Phương Huyền
Writer
Trong kỷ nguyên của công nghệ, chiếc xe hơi không còn đơn thuần là phương tiện di chuyển mà đã trở thành một người bạn đồng hành thông minh, được trang bị hàng loạt ứng dụng và tính năng tiên tiến. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng sự tiện lợi này lại đi kèm với một cái giá không hề nhỏ sự xâm phạm quyền riêng tư cá nhân.
Một cuộc điều tra mới đây của Consumer Reports đã phơi bày một thực tế đáng báo động: "Gần như mọi nhà sản xuất ô tô bán tại Mỹ đều ... thu thập và chia sẻ dữ liệu hành vi của người lái xe với các công ty khác". Phát hiện này đã gây sốc cho nhiều người và dấy lên những lo ngại sâu sắc về quyền riêng tư và cách thức các dữ liệu này có thể bị lợi dụng.
Hành trình tìm hiểu về hoạt động thu thập dữ liệu này không hề dễ dàng. Consumer Reports đã phải dày công phân tích một lượng khổng lồ hồ sơ của các công ty trong ngành Công nghệ bảo hiểm (Insurtech) để vén màn bí mật. Và những gì họ tìm thấy còn đáng lo ngại hơn: nhiều người tiêu dùng có thể đã vô tình từ bỏ quyền riêng tư cá nhân mà không hề hay biết.
Khi mua xe và cài đặt các ứng dụng, người dùng thường vội vã đồng ý với các điều khoản sử dụng mà không đọc kỹ, chỉ để nhanh chóng trải nghiệm chiếc xe mới của mình. Chính sự sơ suất này đã mở đường cho các nhà sản xuất thu thập dữ liệu một cách âm thầm.
Hoạt động thu thập dữ liệu không chỉ giới hạn ở ô tô mà còn lan rộng ra các ứng dụng như Mitsubishi Road Assist+, được cho là thu thập rất nhiều thông tin, từ việc chạy quá tốc độ, lái xe ban đêm đến các tình huống phanh gấp. Mặc dù Mitsubishi khẳng định không trực tiếp truy cập dữ liệu này, nhưng thông tin khách hàng lại được đưa vào một sàn giao dịch viễn thông nơi hàng chục công ty bảo hiểm ô tô tham gia.
Thực tế này cho thấy điện thoại thông minh và ô tô công nghệ hiện đại đã trở thành những cỗ máy"thu thập thông tin cá nhân khổng lồ, có thể được tận dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Trong lĩnh vực bảo hiểm, dữ liệu này có thể được sử dụng để tăng giá bảo hiểm hoặc thậm chí từ chối cung cấp dịch vụ.
Điều đáng lo ngại hơn nữa là dữ liệu vị trí, một thông tin vô cùng nhạy cảm và riêng tư, có thể bị sử dụng để chống lại người dùng. Tuy nhiên, vẫn có những biện pháp để người dùng giảm thiểu rủi ro, chẳng hạn như đọc kỹ các biểu mẫu soạn sẵn của nhà sản xuất ô tô hoặc điều chỉnh cài đặt ứng dụng.
Trước đó, vào tháng 8 năm 2024, khách hàng đã khởi kiện hãng xe General Motors vì thu thập dữ liệu mà không có sự đồng ý, và gần đây, Ford, Hyundai, Toyota và FCA cũng phải đối mặt với những vụ kiện tương tự. Theo đơn kiện, GM đã bán dữ liệu này trong nhiều năm mà không có sự đồng ý rõ ràng của người lái xe, bao gồm thông tin của hơn 100.000 xe chỉ tính riêng ở bang Arkansas.
Những vụ kiện này là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả ngành công nghiệp ô tô và người tiêu dùng. Trong kỷ nguyên số, quyền riêng tư không còn là một khái niệm xa xỉ mà là một quyền cơ bản cần được bảo vệ. Người dùng cần nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ thông tin cá nhân của mình, đồng thời các nhà sản xuất ô tô cần minh bạch hơn trong việc thu thập và sử dụng dữ liệu để xây dựng lòng tin với khách hàng.
Một cuộc điều tra mới đây của Consumer Reports đã phơi bày một thực tế đáng báo động: "Gần như mọi nhà sản xuất ô tô bán tại Mỹ đều ... thu thập và chia sẻ dữ liệu hành vi của người lái xe với các công ty khác". Phát hiện này đã gây sốc cho nhiều người và dấy lên những lo ngại sâu sắc về quyền riêng tư và cách thức các dữ liệu này có thể bị lợi dụng.
Hành trình tìm hiểu về hoạt động thu thập dữ liệu này không hề dễ dàng. Consumer Reports đã phải dày công phân tích một lượng khổng lồ hồ sơ của các công ty trong ngành Công nghệ bảo hiểm (Insurtech) để vén màn bí mật. Và những gì họ tìm thấy còn đáng lo ngại hơn: nhiều người tiêu dùng có thể đã vô tình từ bỏ quyền riêng tư cá nhân mà không hề hay biết.
Khi mua xe và cài đặt các ứng dụng, người dùng thường vội vã đồng ý với các điều khoản sử dụng mà không đọc kỹ, chỉ để nhanh chóng trải nghiệm chiếc xe mới của mình. Chính sự sơ suất này đã mở đường cho các nhà sản xuất thu thập dữ liệu một cách âm thầm.
Hoạt động thu thập dữ liệu không chỉ giới hạn ở ô tô mà còn lan rộng ra các ứng dụng như Mitsubishi Road Assist+, được cho là thu thập rất nhiều thông tin, từ việc chạy quá tốc độ, lái xe ban đêm đến các tình huống phanh gấp. Mặc dù Mitsubishi khẳng định không trực tiếp truy cập dữ liệu này, nhưng thông tin khách hàng lại được đưa vào một sàn giao dịch viễn thông nơi hàng chục công ty bảo hiểm ô tô tham gia.
Thực tế này cho thấy điện thoại thông minh và ô tô công nghệ hiện đại đã trở thành những cỗ máy"thu thập thông tin cá nhân khổng lồ, có thể được tận dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Trong lĩnh vực bảo hiểm, dữ liệu này có thể được sử dụng để tăng giá bảo hiểm hoặc thậm chí từ chối cung cấp dịch vụ.
Điều đáng lo ngại hơn nữa là dữ liệu vị trí, một thông tin vô cùng nhạy cảm và riêng tư, có thể bị sử dụng để chống lại người dùng. Tuy nhiên, vẫn có những biện pháp để người dùng giảm thiểu rủi ro, chẳng hạn như đọc kỹ các biểu mẫu soạn sẵn của nhà sản xuất ô tô hoặc điều chỉnh cài đặt ứng dụng.
Trước đó, vào tháng 8 năm 2024, khách hàng đã khởi kiện hãng xe General Motors vì thu thập dữ liệu mà không có sự đồng ý, và gần đây, Ford, Hyundai, Toyota và FCA cũng phải đối mặt với những vụ kiện tương tự. Theo đơn kiện, GM đã bán dữ liệu này trong nhiều năm mà không có sự đồng ý rõ ràng của người lái xe, bao gồm thông tin của hơn 100.000 xe chỉ tính riêng ở bang Arkansas.
Những vụ kiện này là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả ngành công nghiệp ô tô và người tiêu dùng. Trong kỷ nguyên số, quyền riêng tư không còn là một khái niệm xa xỉ mà là một quyền cơ bản cần được bảo vệ. Người dùng cần nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ thông tin cá nhân của mình, đồng thời các nhà sản xuất ô tô cần minh bạch hơn trong việc thu thập và sử dụng dữ liệu để xây dựng lòng tin với khách hàng.
