The Storm Riders
Writer
Thủ phủ Phoenix của bang Arizona từng nổi tiếng với khí hậu sa mạc khắc nghiệt, nơi nhiệt độ mùa hè thường vượt quá 40°C. Những năm gần đây, thành phố này đã chuyển mình ngoạn mục, trở thành một trung tâm công nghệ cao với biệt danh "Silicon Desert" – cái tên gợi nhắc đến Silicon Valley nhưng mang đậm dấu ấn sa mạc. Nhờ môi trường thân thiện với doanh nghiệp, nguồn nhân lực chất lượng, và tài nguyên năng lượng dồi dào, Phoenix đang thu hút các gã khổng lồ công nghệ như TSMC, Intel, Google Waymo, và Amazon.
Phoenix, với dân số hơn 1,66 triệu người (năm 2024) và khu vực đô thị rộng hơn 3,78 triệu km², là thành phố đông dân thứ năm tại Mỹ. Theo Korea Economic Daily, thành phố này tận dụng lợi thế về thuế suất thấp (thuế doanh nghiệp cố định 4,5%), cơ sở hạ tầng hiện đại, và nguồn cung năng lượng ổn định (99,99% thời gian hoạt động, theo đại diện Phòng Thương mại Phoenix). Những yếu tố này đã biến Phoenix thành điểm đến lý tưởng cho các ngành công nghệ cao, đặc biệt là bán dẫn, tự động hóa, và trí tuệ nhân tạo (AI).
Biệt danh "Silicon Desert" phản ánh sự bùng nổ đầu tư công nghệ trong khu vực. Theo KOTRA, Arizona đã thu hút hơn 40 dự án bán dẫn kể từ năm 2020, tạo ra hơn 15.000 việc làm chất lượng cao. Không chỉ có bán dẫn, Phoenix còn tiên phong trong các lĩnh vực như xe tự hành và giao hàng bằng drone, định vị thành phố như một trung tâm đổi mới toàn diện.
Ngày 3 tháng 3 năm 2025, Chủ tịch TSMC C.C. Wei tuyên bố đầu tư thêm 100 tỷ USD vào Arizona trong 4 năm tới, nâng tổng vốn đầu tư của công ty tại đây lên 165 tỷ USD, theo Hankyung. Khoản đầu tư này sẽ xây dựng 5 nhà máy sản xuất bán dẫn tại Phoenix, cùng với các cơ sở đóng gói và trung tâm R&D. Nhà máy đầu tiên dự kiến bắt đầu sản xuất chip 4nm vào nửa đầu năm 2025, tiếp theo là các công nghệ tiên tiến hơn như 3nm và 2nm, theo Nikkei Asia.
Kế hoạch của TSMC không chỉ dừng ở sản xuất. Theo Chosun Ilbo, các công ty liên quan đến bán dẫn, từ thiết bị đến thiết kế chip, đang đổ về Phoenix để hình thành một hệ sinh thái công nghệ. Sự hiện diện của TSMC đã kích hoạt làn sóng đầu tư, biến khu vực này thành một trung tâm sản xuất chip toàn cầu, cạnh tranh với Đài Loan và Hàn Quốc. Tuy nhiên, TSMC cũng đối mặt với thách thức, như tranh cãi về việc cung cấp chip gián tiếp cho Huawei, có thể dẫn đến khoản phạt lên tới 1 tỷ USD từ Bộ Thương mại Mỹ, theo JoongAng Ilbo.
Ngoài bán dẫn, Phoenix dẫn đầu trong lĩnh vực xe tự hành và giao hàng drone. Google Waymo, bắt đầu thử nghiệm xe tự hành tại đây từ năm 2017, hiện vận hành dịch vụ taxi robot trên khu vực 815 km², theo Reuters. Xe Waymo không người lái đã trở thành một phần cuộc sống thường nhật của người dân Phoenix, với dịch vụ đưa đón sân bay đầu tiên trên thế giới. Theo đại diện Phòng Thương mại Phoenix Todd Sanders, hệ thống đường lưới vuông vắn và thời tiết nóng của thành phố là điều kiện lý tưởng để thử nghiệm độ bền và hiệu suất của xe tự hành.
Trong khi đó, Amazon đã triển khai dịch vụ giao hàng drone tại Tolleson, cách Phoenix 17 km, từ năm 2024, theo TechCrunch. Drone mới của Amazon có thể chở tới 2,3 kg, giảm một nửa chi phí và tiếng ồn so với thế hệ trước, đồng thời tăng gấp đôi phạm vi bay. Với mục tiêu đạt 500 triệu lượt giao hàng mỗi năm, Amazon đang xem xét tích hợp dịch vụ này vào gói Amazon Prime, theo Bloomberg. Những đổi mới này không chỉ nâng cao hiệu quả giao thông mà còn định hình Phoenix như một phòng thí nghiệm công nghệ thực thụ.
Sự phát triển của Phoenix được hỗ trợ mạnh mẽ bởi chính quyền bang và thành phố. Arizona cung cấp các ưu đãi thuế và cải thiện cơ sở hạ tầng, như đường xá và hệ thống cấp nước, để thu hút đầu tư, theo KOTRA. Thành phố cũng hưởng lợi từ nguồn năng lượng tái tạo dồi dào, với hơn 300 ngày nắng mỗi năm, lý tưởng cho các nhà máy điện mặt trời, theo Visual Capitalist. Điều này đặc biệt quan trọng với các trung tâm dữ liệu AI và nhà máy bán dẫn, vốn tiêu thụ điện và nước lớn.
Về nhân lực, Đại học Bang Arizona (ASU) đóng vai trò trung tâm. Với hơn 30.000 sinh viên kỹ thuật, ASU là trường kỹ thuật lớn nhất Mỹ, theo ASU News. Trường hợp tác với TSMC và Intel để triển khai chương trình đào tạo bán dẫn, bao gồm cả cơ sở NanoFab với thiết bị sản xuất chip 6nm, theo Semiconductor Digest. ASU liên tục được US News xếp hạng là trường đại học sáng tạo nhất Mỹ trong 7 năm qua, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các công ty tại Phoenix.
Dù phát triển mạnh mẽ, Phoenix đối mặt với một số thách thức. Theo The Guru, tình trạng thiếu lao động lành nghề và khan hiếm nước do hạn hán kéo dài có thể cản trở mở rộng sản xuất. Ngoài ra, căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, như trường hợp TSMC bị điều tra vì Huawei, có thể ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, theo JoongAng Ilbo.
Phoenix, với dân số hơn 1,66 triệu người (năm 2024) và khu vực đô thị rộng hơn 3,78 triệu km², là thành phố đông dân thứ năm tại Mỹ. Theo Korea Economic Daily, thành phố này tận dụng lợi thế về thuế suất thấp (thuế doanh nghiệp cố định 4,5%), cơ sở hạ tầng hiện đại, và nguồn cung năng lượng ổn định (99,99% thời gian hoạt động, theo đại diện Phòng Thương mại Phoenix). Những yếu tố này đã biến Phoenix thành điểm đến lý tưởng cho các ngành công nghệ cao, đặc biệt là bán dẫn, tự động hóa, và trí tuệ nhân tạo (AI).
Biệt danh "Silicon Desert" phản ánh sự bùng nổ đầu tư công nghệ trong khu vực. Theo KOTRA, Arizona đã thu hút hơn 40 dự án bán dẫn kể từ năm 2020, tạo ra hơn 15.000 việc làm chất lượng cao. Không chỉ có bán dẫn, Phoenix còn tiên phong trong các lĩnh vực như xe tự hành và giao hàng bằng drone, định vị thành phố như một trung tâm đổi mới toàn diện.
Ngày 3 tháng 3 năm 2025, Chủ tịch TSMC C.C. Wei tuyên bố đầu tư thêm 100 tỷ USD vào Arizona trong 4 năm tới, nâng tổng vốn đầu tư của công ty tại đây lên 165 tỷ USD, theo Hankyung. Khoản đầu tư này sẽ xây dựng 5 nhà máy sản xuất bán dẫn tại Phoenix, cùng với các cơ sở đóng gói và trung tâm R&D. Nhà máy đầu tiên dự kiến bắt đầu sản xuất chip 4nm vào nửa đầu năm 2025, tiếp theo là các công nghệ tiên tiến hơn như 3nm và 2nm, theo Nikkei Asia.
Kế hoạch của TSMC không chỉ dừng ở sản xuất. Theo Chosun Ilbo, các công ty liên quan đến bán dẫn, từ thiết bị đến thiết kế chip, đang đổ về Phoenix để hình thành một hệ sinh thái công nghệ. Sự hiện diện của TSMC đã kích hoạt làn sóng đầu tư, biến khu vực này thành một trung tâm sản xuất chip toàn cầu, cạnh tranh với Đài Loan và Hàn Quốc. Tuy nhiên, TSMC cũng đối mặt với thách thức, như tranh cãi về việc cung cấp chip gián tiếp cho Huawei, có thể dẫn đến khoản phạt lên tới 1 tỷ USD từ Bộ Thương mại Mỹ, theo JoongAng Ilbo.
Ngoài bán dẫn, Phoenix dẫn đầu trong lĩnh vực xe tự hành và giao hàng drone. Google Waymo, bắt đầu thử nghiệm xe tự hành tại đây từ năm 2017, hiện vận hành dịch vụ taxi robot trên khu vực 815 km², theo Reuters. Xe Waymo không người lái đã trở thành một phần cuộc sống thường nhật của người dân Phoenix, với dịch vụ đưa đón sân bay đầu tiên trên thế giới. Theo đại diện Phòng Thương mại Phoenix Todd Sanders, hệ thống đường lưới vuông vắn và thời tiết nóng của thành phố là điều kiện lý tưởng để thử nghiệm độ bền và hiệu suất của xe tự hành.
Trong khi đó, Amazon đã triển khai dịch vụ giao hàng drone tại Tolleson, cách Phoenix 17 km, từ năm 2024, theo TechCrunch. Drone mới của Amazon có thể chở tới 2,3 kg, giảm một nửa chi phí và tiếng ồn so với thế hệ trước, đồng thời tăng gấp đôi phạm vi bay. Với mục tiêu đạt 500 triệu lượt giao hàng mỗi năm, Amazon đang xem xét tích hợp dịch vụ này vào gói Amazon Prime, theo Bloomberg. Những đổi mới này không chỉ nâng cao hiệu quả giao thông mà còn định hình Phoenix như một phòng thí nghiệm công nghệ thực thụ.
Sự phát triển của Phoenix được hỗ trợ mạnh mẽ bởi chính quyền bang và thành phố. Arizona cung cấp các ưu đãi thuế và cải thiện cơ sở hạ tầng, như đường xá và hệ thống cấp nước, để thu hút đầu tư, theo KOTRA. Thành phố cũng hưởng lợi từ nguồn năng lượng tái tạo dồi dào, với hơn 300 ngày nắng mỗi năm, lý tưởng cho các nhà máy điện mặt trời, theo Visual Capitalist. Điều này đặc biệt quan trọng với các trung tâm dữ liệu AI và nhà máy bán dẫn, vốn tiêu thụ điện và nước lớn.
Về nhân lực, Đại học Bang Arizona (ASU) đóng vai trò trung tâm. Với hơn 30.000 sinh viên kỹ thuật, ASU là trường kỹ thuật lớn nhất Mỹ, theo ASU News. Trường hợp tác với TSMC và Intel để triển khai chương trình đào tạo bán dẫn, bao gồm cả cơ sở NanoFab với thiết bị sản xuất chip 6nm, theo Semiconductor Digest. ASU liên tục được US News xếp hạng là trường đại học sáng tạo nhất Mỹ trong 7 năm qua, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các công ty tại Phoenix.
Dù phát triển mạnh mẽ, Phoenix đối mặt với một số thách thức. Theo The Guru, tình trạng thiếu lao động lành nghề và khan hiếm nước do hạn hán kéo dài có thể cản trở mở rộng sản xuất. Ngoài ra, căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, như trường hợp TSMC bị điều tra vì Huawei, có thể ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, theo JoongAng Ilbo.
