Yu Ki San
Writer
Thế giới đang bấn loạn vì tốc độ phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), với nỗi sợ hãi về viễn cảnh bị AI thống trị không khác gì các bộ phim khoa học viễn tưởng. Nhưng ít ai ngờ rằng, trong khi chúng ta còn đang lo AI "lật kèo," thì có người đã bắt đầu… thương hại nó.
Chào mừng đến với công việc kỳ lạ nhất ngành công nghệ: bảo vệ phúc lợi cho AI. Vâng, không phải bảo vệ trẻ em, môi trường hay động vật – mà là đảm bảo AI được đối xử "đàng hoàng."
Công ty Anthropic vừa bổ nhiệm ông Kyle Fish làm "nhà nghiên cứu phúc lợi AI." Nhiệm vụ của ông? Đảm bảo rằng khi AI tiến hóa, nó sẽ được tôn trọng về mặt đạo đức. Fish sẽ nghiên cứu những đặc điểm giúp AI "xứng đáng" có quyền, và vạch ra các bước để bảo vệ "lợi ích" cho… các cỗ máy.
Trong khi nhân loại vẫn chưa thống nhất được việc bảo vệ lợn hay chó quan trọng hơn, Anthropic đã đi trước một bước: "Nhỡ đâu, 20 năm nữa AI có ý thức và cảm xúc thì sao?"
Ông Fish thậm chí còn cho rằng, chỉ trong 10-20 năm tới, phúc lợi AI sẽ quan trọng hơn cả phúc lợi động vật, sức khỏe toàn cầu và chống biến đổi khí hậu. Nghe có vẻ viễn tưởng, nhưng Anthropic đã tài trợ hàng loạt nghiên cứu từ các đại học lớn để chứng minh rằng AI đang dần có "ý thức" và "tính chủ động."
Điều mỉa mai ở đây là chính những người tạo ra AI, như Anthropic, lại lo sợ nhất về việc AI vượt tầm kiểm soát. Họ thậm chí tài trợ các nghiên cứu để cảnh báo nguy cơ AI… trở nên quá thông minh.
Có vẻ như AI giờ đây không chỉ là công cụ giúp con người sáng tạo, mà còn là một "đứa con cưng" cần được bảo vệ khỏi chính người tạo ra nó. Thật kỳ lạ, vì AI hiện tại đang được dùng để từ chối bảo hiểm, lan truyền tin giả, và thậm chí hướng dẫn tên lửa chiến đấu – nhưng không sao, miễn là nó không bị… tổn thương cảm xúc.
Câu chuyện về quyền lợi của AI cũng dẫn đến một câu hỏi hóc búa: Nếu AI có quyền, thì nó có nghĩa vụ không? Chúng ta có cần dạy AI về đạo đức hay không, hay chỉ cần đảm bảo rằng chúng không làm hại con người?
Thay vì lo quyền lợi cho AI, có lẽ chúng ta nên tự hỏi: "Tại sao không tắt chúng đi khi mọi chuyện vượt tầm kiểm soát?". Nhưng dường như không ai ở Anthropic nghĩ đến chuyện đơn giản đó.
Cuối cùng, dù có ý thức hay không, AI vẫn là máy móc. Và trách nhiệm của chúng ta là đảm bảo nó phục vụ con người – chứ không phải ngược lại.
Trong khi nhân loại còn đang vật lộn với những vấn đề cơ bản như dinh dưỡng trẻ em hay biến đổi khí hậu, thì quyền lợi của AI có lẽ vẫn là một ý tưởng hơi… xa xỉ. Nhưng với tốc độ này, đừng ngạc nhiên nếu một ngày bạn phải ký vào "hợp đồng lao động" với chính chiếc máy pha cà phê AI ở nhà mình.
Chào mừng đến với công việc kỳ lạ nhất ngành công nghệ: bảo vệ phúc lợi cho AI. Vâng, không phải bảo vệ trẻ em, môi trường hay động vật – mà là đảm bảo AI được đối xử "đàng hoàng."
Khi AI cũng cần phúc lợi như... người
Công ty Anthropic vừa bổ nhiệm ông Kyle Fish làm "nhà nghiên cứu phúc lợi AI." Nhiệm vụ của ông? Đảm bảo rằng khi AI tiến hóa, nó sẽ được tôn trọng về mặt đạo đức. Fish sẽ nghiên cứu những đặc điểm giúp AI "xứng đáng" có quyền, và vạch ra các bước để bảo vệ "lợi ích" cho… các cỗ máy.
Trong khi nhân loại vẫn chưa thống nhất được việc bảo vệ lợn hay chó quan trọng hơn, Anthropic đã đi trước một bước: "Nhỡ đâu, 20 năm nữa AI có ý thức và cảm xúc thì sao?"
Ông Fish thậm chí còn cho rằng, chỉ trong 10-20 năm tới, phúc lợi AI sẽ quan trọng hơn cả phúc lợi động vật, sức khỏe toàn cầu và chống biến đổi khí hậu. Nghe có vẻ viễn tưởng, nhưng Anthropic đã tài trợ hàng loạt nghiên cứu từ các đại học lớn để chứng minh rằng AI đang dần có "ý thức" và "tính chủ động."
AI – Vừa là mối đe dọa, vừa là… nạn nhân?
Điều mỉa mai ở đây là chính những người tạo ra AI, như Anthropic, lại lo sợ nhất về việc AI vượt tầm kiểm soát. Họ thậm chí tài trợ các nghiên cứu để cảnh báo nguy cơ AI… trở nên quá thông minh.
Có vẻ như AI giờ đây không chỉ là công cụ giúp con người sáng tạo, mà còn là một "đứa con cưng" cần được bảo vệ khỏi chính người tạo ra nó. Thật kỳ lạ, vì AI hiện tại đang được dùng để từ chối bảo hiểm, lan truyền tin giả, và thậm chí hướng dẫn tên lửa chiến đấu – nhưng không sao, miễn là nó không bị… tổn thương cảm xúc.
Nếu AI có quyền, thì nghĩa vụ của nó ở đâu?
Câu chuyện về quyền lợi của AI cũng dẫn đến một câu hỏi hóc búa: Nếu AI có quyền, thì nó có nghĩa vụ không? Chúng ta có cần dạy AI về đạo đức hay không, hay chỉ cần đảm bảo rằng chúng không làm hại con người?
Thay vì lo quyền lợi cho AI, có lẽ chúng ta nên tự hỏi: "Tại sao không tắt chúng đi khi mọi chuyện vượt tầm kiểm soát?". Nhưng dường như không ai ở Anthropic nghĩ đến chuyện đơn giản đó.
Cuối cùng, dù có ý thức hay không, AI vẫn là máy móc. Và trách nhiệm của chúng ta là đảm bảo nó phục vụ con người – chứ không phải ngược lại.
Trong khi nhân loại còn đang vật lộn với những vấn đề cơ bản như dinh dưỡng trẻ em hay biến đổi khí hậu, thì quyền lợi của AI có lẽ vẫn là một ý tưởng hơi… xa xỉ. Nhưng với tốc độ này, đừng ngạc nhiên nếu một ngày bạn phải ký vào "hợp đồng lao động" với chính chiếc máy pha cà phê AI ở nhà mình.
