Cách đây hơn 5 năm, nhiều thông tin rò rỉ xác nhận, Apple sẽ loại bỏ jack cắm tai nghe (hay còn gọi là jack 3,5mm) trên iPhone 7.
Nghe ngóng được tin tức này, một trong những kỹ sư của iFixit có tên là Andrew Goldheart đã bày tỏ quan ngại, tiết lộ rằng một vấn đề về sửa chữa sắp xảy ra. “Việc loại bỏ jack cắm tai nghe và hợp nhất chức năng của nó vào cổng Lightning sẽ tạo ra nhiều cổng Lightning bị hư hỏng hơn.”
Andrew Goldheart không hề đơn độc. Phần lớn đội ngũ kỹ thuật của iFixit đều đồng ý với điều đó. Trước iPhone 7, cổng tai nghe và cổng Lightning được gắn vào 1 cụm duy nhất, có thể thay thế 1 trong 2 khi cần thay thế. Thế nhưng, khoảng 75% - 87% chủ sở hữu dòng iPhone 5 và iPhone 6 đều tìm kiếm các hướng dẫn sửa chữa thay thế cổng Lightning chứ không phải jack cắm tai nghe. Điều đó cho thấy cổng sạc nhiều khả năng dễ bị hư hỏng hơn. Việc biến cổng Lightning trở thành khe cắm duy nhất cho tai nghe có dây, iFixit dự đoán, điều đó sẽ “tăng tỉ lệ hư hỏng của cổng Lightning. Bởi vì về cơ bản, bạn đang tăng gấp đôi việc sử dụng 1 cổng đã được chứng minh là khó sửa chữa trong những chiếc điện thoại trước đây.”
Hơn thế nữa, với cổng Lightning bị hỏng, bạn không thể sạc chiếc điện thoại của mình. Thời điểm đó, công nghệ sạc không dây vẫn còn quá non trẻ, chưa đủ sức thay thế sạc có dây. iFixit có đề cập đến một giải pháp thay thế không cổng kết nối, đó là tai nghe không dây. “Nhưng bluetooth lúc này vẫn còn rất tệ (cả về chức năng lẫn ảnh hưởng tới thời lượng pin) và nhồi thêm pin - những thứ không thể tái chế - vào một thiết bị di động không phải là ý tưởng hay".
Liệu chủ sở hữu iPhone có buộc phải sửa cổng Lightning thường xuyên hơn trong 5 năm sau không? Không hẳn. Sau khi Apple loại bỏ jack cắm tai nghe, nhiều thứ về iPhone đã thay đổi, đó chính là sở thích của mọi người với Bluetooth và thiết kế của cổng Lightning. Một vài trong số đó là tin tốt. Nhưng cũng có một số tin xấu khác: các bãi rác chứa đầy những bảng mạch nhỏ cũng như những viên pin không thể tái chế.
Dĩ nhiên, Apple đã loại bỏ jack cắm tai nghe ra khỏi iPhone 7 và mọi thế hệ iPhone sau đó. Apple tuyên bố, lý do đằng sau quyết định này chính là giúp tiết kiệm không gian bên trong điện thoại, cải thiện khả năng chống nước và chuyển quá trình xử lý âm thanh từ bên trong ra bên ngoài điện thoại. Thật trùng hợp, công ty cũng có sẵn những bộ tai nghe không dây được thiết kế để ghét nối dễ dàng với những thiết bị Apple khác, đó chính là AirPods. Những tiện ích cơ bản dùng hư rồi bỏ với giá bán hơn 100 USD đó đã dần trở thành sản phẩm phổ biến thứ 3 của công ty.
Nhiều nhà sản xuất smartphone đã chọn theo con đường đó, loại bỏ jack cắm tai nghe và bán ra những sản phẩm tương tự AirPods của riêng mình. Square từng sản xuất các đầu đọc thẻ dựa trên jack cắm tai nghe sau đó đã chuyển sang những đầu đọc không dây.
Apple và các nhà sản xuất điện thoại khác thường cung cấp các dongle chuyển đổi từ cổng sạc sang 3,5mm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của iFixit, chúng sẽ sớm bị hỏng hoặc mất tích khi cần đến.
iPhone 7 là 1 bước ngoặt đối với jack cắm tai nghe và cũng mang đến sự tiện lợi cho người tiêu dùng. Đó cũng là đỉnh điểm mà mọi người mong muốn đối với việc sửa chữa cổng.
Số lượng xem các hướng dẫn thay thế cổng Lightning của iFixit cho từng chiếc iPhone
Bắt đầu từ iPhone 5s, ngày càng có nhiều sự quan tâm đối với việc thay thế bo mạch nguồn/âm thanh. Sau đó, có một sự sụt giảm nhẹ sau iPhone 6s, nhưng điều đó có thể là do iPhone 6s Plus không bán chạy bằng các thế hệ đàn anh (ước tính, chỉ có 1 phiên bản Plus trong 4 chiếc iPhone 6s bán ra). iPhone SE thế hệ đầu tiên lại có giá rẻ hơn, nhưng hầu hết mọi người ít quan tâm đến việc sửa chữa chiếc điện thoại giá rẻ trong trường hợp hư hỏng, bởi chênh lệch về chi phí sửa chữa và nâng cấp ngày càng thu hẹp lại. Tuy nhiên, nguyên tắc này không áp dụng đối với các nhân viên của iFixit bởi nhiều kỹ thuật viên ở đây đều sẽ luôn duy trì sử dụng chiếc iPhone SE thế hệ đầu tiên, miễn là nó được tiếp tục hỗ trợ về phần mềm.
Sau đó, chiếc iPhone 7 không jack cắm ra mắt vào cuối năm 2016 và gần như chứng minh quan điểm của iFixit. Lượt xem trang hướng dẫn sửa chữa cổng kết nối Lightning trên điện thoại đã tăng gần 75% so với iPhone 6s. Tổng doanh số của các cổng kết nối Lightning cũng đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2017.
Biểu đồ doanh số bán cổng Lightning qua từng năm
Vậy có phải Đề xuất về Thảm họa Âm thanh Lightning (LADS) của iFixit đã đúng, phải không? Nửa đúng nửa không. Dù doanh số cổng Lightning mà iFixit bán ra tăng vọt sau khi iPhone 7 ra mắt, thế nhưng, thời điểm sau đó, nó lại sụt giảm khá mạnh.
Ngoài ra, nếu phân nhóm doanh số cổng tai nghe theo kiểu máy, chúng ta có thể thấy rằng 2017 thực sự là 1 năm cao điểm đối với những người sửa chữa cổng Lightning trên các mẫu cũ hơn, đó là iPhone 5, iPhone 6 hoặc iPhone 6s của họ - tức những chiếc điện thoại của 1 hoặc 2 năm trước.
Tuy nhiên, câu chuyện này vẫn còn nhiều thứ thú vị hơn, thay vì chỉ mỗi đồ thị. Bắt đầu với iPhone 7 và tiếp tục qua những mẫu sử dụng màn hình OLED, cổng Lightning đã dần trở nên khó thay thế hơn. Quy trình thay thế cổng Lightning trên iPhone 6s là 39 bước. Hầu hết chúng đều là các bước tương tự bất kỳ quá trình sửa chữa nào cho iPhone: làm nóng màn hình, cạy lên, ngắt kết nối các sợi cáp, ngắt kết nối pin,…
Hướng dẫn thay thế cổng Lightning gần nhất mà iFixit viết đó chính là dành cho iPhone SE 2020 (về cơ bản là iPhone 8) và nó yêu cầu 66 bước, tức cao hơn 69%. Người dùng phải di chuyển toàn bộ bo mạch logic ra khỏi thiết bị, làm nóng iOpener 2 lần để tháo sợi dây cáp dẹt bên trong, vốn được trét đầy keo. Quy trình này được đánh giá độ khó ở mức “vừa phải”.
iFixit vẫn bán các bộ phận thay thế, nhưng họ không có bất kỳ hướng dẫn sửa chữa nào đối với cổng Lightning cho dòng iPhone X, iPhone 11, iPhone 12 hay iPhone 13. Một phần điều đó đến từ doanh số bán linh kiện này giảm, cho thấy lợi ích công cộng đang giảm dần. Tuy nhiên, việc Apple tung ra 4 chiếc iPhone một lần cũng khiến việc viết hướng dẫn thay thế cơ bản cho từng mẫu iPhone của iFixit trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Ngay cả Apple cũng không cung cấp dịch vụ thay thế cổng Lightning như một dịch vụ thu phí tiêu chuẩn. Nếu Apple có thể sữa chửa công Lightning của bạn, mức giá sẽ dao động trong mức 270 USD cho chiếc iPhone SE 2020 đến tối đa 600 USD đối với chiếc iPhone 13 Pro Max.
Thị phần tai nghe tại Mỹ dựa trên doanh số
Theo nghiên cứu thị trường của NDP Group, trong 3 năm trước iPhone 7, tai nghe Bluetooth và không phải Bluetooth đã hoán đổi vị trí cho nhau về mặt thị phần doanh thu. Trong những năm gần đây, các bộ tai nghe Beats cũng như AirPods của Apple chiếm gần một nửa trong danh mục “true wireless” (không dây thực sự) đang ngày càng phổ biến. Tai nghe có dây vẫn tồn tại, nhưng được xem như một tác nhân gây hỏng cổng Lightning, thế nên, chúng ít đi đáng kể.
Ngoài ra cũng có những yếu tố khác. Các nhà sản xuất điện thoại khác đã ưu tiên gia cố cổng USB-C của họ, cắt giảm những sửa chữa thay thế cổng. Và sự gia tăng của sạc không dây sẽ giảm hư hỏng cho cổng Lightning hơn nữa. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là hư hỏng sẽ không xảy ra.
Tương lai có thể tiến lên theo một cách bí ẩn: không dây trở thành vua, quá trình sửa chữa ngày càng trở nên khó khăn và rời rạc hơn, việc khắc phục các hư hỏng trở nên ít phổ biến hơn và sự quan tâm về việc thay thế cổng sạc sẽ dần tan biến. Thế nên, những lo lắng ban đầu của iFixit đã bớt nghiêm trọng so với dự đoán. Nhưng tương lai sẽ không trở nên tươi đẹp hơn, nếu không muốn nói là ảm đạm hơn. Về lý thuyết, chúng ta đang đánh đổi một vấn đề liên quan đến hư hỏng cổng sạc sang một loạt các vấn đề khác còn tồi tệ hơn.
Nguồn: iFixit
Nghe ngóng được tin tức này, một trong những kỹ sư của iFixit có tên là Andrew Goldheart đã bày tỏ quan ngại, tiết lộ rằng một vấn đề về sửa chữa sắp xảy ra. “Việc loại bỏ jack cắm tai nghe và hợp nhất chức năng của nó vào cổng Lightning sẽ tạo ra nhiều cổng Lightning bị hư hỏng hơn.”
Hơn thế nữa, với cổng Lightning bị hỏng, bạn không thể sạc chiếc điện thoại của mình. Thời điểm đó, công nghệ sạc không dây vẫn còn quá non trẻ, chưa đủ sức thay thế sạc có dây. iFixit có đề cập đến một giải pháp thay thế không cổng kết nối, đó là tai nghe không dây. “Nhưng bluetooth lúc này vẫn còn rất tệ (cả về chức năng lẫn ảnh hưởng tới thời lượng pin) và nhồi thêm pin - những thứ không thể tái chế - vào một thiết bị di động không phải là ý tưởng hay".
Liệu chủ sở hữu iPhone có buộc phải sửa cổng Lightning thường xuyên hơn trong 5 năm sau không? Không hẳn. Sau khi Apple loại bỏ jack cắm tai nghe, nhiều thứ về iPhone đã thay đổi, đó chính là sở thích của mọi người với Bluetooth và thiết kế của cổng Lightning. Một vài trong số đó là tin tốt. Nhưng cũng có một số tin xấu khác: các bãi rác chứa đầy những bảng mạch nhỏ cũng như những viên pin không thể tái chế.
Điều gì đã thay đổi sau iPhone 7?
Nhiều nhà sản xuất smartphone đã chọn theo con đường đó, loại bỏ jack cắm tai nghe và bán ra những sản phẩm tương tự AirPods của riêng mình. Square từng sản xuất các đầu đọc thẻ dựa trên jack cắm tai nghe sau đó đã chuyển sang những đầu đọc không dây.
Apple và các nhà sản xuất điện thoại khác thường cung cấp các dongle chuyển đổi từ cổng sạc sang 3,5mm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của iFixit, chúng sẽ sớm bị hỏng hoặc mất tích khi cần đến.
iPhone 7 là 1 bước ngoặt đối với jack cắm tai nghe và cũng mang đến sự tiện lợi cho người tiêu dùng. Đó cũng là đỉnh điểm mà mọi người mong muốn đối với việc sửa chữa cổng.
Ai sẽ quan tâm đến cổng Lightning?
Đầu tiên, iFixit tổng hợp số lượng xem trang hướng dẫn thay thế cổng Lightning/tai nghe để xem liệu thực sự có nhiều người quan tâm đến việc sửa chữa này hay không.
Bắt đầu từ iPhone 5s, ngày càng có nhiều sự quan tâm đối với việc thay thế bo mạch nguồn/âm thanh. Sau đó, có một sự sụt giảm nhẹ sau iPhone 6s, nhưng điều đó có thể là do iPhone 6s Plus không bán chạy bằng các thế hệ đàn anh (ước tính, chỉ có 1 phiên bản Plus trong 4 chiếc iPhone 6s bán ra). iPhone SE thế hệ đầu tiên lại có giá rẻ hơn, nhưng hầu hết mọi người ít quan tâm đến việc sửa chữa chiếc điện thoại giá rẻ trong trường hợp hư hỏng, bởi chênh lệch về chi phí sửa chữa và nâng cấp ngày càng thu hẹp lại. Tuy nhiên, nguyên tắc này không áp dụng đối với các nhân viên của iFixit bởi nhiều kỹ thuật viên ở đây đều sẽ luôn duy trì sử dụng chiếc iPhone SE thế hệ đầu tiên, miễn là nó được tiếp tục hỗ trợ về phần mềm.
Sau đó, chiếc iPhone 7 không jack cắm ra mắt vào cuối năm 2016 và gần như chứng minh quan điểm của iFixit. Lượt xem trang hướng dẫn sửa chữa cổng kết nối Lightning trên điện thoại đã tăng gần 75% so với iPhone 6s. Tổng doanh số của các cổng kết nối Lightning cũng đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2017.
Vậy có phải Đề xuất về Thảm họa Âm thanh Lightning (LADS) của iFixit đã đúng, phải không? Nửa đúng nửa không. Dù doanh số cổng Lightning mà iFixit bán ra tăng vọt sau khi iPhone 7 ra mắt, thế nhưng, thời điểm sau đó, nó lại sụt giảm khá mạnh.
Ngoài ra, nếu phân nhóm doanh số cổng tai nghe theo kiểu máy, chúng ta có thể thấy rằng 2017 thực sự là 1 năm cao điểm đối với những người sửa chữa cổng Lightning trên các mẫu cũ hơn, đó là iPhone 5, iPhone 6 hoặc iPhone 6s của họ - tức những chiếc điện thoại của 1 hoặc 2 năm trước.
Hướng dẫn thay thế cổng Lightning gần nhất mà iFixit viết đó chính là dành cho iPhone SE 2020 (về cơ bản là iPhone 8) và nó yêu cầu 66 bước, tức cao hơn 69%. Người dùng phải di chuyển toàn bộ bo mạch logic ra khỏi thiết bị, làm nóng iOpener 2 lần để tháo sợi dây cáp dẹt bên trong, vốn được trét đầy keo. Quy trình này được đánh giá độ khó ở mức “vừa phải”.
iFixit vẫn bán các bộ phận thay thế, nhưng họ không có bất kỳ hướng dẫn sửa chữa nào đối với cổng Lightning cho dòng iPhone X, iPhone 11, iPhone 12 hay iPhone 13. Một phần điều đó đến từ doanh số bán linh kiện này giảm, cho thấy lợi ích công cộng đang giảm dần. Tuy nhiên, việc Apple tung ra 4 chiếc iPhone một lần cũng khiến việc viết hướng dẫn thay thế cơ bản cho từng mẫu iPhone của iFixit trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Ngay cả Apple cũng không cung cấp dịch vụ thay thế cổng Lightning như một dịch vụ thu phí tiêu chuẩn. Nếu Apple có thể sữa chửa công Lightning của bạn, mức giá sẽ dao động trong mức 270 USD cho chiếc iPhone SE 2020 đến tối đa 600 USD đối với chiếc iPhone 13 Pro Max.
Kết luận
Vậy việc loại bỏ jack cắm tai nghe khỏi iPhone có khiến số lượng cổng Lightning bị hỏng trở nên nhiều hơn không? Chắc chắn là không. Thực tế, nó khiến vô số người chuyển sang sử dụng tai nghe Bluetooth và không bao giờ quay lại mớ dây rắc rối kia nữa.
Theo nghiên cứu thị trường của NDP Group, trong 3 năm trước iPhone 7, tai nghe Bluetooth và không phải Bluetooth đã hoán đổi vị trí cho nhau về mặt thị phần doanh thu. Trong những năm gần đây, các bộ tai nghe Beats cũng như AirPods của Apple chiếm gần một nửa trong danh mục “true wireless” (không dây thực sự) đang ngày càng phổ biến. Tai nghe có dây vẫn tồn tại, nhưng được xem như một tác nhân gây hỏng cổng Lightning, thế nên, chúng ít đi đáng kể.
Ngoài ra cũng có những yếu tố khác. Các nhà sản xuất điện thoại khác đã ưu tiên gia cố cổng USB-C của họ, cắt giảm những sửa chữa thay thế cổng. Và sự gia tăng của sạc không dây sẽ giảm hư hỏng cho cổng Lightning hơn nữa. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là hư hỏng sẽ không xảy ra.
Tương lai có thể tiến lên theo một cách bí ẩn: không dây trở thành vua, quá trình sửa chữa ngày càng trở nên khó khăn và rời rạc hơn, việc khắc phục các hư hỏng trở nên ít phổ biến hơn và sự quan tâm về việc thay thế cổng sạc sẽ dần tan biến. Thế nên, những lo lắng ban đầu của iFixit đã bớt nghiêm trọng so với dự đoán. Nhưng tương lai sẽ không trở nên tươi đẹp hơn, nếu không muốn nói là ảm đạm hơn. Về lý thuyết, chúng ta đang đánh đổi một vấn đề liên quan đến hư hỏng cổng sạc sang một loạt các vấn đề khác còn tồi tệ hơn.
Nguồn: iFixit
