From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Thằn lằn bay Dracula, sống cách đây khoảng 66 triệu năm, có kích thước lớn tương đương hươu cao cổ khi đứng và sở hữu đôi cánh với sải cánh dài 12 mét. Hóa thạch của loài thằn lằn bay này, được tìm thấy ở Transylvania, Romania, là một trong những mẫu vật đáng chú ý nhất của Bảo tàng Khủng long Altmuhltal ở Đức.
Năm 2009, khi phát hiện hóa thạch tại lưu vực Hateg, Transylvania, Romania, các nhà khoa học đã gán cho nó biệt danh là "Dracula". Bảo tàng Khủng long Altmuhltal hiện đang trưng bày một bản sao của hóa thạch Dracula, cùng với bộ xương mô hình và một bức tượng kích thước thật của sinh vật này.
Với chiều cao ước tính 3,5 mét và sải cánh 11,4 - 12 mét, nó có thể so sánh với một con hươu cao cổ khi đứng hoặc một chiếc máy bay nhỏ khi bay. Dracula thuộc họ thằn lằn bay Azhdarchidae, nổi tiếng với kích thước đồ sộ, nhưng thường chỉ có sải cánh tối đa khoảng 10 mét. Do đó, nó vẫn là "gã khổng lồ" ngay cả khi so sánh với họ hàng của mình.
Tuy nhiên, câu hỏi khiến giới khoa học "đau đầu" nhiều năm qua là một sinh vật khổng lồ như Dracula, thậm chí cả những họ hàng thằn lằn bay của nó, có thực sự bay được hay không. Một nghiên cứu năm 2018 trên tạp chí Scientific American cho rằng các đặc điểm khớp cổ tay của Dracula có thể có nghĩa là con vật không có cấu tạo phù hợp để bay. Tuy nhiên, điều này vẫn chỉ là suy đoán do hóa thạch của Dracula bị phân tán nghiêm trọng và không đầy đủ.
Trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Current Biology vào năm 2024, nhóm nhà khoa học tại Đại học Leicester đã nghiên cứu lịch sử tiến hóa của thằn lằn bay thông qua hóa thạch tay và chân của chúng. Trong quá trình nghiên cứu, họ phát hiện ra một sự thay đổi rõ rệt vào giữa kỷ Jura, khi giải phẫu bàn tay và bàn chân của thằn lằn bay trở nên giống với những loài động vật sống dưới mặt đất hơn.
"Ở các loài thằn lằn bay đầu tiên, các chi sau được nối lại bằng một màng bay, gây cản trở lớn cho việc đi bộ và chạy. Ở những loài thằn lằn bay phát triển sau này, màng này tách ra dọc theo đường giữa, cho phép mỗi chi sau di chuyển độc lập. Đây là một sự đổi mới quan trọng, kết hợp với sự thay đổi của bàn tay và bàn chân, giúp nâng cao đáng kể khả năng di chuyển trên mặt đất của thằn lằn bay", đồng tác giả nghiên cứu, tiến sĩ David Unwin, cho biết.
Phát hiện này cho thấy rằng thằn lằn bay đã phát triển khả năng di chuyển trên mặt đất đáng kể, giúp chúng có thể phát triển kích thước lớn hơn. "Khi không còn bị hạn chế bởi việc leo trèo, thằn lằn bay thời kỳ sau có thể phát triển đến kích thước đồ sộ, một số loài trở thành những gã khổng lồ thực sự của đại Trung sinh (252 - 66 triệu năm trước)", Unwin nói.
Việc thằn lằn bay có thể bay chỉ là một phần của câu chuyện. Bằng cách khám phá cách chúng sống trên cây hay dưới mặt đất, chúng ta có thể bắt đầu hiểu được vai trò của chúng trong các hệ sinh thái cổ đại.
Năm 2009, khi phát hiện hóa thạch tại lưu vực Hateg, Transylvania, Romania, các nhà khoa học đã gán cho nó biệt danh là "Dracula". Bảo tàng Khủng long Altmuhltal hiện đang trưng bày một bản sao của hóa thạch Dracula, cùng với bộ xương mô hình và một bức tượng kích thước thật của sinh vật này.
Với chiều cao ước tính 3,5 mét và sải cánh 11,4 - 12 mét, nó có thể so sánh với một con hươu cao cổ khi đứng hoặc một chiếc máy bay nhỏ khi bay. Dracula thuộc họ thằn lằn bay Azhdarchidae, nổi tiếng với kích thước đồ sộ, nhưng thường chỉ có sải cánh tối đa khoảng 10 mét. Do đó, nó vẫn là "gã khổng lồ" ngay cả khi so sánh với họ hàng của mình.
Tuy nhiên, câu hỏi khiến giới khoa học "đau đầu" nhiều năm qua là một sinh vật khổng lồ như Dracula, thậm chí cả những họ hàng thằn lằn bay của nó, có thực sự bay được hay không. Một nghiên cứu năm 2018 trên tạp chí Scientific American cho rằng các đặc điểm khớp cổ tay của Dracula có thể có nghĩa là con vật không có cấu tạo phù hợp để bay. Tuy nhiên, điều này vẫn chỉ là suy đoán do hóa thạch của Dracula bị phân tán nghiêm trọng và không đầy đủ.
Trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Current Biology vào năm 2024, nhóm nhà khoa học tại Đại học Leicester đã nghiên cứu lịch sử tiến hóa của thằn lằn bay thông qua hóa thạch tay và chân của chúng. Trong quá trình nghiên cứu, họ phát hiện ra một sự thay đổi rõ rệt vào giữa kỷ Jura, khi giải phẫu bàn tay và bàn chân của thằn lằn bay trở nên giống với những loài động vật sống dưới mặt đất hơn.
"Ở các loài thằn lằn bay đầu tiên, các chi sau được nối lại bằng một màng bay, gây cản trở lớn cho việc đi bộ và chạy. Ở những loài thằn lằn bay phát triển sau này, màng này tách ra dọc theo đường giữa, cho phép mỗi chi sau di chuyển độc lập. Đây là một sự đổi mới quan trọng, kết hợp với sự thay đổi của bàn tay và bàn chân, giúp nâng cao đáng kể khả năng di chuyển trên mặt đất của thằn lằn bay", đồng tác giả nghiên cứu, tiến sĩ David Unwin, cho biết.
Phát hiện này cho thấy rằng thằn lằn bay đã phát triển khả năng di chuyển trên mặt đất đáng kể, giúp chúng có thể phát triển kích thước lớn hơn. "Khi không còn bị hạn chế bởi việc leo trèo, thằn lằn bay thời kỳ sau có thể phát triển đến kích thước đồ sộ, một số loài trở thành những gã khổng lồ thực sự của đại Trung sinh (252 - 66 triệu năm trước)", Unwin nói.
Việc thằn lằn bay có thể bay chỉ là một phần của câu chuyện. Bằng cách khám phá cách chúng sống trên cây hay dưới mặt đất, chúng ta có thể bắt đầu hiểu được vai trò của chúng trong các hệ sinh thái cổ đại.
