn nhất của Campuchia với tổng cộng 302,4 triệu đô la được cung cấp. Tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất từ Bộ Kinh tế và Tài chính (MEF) Campuchia vào ngày 10/3/2025, trong năm 2024, không có khoản vay chính thức nào được ký kết giữa Campuchia và Trung Quốc. Điều này đánh dấu một sự thay đổi lớn so với vị thế của Trung Quốc trước đó, khi mối quan hệ tài chính giữa hai nước từng được mô tả là “Tình bạn sắt thép”. Kết quả là trong năm 2024, số tiền vay từ Trung Quốc về cơ bản là bằng không.
Thay vào đó, Campuchia đã ký các khoản vay với các đối tác khác, như:
- Hàn Quốc: 264,3 triệu USD (tăng 11% so với 2023).
- Nhật Bản: 237,9 triệu USD (giảm 5% so với 2023).
- Ngân hàng Thế giới: 631,9 triệu USD (tăng 26% so với 2023).
- Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB): 388,6 triệu USD (tăng 204% so với 2023).
Thế thì phải nhắc lại, việc Trung Quốc đóng góp 49% vốn (khoảng 833 triệu USD) vào kênh đào Phù Nam được thực hiện theo mô hình PPP (Public-Private Partnership - Hợp tác công-tư), cụ thể là hình thức BOT (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao). Trong mô hình này, một công ty Trung Quốc (Tập đoàn Cầu đường Trung Quốc - CRBC) chịu trách nhiệm xây dựng, vận hành kênh đào trong khoảng 40-50 năm trước khi chuyển giao lại cho Campuchia.
Điều này có nghĩa, đầu tư Kênh đào Phù Nam được thực hiện theo mô hình PPP (Public-Private Partnership - Hợp tác công-tư), cụ thể là hình thức BOT (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao). Trong mô hình này, một công ty Trung Quốc (Tập đoàn Cầu đường Trung Quốc - CRBC) chịu trách nhiệm xây dựng, vận hành kênh đào trong khoảng 40-50 năm trước khi chuyển giao lại cho Campuchia.
Thủ tướng Hun Manet của Campuchia từng khẳng định Campuchia “không vay tiền từ Trung Quốc” để xây kênh đào, mà dựa vào cơ chế PPP để tránh gánh nặng nợ công.
Tóm lại, Trung Quốc năm 2024 không cho Campuchia vay khoản nào không liên quan đến kênh đào Phù Nam. Vấn đề phụ thuộc ở doanh nghiệp Trung Quốc tính toán việc đầu tư vào Kênh đào Phù Nam có thu hồi được vốn và lãi như kỳ vọng không thì họ mới xuống tiền,
