Nguyễn Quốc Hòa
Writer
Cơ thể của chúng ta được tạo thành từ hàng nghìn tỷ tế bào, mỗi tế bào đều có một nhân chứa DNA. DNA được tạo thành từ hơn 20.000 gien. Gien được hình dung như những chỉ dẫn giúp quyết định chúng ta trông như thế nào, cơ thể hoạt động ra sao và thậm chí cả tính cách của chúng ta nữa. Chúng ta nhận được một nửa gien từ mẹ và nửa còn lại từ cha. Đó là lý do tại sao chúng ta trông không giống hệt cha, mẹ mà chỉ giống mỗi người một chút - và cũng có thể suy nghĩ và hành động tương tự như họ.
DNA được chứa trong nhân trong mỗi tế bào trong cơ thể, quá nhỏ không thể nhìn bằng mắt thường. Điều đó nói lên rằng, mỗi chúng ta vẫn có một bộ sưu tập gien duy nhất về tổng thể. Không có hai người mang gien giống hệt nhau, thậm chí là anh chị em. Và đó là lý do tại sao mỗi chúng ta đều có một ngoại hình và tính cách riêng.
Gien của chúng ta quyết định điều gì?
Các gien giúp giải thích nhiều phần về ngoại hình của chúng ta, chẳng hạn như chiều cao và màu mắt. Nó cũng quyết định các kỹ năng khác như chúng ta có thể chạy nhanh như thế nào? khả năng chúng ta giải quyết vấn đề hay dở ra sao và liệu chúng ta có thích nói chuyện với những người lạ không. Bằng cách nghiên cứu gien của một người, các nhà khoa học có thể biết liệu người đó có nhiều khả năng sở hữu đôi mắt xanh hay nâu mà không cần nhìn thấy người đó. Gien cũng có thể cho người đó biết khả năng họ mắc một số bệnh lý về sau này, chẳng hạn như ung thư hoặc cận thị.
Không phải tất cả mọi thứ đều được xác định bởi gien và DNA
Mặc dù gien rất quan trọng nhưng chúng không phải là lý do duy nhất giải thích tại sao chúng ta nhìn, suy nghĩ, cảm nhận và hành động như chúng ta hành động như vậy - hoặc tại sao chúng ta có nhiều khả năng mắc một số bệnh nhất định. Mặc dù một số đặc điểm như màu mắt chủ yếu do gien của chúng ta quyết định, nhưng chấn thương mắt có thể làm thay đổi màu mắt ai đó. Những thói quen, chẳng hạn như ăn bao nhiêu và tập thể dục, cũng có tác động lớn đến việc chúng ta là ai và chúng ta trông như thế nào. Nếu ăn vặt quá nhiều, bạn có thể sẽ trở nên mũm mĩm và bắt đầu chạy chậm hơn, bất kể gien cha mẹ đã ban cho bạn là gì. Môi trường của chúng ta ở nhà, trường học và / hoặc nơi làm việc cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành chúng ta. Chẳng hạn tật cận thị. Trước khi phát hiện ra hơn 400 gien gây cận thị, các nhà khoa học đã nhận thấy rằng trẻ em có nguy cơ bị cận thị cao hơn ít nhất ba lần nếu một trong hai hoặc cả cha và mẹ đều bị cận thị. Họ nhận ra rằng nếu ai đó gặp khó khăn khi nhìn các vật thể ở xa, thì rất có thể điều này liên quan đến di truyền. Tuy nhiên, đồng thời, hiện nay cận thị đang có sự gia tăng trên khắp thế giới, với nhiều người bị cận thị hơn mặc dù cha mẹ của họ không bị! Các nhà nghiên cứu phát hiện ra môi trường và thói quen của chúng ta đóng một vai trò rất lớn trong sự phát triển của cận thị. Ví dụ, cận thị (và nhu cầu đeo kính) có nhiều khả năng xảy ra ở những người sống ở thành phố hơn là ở nông thôn và những người ít dành thời gian ở ngoài trời. Cách chúng ta cảm nhận màu sắc cũng bị ảnh hưởng bởi cả gien và môi trường. Bạn có thể nhớ chiếc váy màu gì nổi như cồn trên mạng xã hội năm 2015. Thế giới đã bị giằng xé về việc liệu chiếc váy (bên dưới) thực sự là màu xanh và đen, hay trắng và vàng. Các nhà nghiên cứu sau đó đã phát hiện ra cách chúng ta nhìn thấy màu sắc trong chiếc váy này có 34% liên quan đến gien của chúng ta và 66% liên quan đến các yếu tố môi trường.
