Bí mật của thuốc viên: làm thế nào đưa được dược chất đến đúng nơi cần chữa?

T
Nguyễn Thu Hà
Phản hồi: 0
Khi bạn dùng một viên aspirin để trị đau đầu, làm cách nào aspirin có thể di chuyển đến đầu bạn và giảm bớt cơn đau? Các phân tử không thể tự vận chuyển qua các bộ phận cơ thể và chúng không kiểm soát được nơi cuối cùng mà chúng sẽ đến.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu có thể sửa đổi tính chất hóa học các phân tử thuốc để đảm bảo chúng liên kết mạnh mẽ với nơi chúng ta muốn, lẫn trở nên yếu hơn với những nơi không muốn tác động. Các sản phẩm dược phẩm nói chung không chỉ chứa hoạt chất tác động trực tiếp đến cơ thể. Thuốc cũng bao gồm các "thành phần không hoạt động" hoặc các phân tử giúp tăng cường tính ổn định, khả năng hấp thụ, hương vị, nhiều phẩm chất khác quan trọng để thuốc hoạt động. Chẳng hạn viên aspirin bạn nuốt cũng có các thành phần vừa ngăn viên thuốc bị vỡ trong quá trình vận chuyển, vừa giúp viên thuốc vỡ ra trong cơ thể bạn.
Các nhà khoa học dược phẩm đã phát triển các phương pháp và thiết kế các thành phần nondrug giúp đưa thuốc đến nơi cần thiết trong cơ thể. Để hiểu rõ hơn về quá trình suy nghĩ đằng sau cách các loại thuốc khác nhau được thiết kế, chúng ta hãy theo dõi một loại thuốc từ khi nó đi vào cơ thể lần đầu tiên đến nơi cuối cùng nó kết thúc.

Thuốc được hấp thụ vào cơ thể như thế nào?

Bí mật của thuốc viên: làm thế nào đưa được dược chất đến đúng nơi cần chữa?
Khi bạn nuốt một viên thuốc, ban đầu nó sẽ hòa tan trong dạ dày và ruột trước khi các phân tử thuốc được hấp thụ vào máu. Khi đã đi vào máu, nó sẽ lưu thông khắp cơ thể để đến các cơ quan và mô khác nhau. Các phân tử thuốc ảnh hưởng đến cơ thể bằng cách liên kết với thụ thể khác nhau trên tế bào, có thể kích hoạt một phản ứng cụ thể.
Mặc dù thuốc được thiết kế để nhắm mục tiêu vào các thụ thể cụ thể để tạo ra các tác dụng mong muốn, nhưng không thể ngắn chúng tiếp tục lưu thông trong máu và liên kết với các cơ quan không nhắm mục tiêu có khả năng gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Các phân tử lưu thông trong máu cũng phân hủy theo thời gian, cuối cùng sẽ ra khỏi cơ thể trong nước tiểu. Một ví dụ điển hình là mùi nước tiểu của bạn khác lạ khi ăn măng tây, vì thận đào thải axit măng tây nhanh hơn. Tương tự như vậy, vitamin tổng hợp thường chứa riboflavin, hoặc vitamin B2, khiến nước tiểu chuyển sang màu vàng tươi khi được bài tiết,
Vì mức độ hiệu quả các phân tử thuốc có thể đi qua niêm mạc ruột khác nhau tùy vào đặc tính hóa học, cho nên một số loại thuốc bạn nuốt không bao giờ được hấp thụ và bị bỏ đi trong phân. Bên cạnh đó, không phải tất cả đều được hấp thụ, nên đây là lý do tại sao một số loại thuốc như thuốc điều trị huyết áp cao và dị ứng, được dùng nhiều lần để thay thế các phân tử đã bị loại bỏ và duy trì một lượng thuốc đủ cao trong máu, hòng duy trì tác dụng trong cơ thể.

Cách đưa thuốc đến đúng nơi

So với uống các loại thuốc viên và viên nén, cách hiệu quả hơn để đưa thuốc vào máu là tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch. Bằng cách này, tất cả thuốc sẽ được lưu thông khắp cơ thể và tránh sự suy thoái trong dạ dày. Nhiều loại thuốc được tiêm vào tĩnh mạch là những loại thuốc sinh học hoặc thuốc theo công nghệ sinh học, bao gồm các chất có nguồn gốc từ các sinh vật khác. Phổ biến nhất trong số này là một loại thuốc điều trị ung thư được gọi là kháng thể đơn dòng , các protein liên kết và tiêu diệt các tế bào khối u. Những loại thuốc này được tiêm tực tiếp vào tĩnh mạch vì dạ dày của chúng ta không phân biệt được sự khác nhau giữa việc tiêu hóa một loại protein điều trị và việc tiêu hóa các loại protein trong thức ăn.
Bí mật của thuốc viên: làm thế nào đưa được dược chất đến đúng nơi cần chữa?
Trong nhiều trường hợp khác, các loại thuốc cần nồng độ rất cao để mang đến hiệu quả, chẳng hạn như các loại thuốc kháng sinh cho các trường hợp nhiễm trùng nặng , chỉ có thể được cung cấp qua đường tiêm truyền. Trong khi việc tăng nồng độ thuốc có thể giúp đảm bảo đủ các phân tử liên kết với các vị trí chính xác để có hiệu quả điều trị, nó cũng làm tăng liên kết với các vị trí không có mục tiêu và nguy cơ tác dụng phụ.
Một cách khác để có được nồng độ thuốc cao vào đúng vị trí là bôi thuốc vào đúng nơi cần thiết, chẳng hạn như thoa thuốc mỡ lên vùng da phát ban hoặc dùng thuốc nhỏ mắt trị dị ứng. Khi một số phân tử thuốc cuối cùng sẽ được hấp thụ vào máu, chúng sẽ được pha loãng đủ để lượng thuốc đến các vị trí khác là rất thấp và không có khả năng gây ra tác dụng phụ. Tương tự, ống hít đưa thuốc trực tiếp đến phổi và tránh ảnh hưởng đến phần còn lại của cơ thể.

Hiệu quả đối với bệnh nhân

Mục tiêu cuối cùng, quan trọng nhất trong tất cả các cách thức để đưa thuốc vào cơ thể là làm cho bệnh nhân dùng thuốc đúng liều lượng vào đúng thời điểm. Đối với nhiều bệnh nhân, việc nhớ uống thuốc nhiều lần trong ngày là điều khó khăn, cho nên các nhà nghiên cứu cố gắng thiết kế các công thức thuốc để chúng chỉ cần uống một lần mỗi ngày hoặc ít hơn. Tương tự như vậy, thuốc viên, thuốc hít hoặc thuốc xịt mũi sẽ thuận tiện hơn so với việc truyền dịch yêu cầu bạn phải đến phòng khám để bác sĩ tiêm vào cánh tay của bạn.
Việc sử dụng thuốc càng ít rắc rối và tốn kém thì bệnh nhân càng có khả năng dùng thuốc khi họ cần. Tuy nhiên, đôi lúc truyền hoặc tiêm là cách hiệu quả duy nhất mà một số loại thuốc có thể được sử dụng. Và ngay cả với tất cả các nghiên cứu về một căn bệnh đủ để phát triển một loại thuốc hiệu quả, bệnh nhân phải có vai trò trong việc để thuốc hoạt động như đã thiết kế.


>>> 8 thói quen dễ dẫn đến ung thư.
Nguồn sciencealert
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Top