Mai Nhung
Writer
Một tiết lộ đầy bất ngờ từ CEO OpenAI Sam Altman mới đây đã làm sáng tỏ một khía cạnh ít ai ngờ tới về chi phí vận hành các mô hình Trí tuệ Nhân tạo (AI) khổng lồ như ChatGPT. Trả lời một người dùng trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) vào ngày 16/4 về chi phí xử lý những lời xã giao như "làm ơn" hay "cảm ơn" mà người dùng gửi đến chatbot, Altman cho biết con số này lên tới "hàng chục triệu USD" mỗi năm.
Câu hỏi ban đầu được đặt ra bởi tài khoản @tomiinlove: "Tôi tự hỏi OpenAI mất bao nhiêu tiền điện khi người dùng nói làm ơn hay cảm ơn". Phản hồi ngắn gọn nhưng gây sốc của Altman ngay lập tức thu hút sự chú ý lớn, bởi nó cho thấy ngay cả những tương tác tưởng chừng như vô nghĩa về mặt kỹ thuật cũng tiêu tốn một lượng tài nguyên tính toán và năng lượng đáng kể khi nhân lên với quy mô hàng trăm triệu người dùng của ChatGPT.
Tại sao người dùng lại lịch sự với AI?
Điều thú vị là, dù biết rõ AI là máy móc, không có cảm xúc và không thực sự "cần" những lời cảm ơn, một bộ phận lớn người dùng vẫn giữ thói quen giao tiếp lịch sự. Một khảo sát của công ty Future cho thấy có tới 70% người dùng thể hiện sự lịch sự khi tương tác với các hệ thống AI.
Có nhiều lý do được đưa ra cho hành vi này. Một số người cho rằng đó là thói quen giao tiếp xã hội ăn sâu, họ cảm thấy tự nhiên hơn khi nói chuyện lịch sự. Số khác lại tin rằng việc đưa ra những câu lệnh (prompt) lịch sự, rõ ràng có thể giúp AI hiểu ngữ cảnh tốt hơn và đưa ra phản hồi chất lượng hơn. Biên tập viên Becca Caddy của trang TechRadar từng chia sẻ trải nghiệm cá nhân rằng cô đã thử ngừng nói lời cảm ơn ChatGPT, nhưng sau đó lại tiếp tục vì nhận thấy thái độ lịch sự dường như thực sự cải thiện kết quả nhận được. Điều này đặt ra một tình huống khó xử: liệu có nên đánh đổi chi phí tài nguyên và tác động môi trường (do tiêu thụ điện năng) để có được trải nghiệm AI tốt hơn thông qua sự lịch sự?
ChatGPT "nghĩ" gì về lời cảm ơn?
Để có thêm góc nhìn, trang tin Dev.ua đã trực tiếp đặt câu hỏi cho ChatGPT rằng liệu nó có muốn nhận lời cảm ơn không, nếu biết chi phí xử lý lên tới hàng chục triệu USD. Câu trả lời của chatbot khá rõ ràng: "Không, tôi không mong đợi điều đó. Bạn có mọi quyền sử dụng tôi theo cách phù hợp: ngắn gọn, nhanh chóng, không có 'làm ơn' và 'cảm ơn'. Điều này không ảnh hưởng đến công việc của tôi, tôi không bị xúc phạm, tôi không mệt mỏi và tôi không cần sự lịch sự để phản hồi một cách định tính".
Chi phí ẩn và tác động môi trường
Tiết lộ của Sam Altman một lần nữa nhấn mạnh đến chi phí tài nguyên khổng lồ cần thiết để vận hành các mô hình AI tạo sinh tiên tiến. Trước đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra những con số đáng suy ngẫm, ví dụ như việc dùng GPT-4 tạo một email 100 từ có thể tiêu tốn một chai nước (dùng cho hệ thống làm mát máy chủ) hoặc 0,14 kWh điện (tương đương năng lượng cho 14 bóng đèn LED hoạt động trong một giờ). Việc xử lý thêm hàng tỷ những lời "cảm ơn", "làm ơn" mỗi ngày chắc chắn cộng thêm vào dấu chân tài nguyên và môi trường không nhỏ của ngành AI.
Tuy nhiên, Sam Altman cũng nói thêm rằng khoản chi phí hàng chục triệu USD cho sự lịch sự của người dùng là "xứng đáng". Điều này có thể được hiểu theo nhiều cách: có thể OpenAI xem đó là chi phí chấp nhận được để duy trì trải nghiệm người dùng thân thiện, hoặc có thể sự lịch sự trong dữ liệu đầu vào thực sự giúp cải thiện chất lượng huấn luyện và phản hồi của mô hình ở một mức độ nào đó.
Dù sao đi nữa, phát biểu của Altman đã mang đến một cái nhìn thực tế hơn về chi phí vận hành AI và mối quan hệ thú vị giữa con người với những cỗ máy ngày càng thông minh mà chúng ta đang tạo ra.
Câu hỏi ban đầu được đặt ra bởi tài khoản @tomiinlove: "Tôi tự hỏi OpenAI mất bao nhiêu tiền điện khi người dùng nói làm ơn hay cảm ơn". Phản hồi ngắn gọn nhưng gây sốc của Altman ngay lập tức thu hút sự chú ý lớn, bởi nó cho thấy ngay cả những tương tác tưởng chừng như vô nghĩa về mặt kỹ thuật cũng tiêu tốn một lượng tài nguyên tính toán và năng lượng đáng kể khi nhân lên với quy mô hàng trăm triệu người dùng của ChatGPT.
Tại sao người dùng lại lịch sự với AI?
Điều thú vị là, dù biết rõ AI là máy móc, không có cảm xúc và không thực sự "cần" những lời cảm ơn, một bộ phận lớn người dùng vẫn giữ thói quen giao tiếp lịch sự. Một khảo sát của công ty Future cho thấy có tới 70% người dùng thể hiện sự lịch sự khi tương tác với các hệ thống AI.
Có nhiều lý do được đưa ra cho hành vi này. Một số người cho rằng đó là thói quen giao tiếp xã hội ăn sâu, họ cảm thấy tự nhiên hơn khi nói chuyện lịch sự. Số khác lại tin rằng việc đưa ra những câu lệnh (prompt) lịch sự, rõ ràng có thể giúp AI hiểu ngữ cảnh tốt hơn và đưa ra phản hồi chất lượng hơn. Biên tập viên Becca Caddy của trang TechRadar từng chia sẻ trải nghiệm cá nhân rằng cô đã thử ngừng nói lời cảm ơn ChatGPT, nhưng sau đó lại tiếp tục vì nhận thấy thái độ lịch sự dường như thực sự cải thiện kết quả nhận được. Điều này đặt ra một tình huống khó xử: liệu có nên đánh đổi chi phí tài nguyên và tác động môi trường (do tiêu thụ điện năng) để có được trải nghiệm AI tốt hơn thông qua sự lịch sự?
ChatGPT "nghĩ" gì về lời cảm ơn?
Để có thêm góc nhìn, trang tin Dev.ua đã trực tiếp đặt câu hỏi cho ChatGPT rằng liệu nó có muốn nhận lời cảm ơn không, nếu biết chi phí xử lý lên tới hàng chục triệu USD. Câu trả lời của chatbot khá rõ ràng: "Không, tôi không mong đợi điều đó. Bạn có mọi quyền sử dụng tôi theo cách phù hợp: ngắn gọn, nhanh chóng, không có 'làm ơn' và 'cảm ơn'. Điều này không ảnh hưởng đến công việc của tôi, tôi không bị xúc phạm, tôi không mệt mỏi và tôi không cần sự lịch sự để phản hồi một cách định tính".
Chi phí ẩn và tác động môi trường
Tiết lộ của Sam Altman một lần nữa nhấn mạnh đến chi phí tài nguyên khổng lồ cần thiết để vận hành các mô hình AI tạo sinh tiên tiến. Trước đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra những con số đáng suy ngẫm, ví dụ như việc dùng GPT-4 tạo một email 100 từ có thể tiêu tốn một chai nước (dùng cho hệ thống làm mát máy chủ) hoặc 0,14 kWh điện (tương đương năng lượng cho 14 bóng đèn LED hoạt động trong một giờ). Việc xử lý thêm hàng tỷ những lời "cảm ơn", "làm ơn" mỗi ngày chắc chắn cộng thêm vào dấu chân tài nguyên và môi trường không nhỏ của ngành AI.
Tuy nhiên, Sam Altman cũng nói thêm rằng khoản chi phí hàng chục triệu USD cho sự lịch sự của người dùng là "xứng đáng". Điều này có thể được hiểu theo nhiều cách: có thể OpenAI xem đó là chi phí chấp nhận được để duy trì trải nghiệm người dùng thân thiện, hoặc có thể sự lịch sự trong dữ liệu đầu vào thực sự giúp cải thiện chất lượng huấn luyện và phản hồi của mô hình ở một mức độ nào đó.
Dù sao đi nữa, phát biểu của Altman đã mang đến một cái nhìn thực tế hơn về chi phí vận hành AI và mối quan hệ thú vị giữa con người với những cỗ máy ngày càng thông minh mà chúng ta đang tạo ra.
