A-Train The Seven
...'cause for once, I didn't hate myself.
Trong bối cảnh năng lượng sạch ngày càng được chú trọng, pin xe điện (EV) trở thành yếu tố then chốt. Nhà sản xuất pin hàng đầu Trung Quốc Contemporary Amperex Technology Co. Limited (CATL) đang dẫn dắt thị trường toàn cầu. Được thành lập bởi Tăng Ngọc Quần, CATL đã vươn từ một công ty khởi nghiệp nhỏ thành nhà cung cấp pin cho các tên tuổi lớn như Tesla, BMW và Volkswagen
Năm 1992, Sony tiên phong thương mại hóa pin lithium-ion, nhỏ hơn 30% và nhẹ hơn 35% so với pin niken-cadmium truyền thống. Thành công của Sony với 3 triệu pin bán ra năm 1993 và 15 triệu năm 1994 đã truyền cảm hứng cho nhiều doanh nhân, theo Nikkei Asia. Trong số đó, Tăng Ngọc Quần ở tuổi 31 thành lập Amperex Technology Limited (ATL) tại Hồng Kông vào năm 1999, tập trung sản xuất pin lithium-ion cho thiết bị điện tử.
Chỉ hai năm sau, ATL đạt sản lượng pin cho 1 triệu thiết bị, trở thành nhà cung cấp đáng tin cậy cho Samsung và Apple, theo Bloomberg. Năm 2005, tập đoàn Nhật Bản TDK nổi tiếng với băng cassette và CD mua lại ATL với giá hàng trăm triệu USD, theo South China Morning Post. Tăng Ngọc Quần và cộng sự thân cận Hoàng Thế Lương (Huang Shilin) tiếp tục ở lại, học hỏi quy trình sản xuất nghiêm ngặt của Nhật Bản, giúp ATL củng cố vị thế trong thị trường pin smartphone.
Năm 2006, ATL nhận yêu cầu từ công ty Ấn Độ Reva Electric Car để phát triển pin lithium-ion cho xe điện G-Wiz – mẫu xe có tốc độ tối đa 40 km/h và quãng đường 80 km, theo Autocar India. Pin xe điện đòi hỏi dung lượng lớn hơn, tốc độ truyền năng lượng nhanh hơn và độ bền cao hơn so với pin điện thoại. Để đáp ứng, Tăng Ngọc Quần và Hoàng thành lập bộ phận nghiên cứu tại ATL, đồng thời mua giấy phép công nghệ từ Mỹ để tiếp cận các tiến bộ nghiên cứu và phát triển (R&D), theo Forbes.
Khi đó, các công ty Trung Quốc thường bị xem là sao chép công nghệ nhưng ATL đã phá vỡ định kiến bằng cách đầu tư mạnh vào R&D. Năm 2008, nỗ lực của họ được đền đáp khi pin ATL được sử dụng trên xe buýt điện tại Thế vận hội Bắc Kinh, đánh dấu bước khởi đầu cho chiến lược điện khí hóa giao thông của Trung Quốc, theo Xinhua.
Năm 2011, nhận thấy tiềm năng khổng lồ của xe điện, Tăng Ngọc Quần và Hoàng Thế Lương tách bộ phận pin xe điện của ATL để thành lập CATL. Chữ “C” trong CATL là viết tắt của “Contemporary” (đương đại), thể hiện tầm nhìn của họ về tương lai pin gắn liền với ngành ô tô, theo Reuters. Cùng thời điểm, chính phủ Trung Quốc tung ra các khoản trợ cấp lớn cho xe điện điều kiện pin phải sản xuất trong nước, tạo cơ hội vàng cho CATL.
Năm 2013, CATL hợp tác với BMW và Brilliance Auto để ra mắt xe điện Zinoro, dựa trên thiết kế SUV X1 của BMW, theo Automotive News China. Dự án này giúp CATL học hỏi các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe của Đức, từ kiểm soát chất lượng đến độ tin cậy sản phẩm. Tăng Ngọc Quần từng chia sẻ tại một sự kiện năm 2017: “Nhờ tiêu chuẩn cao của BMW, chúng tôi đã phát triển nhanh chóng”, theo China Daily.
Đến năm 2019, CATL khởi công nhà máy pin đầu tiên tại Đức, đánh dấu bước tiến lớn khi vượt qua các đối thủ châu Âu trên chính sân nhà của họ, theo Handelsblatt. Hiện nay, CATL chiếm 37% thị phần pin xe điện toàn cầu, cung cấp pin cho Tesla (Model 3, Model Y), Volkswagen và Daimler, theo Statista (2024).
CATL đạt vị thế dẫn đầu nhờ bốn yếu tố chính:
Năm 1992, Sony tiên phong thương mại hóa pin lithium-ion, nhỏ hơn 30% và nhẹ hơn 35% so với pin niken-cadmium truyền thống. Thành công của Sony với 3 triệu pin bán ra năm 1993 và 15 triệu năm 1994 đã truyền cảm hứng cho nhiều doanh nhân, theo Nikkei Asia. Trong số đó, Tăng Ngọc Quần ở tuổi 31 thành lập Amperex Technology Limited (ATL) tại Hồng Kông vào năm 1999, tập trung sản xuất pin lithium-ion cho thiết bị điện tử.
Chỉ hai năm sau, ATL đạt sản lượng pin cho 1 triệu thiết bị, trở thành nhà cung cấp đáng tin cậy cho Samsung và Apple, theo Bloomberg. Năm 2005, tập đoàn Nhật Bản TDK nổi tiếng với băng cassette và CD mua lại ATL với giá hàng trăm triệu USD, theo South China Morning Post. Tăng Ngọc Quần và cộng sự thân cận Hoàng Thế Lương (Huang Shilin) tiếp tục ở lại, học hỏi quy trình sản xuất nghiêm ngặt của Nhật Bản, giúp ATL củng cố vị thế trong thị trường pin smartphone.
Năm 2006, ATL nhận yêu cầu từ công ty Ấn Độ Reva Electric Car để phát triển pin lithium-ion cho xe điện G-Wiz – mẫu xe có tốc độ tối đa 40 km/h và quãng đường 80 km, theo Autocar India. Pin xe điện đòi hỏi dung lượng lớn hơn, tốc độ truyền năng lượng nhanh hơn và độ bền cao hơn so với pin điện thoại. Để đáp ứng, Tăng Ngọc Quần và Hoàng thành lập bộ phận nghiên cứu tại ATL, đồng thời mua giấy phép công nghệ từ Mỹ để tiếp cận các tiến bộ nghiên cứu và phát triển (R&D), theo Forbes.
Khi đó, các công ty Trung Quốc thường bị xem là sao chép công nghệ nhưng ATL đã phá vỡ định kiến bằng cách đầu tư mạnh vào R&D. Năm 2008, nỗ lực của họ được đền đáp khi pin ATL được sử dụng trên xe buýt điện tại Thế vận hội Bắc Kinh, đánh dấu bước khởi đầu cho chiến lược điện khí hóa giao thông của Trung Quốc, theo Xinhua.
Năm 2011, nhận thấy tiềm năng khổng lồ của xe điện, Tăng Ngọc Quần và Hoàng Thế Lương tách bộ phận pin xe điện của ATL để thành lập CATL. Chữ “C” trong CATL là viết tắt của “Contemporary” (đương đại), thể hiện tầm nhìn của họ về tương lai pin gắn liền với ngành ô tô, theo Reuters. Cùng thời điểm, chính phủ Trung Quốc tung ra các khoản trợ cấp lớn cho xe điện điều kiện pin phải sản xuất trong nước, tạo cơ hội vàng cho CATL.
Năm 2013, CATL hợp tác với BMW và Brilliance Auto để ra mắt xe điện Zinoro, dựa trên thiết kế SUV X1 của BMW, theo Automotive News China. Dự án này giúp CATL học hỏi các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe của Đức, từ kiểm soát chất lượng đến độ tin cậy sản phẩm. Tăng Ngọc Quần từng chia sẻ tại một sự kiện năm 2017: “Nhờ tiêu chuẩn cao của BMW, chúng tôi đã phát triển nhanh chóng”, theo China Daily.
Đến năm 2019, CATL khởi công nhà máy pin đầu tiên tại Đức, đánh dấu bước tiến lớn khi vượt qua các đối thủ châu Âu trên chính sân nhà của họ, theo Handelsblatt. Hiện nay, CATL chiếm 37% thị phần pin xe điện toàn cầu, cung cấp pin cho Tesla (Model 3, Model Y), Volkswagen và Daimler, theo Statista (2024).
CATL đạt vị thế dẫn đầu nhờ bốn yếu tố chính:
- Tầm nhìn của Tăng Ngọc Quần: Tăng nhận ra tiềm năng của xe điện từ sớm và đầu tư mạnh vào R&D, chi hàng triệu USD để mua giấy phép công nghệ và xây dựng đội ngũ kỹ sư, theo Bloomberg.
- Hỗ trợ chính phủ: Chính phủ Trung Quốc trợ cấp hàng tỷ USD cho xe điện từ 2010-2020, giúp CATL mở rộng sản xuất. Yêu cầu pin nội địa loại bỏ cạnh tranh từ LG Chem và Panasonic, theo Financial Times.
- Hợp tác quốc tế: Quan hệ với BMW và Tesla giúp CATL tiếp cận công nghệ tiên tiến và tiêu chuẩn toàn cầu, theo Reuters.
- Đổi mới công nghệ: CATL dẫn đầu với pin LFP (lithium iron phosphate) – rẻ hơn, an toàn hơn và bền hơn pin NMC (nickel manganese cobalt), theo Nikkei Asia. Pin LFP giúp Tesla giảm giá xe điện, mở rộng thị trường.
