Khôi Nguyên
Writer
Quyết định thu hồi quyền tuyển sinh quốc tế của Harvard từ năm học 2025-2026 do Bộ An ninh Nội địa Mỹ ban hành đang đẩy hàng nghìn sinh viên nước ngoài, trong đó có khoảng 20 sinh viên Việt Nam, vào tình thế bất định, đối mặt nguy cơ phải chuyển trường hoặc mất tư cách cư trú.
"Đòn giáng" bất ngờ vào biểu tượng giáo dục Mỹ
Một quyết định chưa từng có tiền lệ vừa được chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra, gây rúng động giới học thuật toàn cầu: thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên quốc tế của Đại học Harvard, một trong những trường đại học danh tiếng nhất thế giới. Theo Reuters đưa tin vào ngày 22 tháng 5, động thái này đồng nghĩa với việc các sinh viên nước ngoài đang theo học tại Harvard có thể sẽ buộc phải chuyển sang các trường khác hoặc đối mặt với nguy cơ mất tư cách cư trú hợp pháp tại Mỹ. Không dừng lại ở đó, ông Trump còn đe dọa sẽ mở rộng chiến dịch này sang các trường đại học khác.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ (DHS), bà Kristi Noem, đã ra lệnh cho bộ này chấm dứt chứng nhận Chương trình Sinh viên và Trao đổi Học giả (Student and Exchange Visitor Program - SEVP) của Đại học Harvard. Quyết định này sẽ chính thức có hiệu lực từ năm học 2025-2026.
Lý do đằng sau quyết định gây tranh cãi
Theo DHS, quyết định trên được đưa ra sau khi Đại học Harvard từ chối cung cấp thông tin về một số sinh viên nước ngoài bị cáo buộc có hành vi phạm pháp trong khuôn viên trường, theo yêu cầu ngày 16 tháng 4 của Bộ trưởng Noem. Đây được xem là một bước leo thang mới trong cuộc đối đầu ngày càng gay gắt giữa chính quyền Tổng thống Trump và Harvard, một thành viên của nhóm Ivy League danh giá.
Trong một bức thư gửi ban lãnh đạo nhà trường, Bộ trưởng Noem cáo buộc Harvard đã duy trì một môi trường học thuật "không an toàn", "thù địch với sinh viên Do Thái", "cổ vũ sự đồng cảm với Hamas" và áp dụng các chính sách về đa dạng, công bằng, hòa nhập (DEI) mà bà cho là mang tính "phân biệt đối xử". Bà cảnh báo rằng đây là một thông điệp nghiêm khắc gửi đến toàn bộ hệ thống giáo dục đại học trên toàn quốc.
Từ Nhà Trắng, người phát ngôn Abigail Jackson cũng lên tiếng khẳng định việc tuyển sinh sinh viên quốc tế là một "đặc quyền chứ không phải quyền lợi", đồng thời cáo buộc Harvard đang "cổ súy các tư tưởng chống Mỹ và bài Do Thái."
Phản ứng từ Harvard và nỗi hoang mang của du học sinh Việt
Phản ứng trước quyết định này, Đại học Harvard cho biết động thái của chính quyền ông Trump là "bất hợp pháp và mang tính chất trả đũa". Trong thời gian qua, Harvard vốn đã trở thành một trong những mục tiêu "mang tính biểu tượng" thường xuyên bị ông Trump chỉ trích.
Theo số liệu thống kê của trường, Đại học Harvard đã tuyển gần 6.800 sinh viên quốc tế trong năm học 2024-2025, chiếm tới 27% tổng số sinh viên đang theo học. Trong đó, nếu tính năm 2022, sinh viên Trung Quốc là nhóm đông nhất với 1.016 người, theo sau là sinh viên từ Canada, Ấn Độ, Hàn Quốc, Anh, Đức, Australia, Singapore và Nhật Bản.
Quyết định đột ngột này đã khiến cộng đồng du học sinh quốc tế tại Harvard, bao gồm cả khoảng 20 sinh viên Việt Nam, rơi vào tình trạng "hoảng loạn" và lo lắng tột độ. Mạnh Hùng, một học viên thạc sĩ ngành Chính sách công, chia sẻ với báo chí trong nước rằng anh cảm thấy "sốc" và lo sợ về nguy cơ trở thành người cư trú bất hợp pháp. "Tôi thấy tương lai bất định," Hùng nói. Anh và bạn bè càng thêm rối bời vì sau gần 24 giờ, Harvard vẫn chưa đưa ra bất kỳ hướng dẫn cụ thể hay lời trấn an nào cho sinh viên.
Đỗ Như, một sinh viên vừa theo học chương trình thạc sĩ tại Harvard từ tháng 8 năm ngoái, cũng bày tỏ sự thấp thỏm: "Tôi thật sự không biết mình có bị đuổi không." Một số phụ huynh và học sinh người Việt ở hệ cử nhân, cả những người đã và sắp nhập học, cũng chung tâm trạng hoang mang nhưng từ chối bình luận thêm do lo ngại các phát ngôn có thể ảnh hưởng đến việc nhập cảnh hoặc tình trạng cư trú của họ.
Con đường chuyển trường đầy gian nan
Các du học sinh bị ảnh hưởng cho biết họ đang khẩn trương tìm hiểu các quy định về việc chuyển trường tại Mỹ, và bước đầu nhận thấy quá trình này khá phức tạp và rắc rối. Theo US News, việc chuyển trạng thái học tập đòi hỏi sinh viên phải đáp ứng nhiều điều kiện về bảng điểm, số tín chỉ có thể quy đổi, chứng chỉ ngoại ngữ và các quy định riêng của từng trường. Nếu được chấp nhận, họ phải chuyển trạng thái nhập cư bằng cách yêu cầu trường cũ chuyển hồ sơ đến Hệ thống theo dõi sinh viên và khách trao đổi (SEVIS) để trường mới có thể cấp giấy tờ xác nhận tình trạng hợp pháp (I-20) mới.
Mạnh Hùng lo ngại: "Tuy nhiên, kỳ tuyển sinh mùa thu đã khép lại, các trường đã chốt danh sách sinh viên, trong khi Harvard cũng đang dần bị hạn chế quyền truy cập vào hệ thống SEVIS."
Luật sư di trú Bhuvanyaa Vijay, trong một bài viết trên tờ Harvard Crimson, nhận định rằng thị thực của các du học sinh tại Harvard sẽ không bị vô hiệu hóa ngay lập tức. Bà trấn an rằng Bộ An ninh Nội địa nhiều khả năng sẽ cho họ một khoảng thời gian ân hạn để quyết định hướng xử lý. Tuy nhiên, với việc thời hạn chuyển trường của hầu hết các đại học đã kết thúc vào tháng Ba, tình trạng di trú của các sinh viên này sẽ rất bấp bênh trong thời gian chờ đợi các kỳ tuyển sinh mới mở trở lại.
Bộ trưởng Noem đã cho Harvard một "cơ hội" để giành lại chứng nhận SEVP bằng cách yêu cầu trường trong vòng 72 giờ phải nộp một loạt hồ sơ chi tiết về sinh viên quốc tế, bao gồm cả video hoặc tệp âm thanh về các hoạt động biểu tình trong khuôn viên trường trong suốt 5 năm qua.
Harvard tiếp tục nhấn mạnh rằng hành động của chính phủ là "trái pháp luật" và khẳng định cam kết tuyệt đối của nhà trường trong việc giáo dục sinh viên quốc tế. “Hành động mang tính trả đũa này đã đe dọa, gây tổn hại nghiêm trọng cho cộng đồng Harvard và cho cả đất nước. Việc này đồng thời làm suy yếu sứ mệnh học thuật và nghiên cứu của Harvard,” nhà trường tuyên bố.
Các sinh viên Việt Nam như Đỗ Như và Mạnh Hùng đều bày tỏ hy vọng trường có thể thỏa thuận được với Bộ An ninh Nội địa để đảm bảo quyền lợi cho sinh viên. Mạnh Hùng, người đang theo học tại Harvard theo một học bổng toàn phần, chia sẻ nỗi lo lắng: "Nếu phải chuyển sang trường khác, tôi không biết tương lai của mình sẽ ra sao." Anh và các bạn đang tích cực tìm kiếm thông tin và sự tư vấn để chuẩn bị cho các tình huống có thể xảy ra, đồng thời mong muốn nhà trường sớm có những động thái quyết liệt để giải quyết sự việc.
"Đòn giáng" bất ngờ vào biểu tượng giáo dục Mỹ
Một quyết định chưa từng có tiền lệ vừa được chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra, gây rúng động giới học thuật toàn cầu: thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên quốc tế của Đại học Harvard, một trong những trường đại học danh tiếng nhất thế giới. Theo Reuters đưa tin vào ngày 22 tháng 5, động thái này đồng nghĩa với việc các sinh viên nước ngoài đang theo học tại Harvard có thể sẽ buộc phải chuyển sang các trường khác hoặc đối mặt với nguy cơ mất tư cách cư trú hợp pháp tại Mỹ. Không dừng lại ở đó, ông Trump còn đe dọa sẽ mở rộng chiến dịch này sang các trường đại học khác.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ (DHS), bà Kristi Noem, đã ra lệnh cho bộ này chấm dứt chứng nhận Chương trình Sinh viên và Trao đổi Học giả (Student and Exchange Visitor Program - SEVP) của Đại học Harvard. Quyết định này sẽ chính thức có hiệu lực từ năm học 2025-2026.
Lý do đằng sau quyết định gây tranh cãi
Theo DHS, quyết định trên được đưa ra sau khi Đại học Harvard từ chối cung cấp thông tin về một số sinh viên nước ngoài bị cáo buộc có hành vi phạm pháp trong khuôn viên trường, theo yêu cầu ngày 16 tháng 4 của Bộ trưởng Noem. Đây được xem là một bước leo thang mới trong cuộc đối đầu ngày càng gay gắt giữa chính quyền Tổng thống Trump và Harvard, một thành viên của nhóm Ivy League danh giá.
Trong một bức thư gửi ban lãnh đạo nhà trường, Bộ trưởng Noem cáo buộc Harvard đã duy trì một môi trường học thuật "không an toàn", "thù địch với sinh viên Do Thái", "cổ vũ sự đồng cảm với Hamas" và áp dụng các chính sách về đa dạng, công bằng, hòa nhập (DEI) mà bà cho là mang tính "phân biệt đối xử". Bà cảnh báo rằng đây là một thông điệp nghiêm khắc gửi đến toàn bộ hệ thống giáo dục đại học trên toàn quốc.
Từ Nhà Trắng, người phát ngôn Abigail Jackson cũng lên tiếng khẳng định việc tuyển sinh sinh viên quốc tế là một "đặc quyền chứ không phải quyền lợi", đồng thời cáo buộc Harvard đang "cổ súy các tư tưởng chống Mỹ và bài Do Thái."
Phản ứng từ Harvard và nỗi hoang mang của du học sinh Việt
Phản ứng trước quyết định này, Đại học Harvard cho biết động thái của chính quyền ông Trump là "bất hợp pháp và mang tính chất trả đũa". Trong thời gian qua, Harvard vốn đã trở thành một trong những mục tiêu "mang tính biểu tượng" thường xuyên bị ông Trump chỉ trích.
Theo số liệu thống kê của trường, Đại học Harvard đã tuyển gần 6.800 sinh viên quốc tế trong năm học 2024-2025, chiếm tới 27% tổng số sinh viên đang theo học. Trong đó, nếu tính năm 2022, sinh viên Trung Quốc là nhóm đông nhất với 1.016 người, theo sau là sinh viên từ Canada, Ấn Độ, Hàn Quốc, Anh, Đức, Australia, Singapore và Nhật Bản.
Quyết định đột ngột này đã khiến cộng đồng du học sinh quốc tế tại Harvard, bao gồm cả khoảng 20 sinh viên Việt Nam, rơi vào tình trạng "hoảng loạn" và lo lắng tột độ. Mạnh Hùng, một học viên thạc sĩ ngành Chính sách công, chia sẻ với báo chí trong nước rằng anh cảm thấy "sốc" và lo sợ về nguy cơ trở thành người cư trú bất hợp pháp. "Tôi thấy tương lai bất định," Hùng nói. Anh và bạn bè càng thêm rối bời vì sau gần 24 giờ, Harvard vẫn chưa đưa ra bất kỳ hướng dẫn cụ thể hay lời trấn an nào cho sinh viên.
Đỗ Như, một sinh viên vừa theo học chương trình thạc sĩ tại Harvard từ tháng 8 năm ngoái, cũng bày tỏ sự thấp thỏm: "Tôi thật sự không biết mình có bị đuổi không." Một số phụ huynh và học sinh người Việt ở hệ cử nhân, cả những người đã và sắp nhập học, cũng chung tâm trạng hoang mang nhưng từ chối bình luận thêm do lo ngại các phát ngôn có thể ảnh hưởng đến việc nhập cảnh hoặc tình trạng cư trú của họ.
Con đường chuyển trường đầy gian nan
Các du học sinh bị ảnh hưởng cho biết họ đang khẩn trương tìm hiểu các quy định về việc chuyển trường tại Mỹ, và bước đầu nhận thấy quá trình này khá phức tạp và rắc rối. Theo US News, việc chuyển trạng thái học tập đòi hỏi sinh viên phải đáp ứng nhiều điều kiện về bảng điểm, số tín chỉ có thể quy đổi, chứng chỉ ngoại ngữ và các quy định riêng của từng trường. Nếu được chấp nhận, họ phải chuyển trạng thái nhập cư bằng cách yêu cầu trường cũ chuyển hồ sơ đến Hệ thống theo dõi sinh viên và khách trao đổi (SEVIS) để trường mới có thể cấp giấy tờ xác nhận tình trạng hợp pháp (I-20) mới.
Mạnh Hùng lo ngại: "Tuy nhiên, kỳ tuyển sinh mùa thu đã khép lại, các trường đã chốt danh sách sinh viên, trong khi Harvard cũng đang dần bị hạn chế quyền truy cập vào hệ thống SEVIS."
Luật sư di trú Bhuvanyaa Vijay, trong một bài viết trên tờ Harvard Crimson, nhận định rằng thị thực của các du học sinh tại Harvard sẽ không bị vô hiệu hóa ngay lập tức. Bà trấn an rằng Bộ An ninh Nội địa nhiều khả năng sẽ cho họ một khoảng thời gian ân hạn để quyết định hướng xử lý. Tuy nhiên, với việc thời hạn chuyển trường của hầu hết các đại học đã kết thúc vào tháng Ba, tình trạng di trú của các sinh viên này sẽ rất bấp bênh trong thời gian chờ đợi các kỳ tuyển sinh mới mở trở lại.
Bộ trưởng Noem đã cho Harvard một "cơ hội" để giành lại chứng nhận SEVP bằng cách yêu cầu trường trong vòng 72 giờ phải nộp một loạt hồ sơ chi tiết về sinh viên quốc tế, bao gồm cả video hoặc tệp âm thanh về các hoạt động biểu tình trong khuôn viên trường trong suốt 5 năm qua.
Harvard tiếp tục nhấn mạnh rằng hành động của chính phủ là "trái pháp luật" và khẳng định cam kết tuyệt đối của nhà trường trong việc giáo dục sinh viên quốc tế. “Hành động mang tính trả đũa này đã đe dọa, gây tổn hại nghiêm trọng cho cộng đồng Harvard và cho cả đất nước. Việc này đồng thời làm suy yếu sứ mệnh học thuật và nghiên cứu của Harvard,” nhà trường tuyên bố.
Các sinh viên Việt Nam như Đỗ Như và Mạnh Hùng đều bày tỏ hy vọng trường có thể thỏa thuận được với Bộ An ninh Nội địa để đảm bảo quyền lợi cho sinh viên. Mạnh Hùng, người đang theo học tại Harvard theo một học bổng toàn phần, chia sẻ nỗi lo lắng: "Nếu phải chuyển sang trường khác, tôi không biết tương lai của mình sẽ ra sao." Anh và các bạn đang tích cực tìm kiếm thông tin và sự tư vấn để chuẩn bị cho các tình huống có thể xảy ra, đồng thời mong muốn nhà trường sớm có những động thái quyết liệt để giải quyết sự việc.
