myle.vnreview
Writer
Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Đắk Lắk vừa kiểm tra đồng loạt 6 cơ sở sản xuất giá đỗ tại TP. Buôn Ma Thuột và phát hiện dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng. Trong quá trình sản xuất, ngoài các nguyên liệu thông thường, các cơ sở này còn sử dụng một loại "nước kẹo" không màu.
Kết quả giám định cho thấy đây là hoạt chất 6-Benzylaminopurine (BAP), một hóa chất không nằm trong danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm tại Việt Nam. Chỉ trong 2024, nhóm này đã đưa ra thị trường hơn 2.900 tấn giá đỗ chứa hóa chất cấm, tương đương 8-10 tấn mỗi ngày.
Theo chuyên gia hóa học, TS Trần Hoài Châu, chất 6-Benzylaminopurine (BAP) là chất kích thích tăng trưởng tế bào (cytokinin) thế hệ tổng hợp đầu tiên. Loại hóa chất này kết tinh thành tinh thể hình kim, không màu, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường.
Chất 6-Benzylaminopurine tan trong dimethylfornamide, dimethyl sulfoxide, tan trong dung dịch nước vôi (Na2CO3). Vì thế, việc trồng giá đỗ bằng loại hóa chất này thường kèm vôi. Hóa chất này thẩm thấu sâu vào trong thân kích thích giá đỗ phát triển cực nhanh.
Chất 6-Benzylaminopurine có tác dụng kích thích cây phát triển, ra nhánh, đâm chồi; tăng cường ra hoa và làm trái cây to hơn nhờ việc kích thích phân chia tế bào; loại hóa chất này như thần dược với cây cỏ khi tăng đề kháng với bệnh, hạn hán, lạnh…
Ngoài ra, hóa chất benzylaminopurine có khả năng ức chế enzyme kinase hô hấp ở thực vật nên sau thu hoạch chỉ cần phun loại hóa chất này sẽ giúp nông sản giữ được màu sắc tươi xanh lâu hơn.
Chất 6-Benzylaminopurine gây ngộ độc cấp tính, nếu ăn số lượng lớn thực phẩm được trồng từ loại hóa chất này có thể gây tử vong. Nếu chẳng may bị chất 6-Benzylaminopurine văng vào mắt sẽ gây viêm kết mạc; dính vào da gây viêm da và các bệnh lý da khác; hít chất này sẽ gây tổn thương phổi, viêm phổi, làm tăng nặng các bệnh về phổi, phế quản, thậm chí xơ phổi…
Cách nhận biết giá đỗ có hóa chất và giá sạch
Giá đỗ có tồn dư hóa chất độc hại liệu có được loại bỏ khi được rửa sạch dưới vòi nước hay ngâm với muối không?
Chất 6-Benzylaminopurine chỉ tan tốt trong dung dịch kiềm, kém tan trong nước có pH trung tính hay axit nên giá đỗ thành phẩm dù có rửa nhiều lần với nước thông thường cũng không thể tẩy sạch nên dư lượng hóa chất tồn dư rất cao và ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
TS Vũ Thanh Hải, Trưởng Bộ môn Rau hoa quả và cảnh quan, khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết ngoài chất hóa chất 6-Benzylaminopurine, còn có loại hóa chất khác mà các cơ sở sản xuất giá đỗ có thể sử dụng là chất Acid Gibberellins (viết tắt là GA3). Chất này có thể kích thích sự kéo dài của thân cây, sinh trưởng chiều cao thân, chiều dài cành và rễ.
"Acid Gibberellins có tác dụng giãn tế bào theo chiều dọc, đối với giá ngâm thì sẽ nhanh dài hay nhanh nảy mầm, đều, khiến giá thể to hơn, mập hơn, bắt mắt hơn, dùng cho một số loại cây ăn lá thì giúp cho tăng trưởng nhanh hơn. Chất này thường được nhiều người dùng cho một số cây trồng trên đồng ruộng. Tôi không khuyến cáo dùng chất này để ủ giá", TS Vũ Thanh Hải khẳng định.
Trên thị trường có nhiều loại hóa chất khác nhau mà người sản xuất giá để bán thường mách nhau mua với mục đích cho giá mọc nhanh, mẫu mã đẹp và để được lâu, không bị ủng… Vì vậy, người tiêu dùng có thể nhận biết giá đố sạch, an toàn qua một số dấu hiệu cơ bản.
Chọn giá đỗ có chiều dài khoảng 5-6cm, thân mảnh, không to mập quá. Tuy nhiên, không chọn giá đỗ có cọng dài bất thường. Chỉ có giá đỗ tẩm thuốc mới có khả năng sinh trưởng vượt trội nhờ hóa chất, thân dài và to. Bên cạnh đó theo các nghiên cứu thì giá càng dài, lượng protein và dinh dưỡng trong đó càng ít.
Giá đỗ sạch và an toàn mất khoảng 3 ngày (vào mùa hè), 5 ngày vào mùa lạnh để sinh trưởng, vì vậy mà rễ nhiều và dài. Giá đỗ ngâm hóa chất chỉ có một đoạn rễ rất ngắn sậm màu dưới thân.
Chọn giá đỗ thân cong, không bóng. Giá đỗ truyền thống thường không sử dụng hóa chất nên nhìn không được đẹp mắt, giá có ủ hóa chất tẩy trắng thì sẽ mập, trắng bóng và thân thẳng.
Kết quả giám định cho thấy đây là hoạt chất 6-Benzylaminopurine (BAP), một hóa chất không nằm trong danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm tại Việt Nam. Chỉ trong 2024, nhóm này đã đưa ra thị trường hơn 2.900 tấn giá đỗ chứa hóa chất cấm, tương đương 8-10 tấn mỗi ngày.
Theo chuyên gia hóa học, TS Trần Hoài Châu, chất 6-Benzylaminopurine (BAP) là chất kích thích tăng trưởng tế bào (cytokinin) thế hệ tổng hợp đầu tiên. Loại hóa chất này kết tinh thành tinh thể hình kim, không màu, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường.
Chất 6-Benzylaminopurine tan trong dimethylfornamide, dimethyl sulfoxide, tan trong dung dịch nước vôi (Na2CO3). Vì thế, việc trồng giá đỗ bằng loại hóa chất này thường kèm vôi. Hóa chất này thẩm thấu sâu vào trong thân kích thích giá đỗ phát triển cực nhanh.
Chất 6-Benzylaminopurine có tác dụng kích thích cây phát triển, ra nhánh, đâm chồi; tăng cường ra hoa và làm trái cây to hơn nhờ việc kích thích phân chia tế bào; loại hóa chất này như thần dược với cây cỏ khi tăng đề kháng với bệnh, hạn hán, lạnh…
Ngoài ra, hóa chất benzylaminopurine có khả năng ức chế enzyme kinase hô hấp ở thực vật nên sau thu hoạch chỉ cần phun loại hóa chất này sẽ giúp nông sản giữ được màu sắc tươi xanh lâu hơn.
Chất 6-Benzylaminopurine gây ngộ độc cấp tính, nếu ăn số lượng lớn thực phẩm được trồng từ loại hóa chất này có thể gây tử vong. Nếu chẳng may bị chất 6-Benzylaminopurine văng vào mắt sẽ gây viêm kết mạc; dính vào da gây viêm da và các bệnh lý da khác; hít chất này sẽ gây tổn thương phổi, viêm phổi, làm tăng nặng các bệnh về phổi, phế quản, thậm chí xơ phổi…
Cách nhận biết giá đỗ có hóa chất và giá sạch
Giá đỗ có tồn dư hóa chất độc hại liệu có được loại bỏ khi được rửa sạch dưới vòi nước hay ngâm với muối không?
Chất 6-Benzylaminopurine chỉ tan tốt trong dung dịch kiềm, kém tan trong nước có pH trung tính hay axit nên giá đỗ thành phẩm dù có rửa nhiều lần với nước thông thường cũng không thể tẩy sạch nên dư lượng hóa chất tồn dư rất cao và ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
TS Vũ Thanh Hải, Trưởng Bộ môn Rau hoa quả và cảnh quan, khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết ngoài chất hóa chất 6-Benzylaminopurine, còn có loại hóa chất khác mà các cơ sở sản xuất giá đỗ có thể sử dụng là chất Acid Gibberellins (viết tắt là GA3). Chất này có thể kích thích sự kéo dài của thân cây, sinh trưởng chiều cao thân, chiều dài cành và rễ.
"Acid Gibberellins có tác dụng giãn tế bào theo chiều dọc, đối với giá ngâm thì sẽ nhanh dài hay nhanh nảy mầm, đều, khiến giá thể to hơn, mập hơn, bắt mắt hơn, dùng cho một số loại cây ăn lá thì giúp cho tăng trưởng nhanh hơn. Chất này thường được nhiều người dùng cho một số cây trồng trên đồng ruộng. Tôi không khuyến cáo dùng chất này để ủ giá", TS Vũ Thanh Hải khẳng định.
Trên thị trường có nhiều loại hóa chất khác nhau mà người sản xuất giá để bán thường mách nhau mua với mục đích cho giá mọc nhanh, mẫu mã đẹp và để được lâu, không bị ủng… Vì vậy, người tiêu dùng có thể nhận biết giá đố sạch, an toàn qua một số dấu hiệu cơ bản.
Chọn giá đỗ có chiều dài khoảng 5-6cm, thân mảnh, không to mập quá. Tuy nhiên, không chọn giá đỗ có cọng dài bất thường. Chỉ có giá đỗ tẩm thuốc mới có khả năng sinh trưởng vượt trội nhờ hóa chất, thân dài và to. Bên cạnh đó theo các nghiên cứu thì giá càng dài, lượng protein và dinh dưỡng trong đó càng ít.
Giá đỗ sạch và an toàn mất khoảng 3 ngày (vào mùa hè), 5 ngày vào mùa lạnh để sinh trưởng, vì vậy mà rễ nhiều và dài. Giá đỗ ngâm hóa chất chỉ có một đoạn rễ rất ngắn sậm màu dưới thân.
Chọn giá đỗ thân cong, không bóng. Giá đỗ truyền thống thường không sử dụng hóa chất nên nhìn không được đẹp mắt, giá có ủ hóa chất tẩy trắng thì sẽ mập, trắng bóng và thân thẳng.
